2008-10-24
Od początku 2008r. stawka VAT na usługi budowlano-montażowe oraz remontowe i usługi konserwacyjne związane z infrastrukturą towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu nie wynosi już 7%, ale 22%.

Wielu podatników ma jednak wątpliwości, jaką stawkę należy stosować, szczególnie jeżeli część robót wykonano w 2007 r. a część w 2008 r.

Stawka 7% obowiązywała m.in. na roboty budowlano-montażowe oraz remonty i roboty konserwacyjne związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, a także obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, w okresie od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej tylko do końca 2007 r.

Przez infrastrukturę towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu należy rozumieć:

1. sieci rozprowadzające, wraz z urządzeniami, obiektami i przyłączami do budynków mieszkalnych, 2. urządzanie i zagospodarowanie terenu w ramach przedsięwzięć i zadań budownictwa mieszkaniowego, w szczególności drogi, dojścia, dojazdy, zieleń i małą architekturę, 3. urządzenia i ujęcia wody, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków, kotłownie oraz sieci wodociągowe, kanalizacyjne, cieplne, elektroenergetyczne, gazowe i telekomunikacyjne - jeżeli były one związane z obiektami budownictwa mieszkaniowego.

Od 1 stycznia 2008 r. 7% stawką podatku VAT opodatkowane są roboty budowlano - montażowe oraz remonty i roboty konserwacyjne związane wyłącznie z budownictwem mieszkaniowym. Stawka ta nie obejmuje więc infrastruktury towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu. Zmiana przepisów wywołała wiele wątpliwości podatników, w odniesieniu do jakich prac powinni stosować stawkę 7% a do jakich 22%. Do końca 2007r. nie trzeba było bowiem dokonywać rozróżnienia prac związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą temu budownictwu - były one opodatkowane stawką 7%.

Organy podatkowe wskazały w tym zakresie, że do 1 stycznia 2008r. podatnik powinien dokonać rozróżnienia usług i do części usług związanych z budownictwem mieszkaniowym zastosować stawkę 7% a do części związanej z infrastrukturą towarzyszącą 22% - ich zdaniem jeżeli dane prace są związane z bryłą budynku, to opodatkowane są stawką 7%, a jeżeli roboty budowlane związane z infrastrukturą, przeprowadzane są poza bryłą budynku, to objęte są 22% stawką podatku, np.:

• 7% na usługi wykonywania gazowych instalacji wewnętrznych w budynkach sklasyfikowanych pod symbolem PKOB 11 - 22% na montaż skrzynek gazowych, znajdujących się poza budynkiem mieszkalnym (Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu 22 sierpnia 2008r., ILPP1/443-523/08-4/AK);
• 7% roboty budowlane polegające na rozprowadzeniu w budynku wewnętrznych instalacji sanitarnych, elektrycznych, telekomunikacyjnych, przeciwpożarowych itp. znajdujących się w budynku mieszkalnym, stanowiących jego integralna część - 22% na roboty budowlane związane z infrastrukturą, przeprowadzane poza bryłą budynku (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, 20 sierpnia 2008r., IPPP1/443-1171/08-2/AP);
• 7% na roboty związane z lokalami mieszkalnymi jak i ze stanowiskami garażowymi, polegające na wybudowaniu budynku mieszkalnego w ramach jednej umowy bez podziału na część mieszkalną i użytkową - 22% na roboty obejmujące ogrodzenie, sieci zewnętrzne (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 16 lipca 2008r., IBPP3/443-266/08/BWo (KAN-3978/04/08));
• 7% na roboty wykończeniowe w garażach oraz wykonanie murów oporowych mieszczących się w obrysie budynków mieszkalnych - 22% na usługi wykonania zjazdów do garaży (Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 27 czerwca 2008r., ITPP2-443-316/08/MD);
• 22% na roboty związane z budową infrastruktury towarzyszącej polegające na wykonaniu sieci wodociągowych, kanalizacyjnych sanitarnych i deszczowych, gazociągowych, elektroenergetycznych wraz z przyłączami do budynków (tj. przeprowadzane poza bryłą budynku) (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 29 lipca 2008r., IBPP1/443-730/08/LSz (KAN-4896/06/08));
• 22% na usługi brukarskie, polegające na brukowaniu dojazdów i chodników do i wokół budynku mieszkalnego (PKOB 11) (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 29 lipca 2008r., IBPP1/443-707/08/AL (KAN-4641/5/08/KAN-6327/6/08));
• 7% na usługi serwisu i konserwacji kotłowni usytuowanych w obiektach budownictwa mieszkaniowego sklasyfikowanych w PKOB 11 (Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu22 sierpnia 2008r., ILPP1/443-523/08-6/AK);
• 7% na roboty budowlane konstrukcyjne i wykończeniowe oraz roboty związane z instalacjami wewnętrznymi znajdującymi się wewnątrz budynku mieszkalnego i stanowiącymi jego integralną część - 22% na roboty budowlane związane z infrastrukturą, przeprowadzane poza bryłą budynku, tj. roboty dotyczące kanalizacji deszczowej, roboty związane z budową instalacji zewnętrznych sieci wodociągowej i kanalizacji, roboty związane z budową dojść, dojazdów, miejsc parkingowych i zieleni oraz roboty dotyczące instalacji oświetlenia zewnętrznego terenu (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 2 lipca 2008r., IBPP2/443-323/08/UH (KAN-3420/04/08).

Wątpliwości podatników związane są także z tym, że część z nich rozpoczęła prace jeszcze w 2007r., czyli kiedy obowiązywała stawka 7% a prace kończą się w 2008r., kiedy stawka VAT na infrastrukturę towarzyszącą wynosi 22%. Stanowiska organów podatkowych są w tej kwestii rozbieżne. Część z nich uznaje, że o zastosowaniu odpowiedniej stawki VAT decyduje moment powstania obowiązku podatkowego, a część, że moment wykonania usługi, tj. dokonania odbioru robót.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (21 kwietnia 2008r., IP-PP2-443-218/08-2/AS) uznał, że decydujący jest moment powstania obowiązku podatkowego. Dla usług budowlanych i budowlano-montażowych powstaje on w momencie otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30 dnia od wykonania usługi. Dlatego też nawet, jeżeli usługa została wykonana i zafakturowana w 2007 r., ale podatnik otrzymał zapłatę w 2008r., to powinien wykazać transakcję w deklaracji VAT ze stawką 22%. W praktyce oznacza to konieczność korekty faktury VAT i zmiany stawki z 7% na 22%.

Co ciekawe ten sam organ podatkowy w interpretacji z 5 sierpnia 2008r. (IPPP1/443-877/08-4/JB) uznał, że nawet jeżeli faktura została wystawiona w kwietniu 2008r. a w części dotyczyła robót wykonanych do końca 2007r., to do tej części można zastosować stawkę VAT 7%.

W sprawie rozpatrywanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (8 sierpnia 2008r., IBPP2/443-451/08/JCi (KAN-4924/05/08/KAN-7968/08/08)) odbiór robót został dokonany 21 grudnia 2007r., ale podatnik nie otrzymał do końca roku zapłaty i obowiązek podatkowy w VAT powstał w styczniu 2008r. Organ podatkowy uznał, że w takich okolicznościach należy zastosować stawkę VAT obowiązującą w momencie wykonania usługi, tj. 7%. W interpretacji z 8 maja 2008r. (IBPP3/443-83/08/IK/KAN-1307/02/08) ten sam organ wskazał natomiast, że o zakończeniu wykonania usługi budowlanej decyduje odbiór techniczny robót, potwierdzony stosownym protokołem. Dzień wykonania usługi jest to więc dzień podpisania protokołu lub innego dokumentu stwierdzającego przyjęcie wykonanej usługi. Jeżeli więc roboty zostały wykonane w okresie 1-31 grudnia 2007r. a odbiór techniczny nastąpił 2 stycznia 2008r., to należy do tych prac zastosować stawkę 22%

Zdaniem PIT.pl więcej argumentów przemawia za odwołaniem się w takich okolicznościach do momentu powstania obowiązku podatkowego. Ze względu jednak na rozbieżności interpretacyjne podatnikom chcącym upewnić się, czy zastosowali prawidłową stawkę VAT zalecane jest uzyskanie wiążącej interpretacji.

Zazwyczaj przed rozpoczęciem prac, zawierana jest umowa i określana cena - oczywiście dla umów zawartych w 2007 r. cena kalkulowana była wg stawki 7%. W sprawie rozpatrywanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (16 lipca 2008r., ILPP2/443-367/08-2/EN) podatnik zawarł umowę, w której cena usług została określona w kwocie brutto. Zdaniem organu podatkowego do robót wykonanych w 2008r. powinna mieć zastosowanie stawka 22% i zdaniem organu podatkowego od stron umowy zależy tylko czy renegocjują umowę. Oznacza to, jeżeli strony umowy pozostaną przy ustaleniach wynikających z pierwotnej umowy, w zakresie ceny, to przy ustalaniu podstawy opodatkowania, w związku ze zmianą od 1 stycznia 2008 r. stawki VAT na przedmiotowe usługi, wykonawca powinien kwotę otrzymaną za wykonane w 2008 r. roboty budowlano-montażowe traktować jako kwotę należną, a więc kwotę brutto zawierającą w sobie podatek należny w wysokości 22%. W praktyce oznacza to, że jeżeli nie dojdzie do renegocjacji umowy, to kwotę VAT będącą różnicą między 22% i 7% powinien pokryć wykonawca usługi z własnej kieszeni. Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach (19 czerwca 2008r., IBPP2/443-400/08/LŻ (KAN-4182/04/08/KAN-5523/05/08)).

Inaczej byłoby natomiast, gdyby umowa określała należność jako kwotę netto + VAT. Wtedy nie byłoby przeszkód, aby wykonawca naliczył VAT 22%. Z praktycznego punktu widzenia taka zmiana stawki VAT nie będzie miała znaczenia dla nabywcy, który będzie mógł ten VAT odliczyć. W przypadku świadczenia usług na rzecz osób fizycznych, niemających prawa do odliczenia, raczej trudno byłoby zaakceptować taki wzrost ceny i wykonawca musiałby się liczyć z licznymi problemami, w tym z dochodzeniem wynagrodzenia.

Interpretacje VAT.pl obejmują tezy wybranych interpretacji urzędów, izb skarbowych, wyroków sądów oraz pisma Ministerstwa Finansów. Publikacje te nie stanowią porady podatkowej czy prawnej i są wyłącznie odzwierciedleniem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia opisanych przez niego zdarzeń. Pełna treść wybranych interpretacji dostępna jest na stronach internetowych Ministerstwa Finansów.

Nadesłał: slawek