Na zaproszenie Fundacji im. Zbigniewa Herberta do Warszawy przyjechał John Maxwell Coetzee, laureat literackiej Nagrody Nobla, który podczas wieczoru poetyckiego w 94. rocznicę urodzin Herberta wygłosił wykład na temat twórczości polskiego poety. W wydarzeniu, które odbyło się 29 października w Pałacu Rzeczypospolitej, siedzibie Biblioteki Narodowej, wzięli również udział Alissa Valles, amerykańska poetka i tłumaczka Herberta oraz Ryszard Krynicki, poeta
i wydawca poezji Herberta. Sponsorem wieczoru była PGE Polska Grupa Energetyczna.

Alissa Valles, amerykańska poetka urodzona w Amsterdamie, jest tłumaczką
i redaktorką wydanych w języku angielskim Wierszy zebranych i Prozy zebranej Zbigniewa Herberta. W swoim wystąpieniu Valles mówiła o intymności doświadczenia pracy tłumacza nad tekstem, które można porównać do uczucia miłości. Poetka mówiła również o aktualności twórczości Herberta w dzisiejszych czasach, podkreślając, że jego „surowa dyscyplina wyobraźni” jest przydatna nie tylko w poezji. Jest to dyscyplina, która służy kontrolowaniu fantazji o politycznym rewanżu, czy nieograniczonej władzy, uparcie zawracając wyobraźnię ku „delikatności i wyjątkowości każdego istnienia.”

Dzieląc się swoimi doświadczeniami ze spotkań z odbiorcami twórczości Herberta, Alissa Valles powiedziała, że „wiersze Herberta o cierpieniu kierują nas z całą mocą ku życiu, gdyż mówią głosem pełnym ciepła i niekontrolowanego humoru, na który badacze literatury są mniej wrażliwi, niż tak zwani »zwykli ludzie«”.

John Maxwell Coetzee podziękował za zaproszenie na uroczysty wieczór i za możliwość wyrażenia publicznie swojego podziwu dla Zbigniewa Herberta, którego twórczość śledzi od 1968, kiedy ukazał się pierwszy angielski wybór jego poezji w tłumaczeniu Czesława Miłosza i Petera Dale’a Scotta.

Coetzee pokreślił, że „większość życia Herberta upłynęła w czasach reżimów wrogo nastawionych do tego, co możemy określić jako wolność wypowiedzi”, a jego twórczość jest „świadectwem historycznej sytuacji człowieka, który stara się wypełniać swoje poetyckie i intelektualne powołanie we wrogim środowisku.” Mówiąc o powiązaniu życia i twórczości polskiego poety Coetzee zauważył, że „Nieefektowny, nieheroiczny rodzaj prawości  i uporu, jaki charakteryzuje życie Herberta, jest również nicią przeplatającą się w jego poezji”. Nawiązując do ostatniego wersu „Przesłania Pana Cogito” nazwał ten temat w twórczości Herberta „wiernym życiem”, zaznaczając, że używa tego określenia dla zwięzłości wypowiedzi, która jest jedną z Herbertowskich cnót.

„Dla mnie prawdziwy Zbigniew Herbert to całokształt jego poezji, która rozprzestrzenia się na ponad cztery z najbardziej wymagających dekad w historii nowożytnej Europy. Odpowiedzią Herberta na wyzwania jego czasów była uparta, monotonna wierność człowiekowi – nie ponadczasowemu Praksytelesowskiemu ideałowi,  ale człowiekowi
z krwi i kości, który potyka się w ciemnościach krajobrazu zasłanego kośćmi dzielnych przodków: Gilgamesza, Hektora, Rolanda. I za to oddaję mu cześć.” – zakończył swój wykład John Maxwell Coetzee.

Zgromadzeni w Pałacu Rzeczypospolitej goście wysłuchali wybranych wierszy Zbigniewa Herberta, które przeczytał Ryszard Krynicki, poeta i przyjaciel Zbigniewa Herberta, a na zakończenie usłyszeli nagranie wiersza „Przesłanie Pana Cogito”
w wykonaniu samego autora.

Zapraszamy do obejrzenia relacji video z wydarzenia, która będzie dostępna od 31 października br. na stronie internetowej (www.fundacjaherberta.com) oraz kanale YouTube i na Facebooku Fundacji im. Zbigniewa Herberta

***

Zbigniew Herbert (1924-1998) – poeta, eseista, dramatopisarz. Tomy jego wierszy (m.in. „Struna światła", „Hermes, pies i gwiazda", „Pan Cogito", „Raport z oblężonego Miasta", „Epilog burzy”) oraz esejów („Barbarzyńca w ogrodzie", „Martwa natura z wędzidłem", „Labirynt nad morzem") należą do najważniejszych osiągnięć polskiej literatury drugiej połowy XX wieku.

Utwory Zbigniewa Herberta tłumaczone były na 35 języków, przynosząc mu wiele prestiżowych nagród, m.in.: Internationaler Nikolaus-Lenau-Preis (1965), Gottfried-von- Herder-Preis (1973), Petrarca-Preis (1979), Bruno Schulz Prize (1988), Jerusalem Prize (1991) czy The T. S. Eliot Award (1995). W literaturze światowej Herbert rozpoznawany jest przede wszystkim dzięki swojemu poetyckiemu alter ego – postaci Pana Cogito.

***

Fundacja im. Zbigniewa Herberta powstała w 2010 r. z inicjatywy wdowy po Poecie, pani Katarzyny Herbert. Misją Fundacji jest ochrona i upowszechnianie twórczości Zbigniewa Herberta oraz promocja czytelnictwa w Polsce.

***

Sponsorem wieczoru poetyckiego z okazji rocznicy urodzin Zbigniewa Herberta była PGE Polska Grupa Energetyczna. Partnerami spotkania - Biblioteka Narodowa i Instytut Adama Mickiewicza. Patronat medialny zapewniło Polskie Radio. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.