2018-07-27
Alergia jest chorobą cywilizacyjną XXI wieku, niemożliwe jest jej trwałe wyleczenie. To nadwrażliwość przy kontakcie z alergenami związana z działaniem układu odpornościowego. Mechanizmy leżące u podstaw nietolerancji pokarmowej są złożone i nie do końca poznane.

Do najczęstszych alergii należą: alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, astma oskrzelowa oraz wyprysk alergiczny. Rzadziej występują alergie na jady owadów, leki i pokarmy, ale są one szczególnie niebezpieczne, ponieważ mogą prowadzić do reakcji anafilaktycznych. Wyróżniają się przede wszystkim użądlenie przez pszczoły i osy oraz nadwrażliwość na orzechy i orzeszki ziemne.

 „Choroby alergiczne są coraz częstszym problemem zdrowotnym XXI wieku, ale też i ekonomicznym, szczególnie w krajach wysoko uprzemysłowionych. Około 20-30% populacji doświadcza jakiejś formy alergii. Eksperci przewidują, że w ciągu najbliższych 20 lat liczba chorych obejmie połowę populacji w Europie. U części pacjentów występują incydentalne łagodne reakcje alergiczne, u innych jest to długotrwała choroba wyniszczająca organizm. Może też wystąpić rzadka, ale natychmiastowa i gwałtownie przebiegająca reakcja anafilaktyczna na alergen, na który pacjent jest szczególnie wrażliwy. Wstrząs anafilaktyczny prowadzący do nagłych zaburzeń układu naczyniowo-sercowego lub skurczu oskrzeli jest niezwykle niebezpieczny i niespodziewany, może być śmiertelny – mówi dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo.

Czynnikami powodującymi alergie są alergeny, substancje wywołujące odpowiedź immunologiczną powstającą w wyniku nadwrażliwości immunologicznej. Alergeny mogą wnikać do organizmu różnymi drogami, dlatego dzieli się je na:

- wziewne (np. kurz, roztocze, sierść zwierząt, grzyby oraz sezonowo pyłki traw, drzew i innych roślin),

- kontaktowe (np. substancje chemiczne, lateks),

- pokarmowe (pochodzenia zwierzęcego i roślinnego),

- iniekcyjne (jady owadów, leki podawane domięśniowo lub dożylnie).

 

Wyróżnia się 4 typy reakcji alergicznych:

Typ I – reakcja wczesna, anafilaktyczna

W tej postaci alergii występuje wzrost poziomu immunoglobulin IgE, które poprzez swoiste receptory są przyłączane do komórek układu odpornościowego, w tym komórek tucznych i bazofili. Proces ten rozpoczyna reakcję nadwrażliwości typu I. Ponowny kontakt z alergenem powoduje utrwalenie tzw. „pamięci immunologicznej” i naraża na zaostrzenie alergii. Po każdym kolejnym wniknięciu alergenu reakcja następuje bardzo szybko, już po kilkudziesięciu minutach i może prowadzić do niebezpiecznego dla życia wstrząsu anafilaktycznego.

Choroby związa­ne z nadwrażliwością typu I: katar sienny, astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skóry, alergie pokarmowe, alergie na jady zwierząt.

Typ II – reakcja cytotoksyczna

Reakcja występuje po 20 minutach do kilku godzin. Przyczyną mogą być pokarmy lub leki.

Produkowane są przeciwciała typu IgM i IgG, które błędnie wiążą się z komórkami organizmu i powodują ich niszczenie, poprzez aktywację innych mechanizmów układu odpornościowego: układu dopełniacza, komórek NK i fagocytów. Uszkodzenie komórek w tym procesie wywołuje proces zapalny.

Choroby związane z nadwrażliwością typu II: przewlekła pokrzywka, reakcja poprzetoczeniowa, choroba hemolityczna noworodków, anemia hemolityczna. Do tej grupy zalicza się także niektóre przypadki choroby pęcherzowej, tocznia, miastenię i nadczynność tarczycy.

Typ III – reakcja kompleksów immunologicznych

W tym typie nadwrażliwości produkowane prze­ciw­ciała IgG łączą się z antygenem tworząc tzw. kompleksy immunologiczne, które odkładają się w tkankach (np. w nerkach) aktywując układ dopełniacza. Powstałe kompleksy immunologiczne pobudzają neutrofile i płytki krwi, które gromadząc się  uszkadzają otaczającą tkankę. Objawy występują po kilku godzinach od kontaktu z alergenem.

Choroby związane z nadwrażliwością typu III: guzkowe zapalenie tętnic, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy, kłębuszkowe zapalenie nerek, liszaj układowy. Do tej grupy alergii zalicza się także alergie pokarmowe IgG-zależne.

 Typ IV – reakcja komórkowa, opóźniona

Uczulenie następuje najczęściej w wyniku długotrwałego kontaktu z antygenem, np. przewlekłe przyjmowanie leków, noszenie zegarka czy biżuterii z niklem, przewlekłe infekcje. W wyniku zetknięcia z antygenem pobudzane są limfocyty T oraz monocyty i makrofagi. Reakcja występuje po 2-3 dniach od narażenia na antygen i zależy od wydzielania przez limfocyty cytokin, małych cząsteczek biorących udział m.in. w regulacji odporności i przekazywaniu informacji miedzy komórkami. Ta postać nadwrażliwości ma różny obraz kliniczny zwykle ujawniający się jako zmiany skórne.

Choroby związane z nadwrażliwością typu IV: alergiczny wyprysk kontaktowy, alergie na leki, na metale, alergie zawodowe, niewielki odsetek alergii pokarmowych (zwłaszcza alergie na mleko krowie, soję i ryż).

W diagnostyce chorób alergicznych wykorzystywane są testy in vivo (testy skórne, płatkowe, próby prowokacji i inne) oraz testy in vitro – eozynofilia, całkowity poziom immunoglobuliny IgE oraz alergenowo swoiste przeciwciała IgE, przeciwciała IgG (szczególnie w nadwrażliwości pokarmowej), tryptaza, test aktywacji bazofilów BAT, test transformacji limfocytów LTT, antygen CD69, cytokiny, ocena cytotoksyczności.

 

Pewne składniki pokarmowe i dodatki do żywności są odpowiedzialne najczęściej za niepożądane objawy ze strony przewodu pokarmowego. Nadwrażliwość pokarmowa może być spowodowana udziałem mechanizmów immunologicznych lub też nie. W pierwszym przypadku mówi się o alergii pokarmowej, natomiast wszystkie pozostałe reakcje określane są mianem niealergicznej nadwrażliwości pokarmowej albo nazywane są nietolerancją pokarmową. Głównym przykładem nieimmunologicznej reakcji na pokarm jest nietolerancja laktozy powodująca objawy ze strony przewodu pokarmowego (takie jak wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, biegunka). Proponowane obecnie w szerokim zakresie testy na nietolerancję pokarmową IgG-zależną pozwalają na wyeliminowanie produktów spożywczych wywołujących niepożądane objawy i wskazują artykuły dobrze tolerowane.

Więcej na: https://www.synevo.pl/kategoria/alergologia/

Nadesłał: Agencja Społem http://agencjaspolem.pl