Wejście w życie nowych rozporządzeń wprowadziło znaczne zmiany przede wszystkim w sferze dotyczącej opłat za te badania. Badanie lekarskie powinny przeprowadzić między innymi osoby, które ubiegają się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdem po raz pierwszy oraz osoby, które ubiegają się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętym ze względu na stan zdrowia. Badanie lekarskie przeprowadza lekarz medycyny pracy celem ustalenia czy istnieją lub czy nie istnieją przeciwwskazania zdrowotne do kierowania pojazdami. Oprócz wymienionych osób, które poddawane są takiemu badaniu, muszą się mu również poddać kierowcy zawodowi: do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat - co 5 lat, a po ukończeniu 60. lat - co 30 miesięcy.

Po raz pierwszy zawodowi kierowcy poddawani są badaniu lekarskiemu przed dniem wydania świadectwa kwalifikacji zawodowych potwierdzającego ukończenie kwalifikacji. Następne badania kierowcy, który nie ukończył 60. roku życia powinny być wykonywane w terminie odpowiednim do ukończenia szkolenia okresowego, ale nie później niż do dnia wydania świadectwa kwalifikacji zawodowej, które jest jednocześnie dokumentem potwierdzającym ukończenie szkolenia okresowego.

Badania lekarskie przeprowadzane są przez „lekarzy medycyny pracy", są to lekarze posiadający odpowiednie uprawnienia, posiadający minimum 5 letni staż w zawodzie lekarza, mający specjalizację w zakresie medycyny transportu lub medycyny pracy lub inną specjalizację oraz dodatkowe szkolenie wraz z wpisem do ewidencji lekarzy uprawnionych, która prowadzona jest przez marszałka województwa.

"Lekarz medycyny pracy" ma prawo do skierowania osoby badanej na konsultację specjalistyczną lub do psychologa lub zlecić przeprowadzenie dodatkowych, pomocniczych badań diagnostycznych. Ostatecznie, po przeprowadzeniu badania lekarskiego, pacjent dostaje orzeczenie lekarskie. Zawarte w tym informacje, nie muszą ograniczać się do przyzwolenia do prowadzenia pojazdów, ale mogą się tam znaleźć również informacje na temat ograniczeń wynikających ze stanu zdrowia w zakresie przykładowo terminu ważności uprawnień do kierowania pojazdami, wyposażenia tych pojazdów, informacje na temat ich oznakowania czy odpowiedniego przystosowania.

Badania lekarskie i psychologiczne wykonywane są na wniosek przyszłego kierowcy lub w oparciu o ważne skierowanie. Obowiązkiem przedsiębiorców i podmiotów, które wykonują transport drogowy jest kierowanie kierowców na tego rodzaju badania.

Od 20 lipca 2014 roku obowiązują nowe przepisy: rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców. Dotychczas, w przepisach wykazywano jedynie maksymalne stawki opłat za badanie lekarskie, które mogły się różnić w zależności od lekarza wykonującego badanie. Po 20 lipca ustalono jednorodne opłaty, które obligatoryjnie obowiązują wszystkich lekarzy „medycyny pracy". Opłata za badanie lekarskie lub za ponowne badanie lekarskie, które przeprowadzone zostało w trybie odwoławczym wynosi 200 zł.

Kierowcy zawodowi, którzy wykonują przewóz drogowy zobowiązani są również do poddania się dodatkowym badaniom psychologicznym, które przeprowadza się w celu ustalenia istnienia lub braku istnienia przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania prac na stanowisku zawodowego kierowcy.

Tego rodzaju badania przeprowadza się: w okresach co 5 lat do czasu ukończenia przez kierowcę 60. roku życia oraz co 30 miesięcy po ukończeniu przez kierowcę 60. lat.

Dodatkowe badanie psychologiczne są również zobowiązani przejść kierowcy, którzy kierowali pojazdem pod wpływem alkoholu lub środka działającego podobnie jak alkohol lub gdy przekroczyły 24 punkty otrzymane za naruszenie przepisów ruchu drogowego.

Osoba, która otrzyma skierowanie zobowiązana jest do zgłoszenia się na badanie psychologiczne w zakresie psychologii transportu w terminie do 30 dni od dnia otrzymania tego skierowania. Tego rodzaju badania przeprowadzane są między innymi przez uprawnionych psychologów w pracowniach psychologicznych, które wpisane są do rejestru przedsiębiorców prowadzących takie pracownie.

Po wykonaniu badania, psycholog analizuje i interpretuje wyniki badań oraz przekazuje je osobie badanej wraz z informacją o wynikach przeprowadzonego badania. Warto zwrócić uwagę na to, że psycholog może odmówić wykonania badania psychologicznego, wówczas, gdy osoba, która ma zostać poddana badaniu, przekaże informację o złym samopoczuciu, o złym stanie zdrowia lub gdy jej stan jednoznacznie wskazuje, ze może znajdować się w stanie po spożyciu alkoholu lub środka o działaniu podobnym do alkoholu. Przeprowadzone badanie psychologiczne w obszarze psychologii transportu kończy się otrzymaniem orzeczenia psychologicznego.

W zakresie badań psychologicznych również od 20 lipca 2014 weszły w życie nowe przepisy, wraz z rozpoczęciem obowiązywania rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy. Podobnie jak w przypadku badań lekarskich, tak i w przypadku tego rodzaju badań wprowadzono stałe opląty - w wysokości 150 zł. W rzeczywistości koszt przeprowadzenia tych badań ponosi osoba wykonująca badanie, ale w przepisach ustawy o transporcie drogowym, napisane jest, że za badania płaci przedsiębiorca lub podmiot, który wykonuje transport drogowy.

W przypadku badań lekarskich oraz badań psychologicznych, osoba poddana badaniu lub podmiot, który kieruje na badania, jeżeli nie zgadza się z treścią wydanego orzeczenia, może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania.

Organem odwoławczym od orzeczenia w zakresie badań lekarskich, jest wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy z uwagi na miejsce zamieszkania osoby badanej.

Podobnie sytuacja wygląda, gdy osoba badana lub podmiot kierujący na badania nie zgadzają się z treścią orzeczenia psychologicznego, mogą wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie ponownego badania u psychologa do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby badanej. Wnioski, o których tutaj mowa należy złożyć w formie pisemnej, w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia za pośrednictwem odpowiednio uprawnionego lekarza lub psychologa, który je wydał. Jednak orzeczenia wydane po odwołaniu są już ostatecznymi.

Badanie lekarskie powinny przeprowadzić między innymi osoby, które ubiegają się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdem po raz pierwszy oraz osoby, które ubiegają się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętym ze względu na stan zdrowia. Badanie lekarskie przeprowadza lekarz medycyny pracy celem ustalenia czy istnieją lub czy nie istnieją przeciwwskazania zdrowotne do kierowania pojazdami. Oprócz wymienionych osób, które poddawane są takiemu badaniu, muszą się mu również poddać kierowcy zawodowi: do czasu ukończenia przez kierowcę 60 lat - co 5 lat, a po ukończeniu 60. lat - co 30 miesięcy.

Autor - Biuro rachunkowe Rachexpert.pl z Wrocławia: http://www.rachexpert.pl/Blog/