2009-11-13
Stany zapalne pochwy należą do najczęstszych przyczyn wizyt u ginekologa, niezależnie od wieku kobiety. Powodują dyskomfort, zarówno krótszy, przemijający jak i dłuższy. Często przytrafiają się zakażenia przenoszące się na wyższe partie narządu rodnego – szyjka, macica, jajowody, jajniki.

Zagrożone wystąpieniem stanu zapalnego pochwy są już dziewczynki przed pierwszym miesiączkowaniem. Przyczyn wystąpienia stanu zapalnego należy upatrywać w braku poduszeczek tłuszczowych warg sromowych i owłosienia łonowego, chroniących zewnętrzne narządy płciowe. Zmienia się kwaśny odczyn wydzieliny pochwowej, który pełni funkcję ochronną, z około 5,7 pH w okresie noworodkowym do 7,0–8,0 pH w okresie dziecięcym. Nabłonek pochwy w tym okresie życia dziewczynki staje się cieńszy, podobnie jak u kobiet po menopauzie.

Innymi czynnikami powodującymi rozwój stanów zapalnych pochwy są: anatomiczna bliskość odbytu, brak podściółki tłuszczowej warg sromowych, różny kształt i lokalizacja błony dziewiczej, brak owłosienia łonowego, małe wargi sromowe mniejsze oraz nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny i potrzeba poznawania własnego ciała. Powtarzające się stany zapalne sromu i pochwy ustępują z reguły w okresie dojrzewania, gdy pH pochwy staje się kwaśne a staje się to za sprawą zasiedlających pochwę dobrych bakterii z rodzaju Lactobacillus.

Postępowanie w stanach zapalnych sromu i pochwy u dziewczynek nastręcza sporo problemów. W sytuacji stanów zapalnych bez powikłań, zaleca się poprawę higieny osobistej oraz stosowanie leków działających miejscowo. Włączenie antybiotyków jest ostatecznością - wskazane tylko w przypadkach zidentyfikowania patogenu oraz kiedy oznaczona była na niego lekowrażliwość. Stężenie niektórych antybiotyków w nabłonku pochwy i błonie śluzowej szyjki macicy jest wystarczające do zatrzymania rozwoju patogenu, ale wciąż istnieje wiele wątpliwości co do klinicznych efektów takiego postępowania. W przypadku dużych stanów zapalnych zalecane jest leczenie zarówno miejscowe, jak i doustne.

Dziś lekarze ginekolodzy nie mają już wątpliwości, że skład mikroflory układu moczowo-płciowego należy uzupełniać o specjalnie wyselekcjonowane bakterie z rodzaju Lactobacillus zawarte w nowoczesnych i przebadanych doustnych probiotykach ginekologicznych - LaciBios femina, które posiadają zdolność kolonizacji nabłonka pochwy i układu pokarmowego, wykazują antagonizm w stosunku do patogenów odpowiedzialnych za infekcje pochwy. Pomagają utrzymać kwaśne pH pochwy, przyczyniają się do równowagi mikrobiologicznej jej środowiska, stanowiącego podstawę zdrowia intymnego każdej kobiety bez względu na wiek.

Kuracja antybiotykowa a układ moczowo-płciowy

Szczególnie ważne dla zdrowia intymnego kobiety jest utrzymywanie kwaśnego pH pochwy oraz równowagi mikrobiologicznej środowiska pochwy w którym muszą dominować dobre bakterie Lactobacillus, a które zostają zniszczone jako wynik ubocznego działania antybiotyków. Zniszczenie dobroczynnej flory bakteryjnej Lactobacillus przewodu pokarmowego i pochwy pozbawia organizm sił obronnych i stwarza znakomitą sposobność do rozwoju wszelkiego rodzaju infekcji układu moczowo-płciowego. Działanie antybiotyków zakłóca równowagę mikrobiologiczną, co w efekcie prowadzi do nadmiernego namnażania się bakterii i grzybów chorobotwórczych oraz powstania stanów zapalnych pochwy i pęcherza moczowego.

Innymi słowy, zaburzenie fizjologicznej równowagi mikroflory układu moczowo-płciowego u większości kobiet jest bezpośrednią przyczyną stanów zapalnych związanych z niekontrolowanym namnożeniem bakterii i grzybów chorobotwórczych, co wywołuje szereg dolegliwości, takich jak: bakteryjne zakażenie pochwy (waginoza bakteryjna), drożdżyca, nawrotowe zakażenie dróg moczowych. Dolegliwości te zwykle objawiają się świądem, upływami, pieczeniem, nieprzyjemnym zapachem okolic intymnych.

Zdaniem dr. n. med Jacka Tomaszewskiego z Kliniki Ginekologii Akademii Medycznej w Lublinie: - „Sposobem, który pozwoli przywrócić równowagę mikrobiologiczną jest uzupełnianie składu mikroflory układu moczowo-płciowego kobiety o specjalnie wyselekcjonowane bakterie Lactobacillus,, które posiadają zdolność kolonizacji nabłonka pochwy i układu pokarmowego”. Kluczowe znaczenie ma tu prawidłowa wiedza na temat probiotyków i istnienia podziału na probiotyki gastrologiczne [wskazane dla dzieci, mężczyzn w przebiegu zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego] oraz doustne probiotyki ginekologiczne, które jednocześnie wywierają podwójne korzystne działanie na organizm kobiety tj. zarówno osłaniają jak i przywracają prawidłową mikroflorę jelita jak i układu moczowo-płciowego kobiety. Właśnie doustne probiotyki ginekologiczne powinny stosować kobiety bez względu na przyczynę stosowania antybiotyku, tj. lecząc zapalenie gardła, górnych dróg oddechowych, pęcherza moczowego czy inne. Specjalnie dedykowane kobiecej fizjologii bakterie probiotyczne Lactobacillus znajdują się tylko w sprawdzonych doustnych probiotykach ginekologicznych, jak LaciBios femina stworzony według ścisłych wytycznych i procedur WHO (Światowa Organizacja Zdrowia).

Ciąża

Ważnym zagadnieniem są stany zapalne pochwy u kobiet w ciąży. Wynikają one ze zmian hormonalnych, których konsekwencją jest zmiana prawidłowego, kwaśnego pH pochwy na bardziej zasadowe. Staje się to przyczyną powstania infekcji grzybiczych i bakteryjnych. Infekcje grzybicze stanowią ok. 40% zapaleń pochwy diagnozowanych u kobiet w ciąży. Zjawisko jest na tyle rozpowszechnione, że praktycznie każda kobieta musi przez nie przejść. Objawami wskazującymi na zakażenie są: obrzęk i zaczerwienienie warg sromowych, ścianek pochwy i szyjki macicy, białe naloty na śluzówkach, serowate upławy pochwowe. Odczuwalne mogą być świąd i pieczenie. Generalnie dopuszcza się obecność grzybów drożdżopodobnych, ale pod warunkiem, że nie wywołują choroby.

Okolice intymne w czasie ciąży należy zachowywać w czystości. Woda z bakteriami może przedostać się do pochwy i szyjki macicy, wywołując zakażenie stwarzające zagrożenie dla płodu. Równie niewskazane są wszelkie myjki, gąbki, które także są siedliskiem bakterii.

Jakiekolwiek sygnały świadczące o infekcji powinno się jak najszybciej zgłaszać lekarzowi i leczyć pod jego ścisłą kontrolą. Zakazane są irygacje. Zaleca się comiesięczne wykonywanie badania ogólnego moczu ze względu na możliwość występowania bezobjawowych zakażeń dróg moczowych.

Badanie pH pochwy wskazuje nieprawidłowości w jej środowisku, które mogą prowadzić do rozwoju infekcji. Zakażenia z kolei mogą być odpowiedzialne za przedwczesne porody (przed 37. tygodniem ciąży), niską wagę urodzeniową noworodków oraz obniżoną płodność. Mikroorganizmy w pochwie zwykle występują w równowadze. Dominują wśród nich dobre bakterie z rodzaju Lactobacillus odpowiedzialne za utrzymanie kwaśnego pH pochwy (prawidłowe pH mieści się w granicach 3,8 – 4,5). Te dobre bakterie chronią kobietę przed rozprzestrzenianiem się bakterii chorobotwórczych w kierunku macicy, gdzie mogą wywołać silne skurcze lub przedwczesne pęknięcie błon płodowych. W celu zmniejszenia ryzyka przedwczesnego porodu, infekcja powinna być wykryta jak najwcześniej, by jak najszybciej zastosować odpowiednie leczenie. W czasie ciąży do zestawu badań dochodzi jeszcze regularność pomiarów pH pochwy. Poziom jej pH powyżej 4,5 wskazuje na stan zapalny. Należy zrobić posiew, jeżeli zaobserwuje się żółtawe, gęstsze upławy, czy też utrzymujące się pieczenie. „Badanie przesiewowe to właśnie ocena pH. Przy rzęsistku pH jest zazwyczaj powyżej 6. Aby się upewnić, trzeba ocenić wydzielinę również pod mikroskopem”- mówi dr n. med. Jacek Tomaszewski.

Klimakterium i menopauza

Klimakterium to okres w życiu kobiety, który charakteryzuje się stopniowym narastaniem niewydolności hormonalnej jajników. Klimakterium zarówno poprzedza menopauzę, jak i następuje po niej. Określany zamiennie przekwitaniem, może mieć różną długość i trwa nawet do 10 lat po ostatniej miesiączce kobiety. Natomiast menopauza oznacza ostatnią miesiączkę w życiu kobiety. W naszej strefie klimatycznej przypada między 45 a 55 rokiem życia kobiety.

Do objawów klimakterium, które źle się kojarzą większości kobiet, należą: uciążliwe poty, uderzenia gorąca, kołatanie serca, choroby układu sercowo-naczyniowego, trudności w koncentracji i zapamiętywaniu, zaburzenia przemiany materii, bezsenność oraz zmienność nastrojów. Nasilają się także zawroty i bóle głowy. W tym okresie kobiety narażone sa na wszelkie dolegliwości układu intymno-płciowego. Niemniej menopauza nie musi się kojarzyć z nieprzyjemnymi dolegliwościami i depresją. Istnieją skuteczne metody, które pozwolą się cieszyć zdrowiem i dobrym samopoczuciem.

„Każda z pacjentek wchodzących w klimakterium pokonuje ten etap indywidualnie, we własnym tempie i w sobie właściwy sposób – mówi dr n. med. Jacek Tomaszewski. Niewydolność hormonalna jajnika wprowadza organizm kobiety w nowy etap jej życia biologicznego. Zdecydowana większość kobiet doświadczy w tym okresie uciążliwych dolegliwości związanych z niedoborem estrogenów – zarówno wczesnych, głównie neurowegetatywnych, jak też późnych, związanych z zagrożeniami jakie niosą mniej lub bardziej odległe następstwa hypoestrogenizmu: zmianami zanikowymi w obrębie układu moczowo-płciowego, zaburzeniami statyki narządu płciowego, nietrzymaniem moczu czy nawracającymi infekcjami dróg moczowych. O ile uciążliwe dolegliwości naczynioruchowe i psychoemocjonalne związane z okresem menopauzy ustępują lub zmniejszają się po upływie kilku lat, o tyle dolegliwości związane z atrofią urogenitalną wykazują tendencję do stopniowego nasilania się w miarę starzenia. U pacjentek z niedoborem estrogenów nabłonek pokrywający tarczę części pochwowej szyjki macicy staje się delikatny i podatny na urazy. Śluzówka pochwy staje się cienka. Wzrasta zasadowość i zmniejsza się produkcja wydzieliny pochwowej i śluzu szyjkowego. Może to być przyczyną krwawień podczas współżycia płciowego czy próby wprowadzenia wzierników podczas badania ginekologicznego”.

Profilaktyka przede wszystkim

Mówiąc o profilaktyce, mamy na myśli stosowanie doustnych probiotyków ginekologicznych, tylko tych przebadanych i skutecznych. Zawarte w nich specjalnie wyselekcjonowane szczepy bakterii Lactobacillus hamują wzrost drobnoustrojów chorobotwórczych, pobudzają do wzmożonego działania układ immunologiczny, utrzymują kwaśne pH w pochwie. Znaczenie dla zdrowia doustnego probiotyku ginekologicznego LaciBios femina potwierdzają eksperci z Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Warto także zwrócić uwagę na łatwość, komfort i dyskrecję stosowania LaciBios femina, a więc jedne z cech które ceni sobie każda nowoczesna i zabiegana kobieta.

Nadesłał: Kostrzewa PR A.M.