Charakterystyka prawa karnego
|
Prawo karne to jedna z gałęzi prawa, która stanowi zbiór przepisów dotyczących odpowiedzialności karnej za czyny niedozwolone i zagrożone karą kryminalną. Jednak pojęcie prawa karnego jest znacznie szersze znaczeniowo i można je definiować na różne sposoby oraz biorąc pod uwagę różne kryteria.
Z racji swojego charakteru, prawo karne klasyfikowane jest jako element prawa publicznego. Z kolei, mając na uwadze jego treść, dzieli się je na prawo karne materialne, procesowe i wykonawcze. Należy też zaznaczyć, iż źródłem każdego z nich jest kodeks karny.
Prawo karne materialne zawiera przepisy określające sposób stosowania środków reakcji na zachowania zabronione i zagrożone karą kryminalną. Dzieli się ono na prawo karne materialne powszechne, które stosuje się w przypadku przestępstw i wykroczeń oraz prawo karne materialne specjalne, stosowane w sprawach wojskowych, skarbowych oraz w przypadku niepełnoletnich dewiantów. Należy również zaznaczyć, iż jest to prawo uniwersalne, gdyż odnosi się również do innych gałęzi prawa. Prawo karne procesowe jest z kolei zbiorem przepisów, które regulują proces karny jak całość. Natomiast, prawo karne wykonawcze określa tryb wykonywania kar za popełnione przestępstwa oraz zakres uprawień osób skazanych wyrokiem sądowym.
Prawo karne można również rozpatrywać w znaczeniu przedmiotowym bądź podmiotowym. W sensie przedmiotowym, przepisy prawa karnego określają zasady odpowiedzialności karnej oraz typologię czynów zabronionych, a także wysokość kar i sankcji. Natomiast w znaczeniu podmiotowym nakreśla obowiązki państwa w kwestii wymierzania kar i sankcji za dokonanie czynu zabronionego.
Prawo karne ma zatem spełniać następujące funkcje: ochronną, gwarancyjną, afirmacyjno-motywującą, prewencyjno-wychowawczą, kompensacyjną, represyjną.
Funkcja ochronna oznacza, iż prawo karne ma chronić stosunki społeczne jak i dobra podmiotów tych stosunków. Gwarancyjny charakter tej gałęzi prawa sugeruje z kolei, iż ma ona w sposób jasny wskazywać obywatelom jakie czyny są zakazane i umożliwiać sądom orzekanie wyłącznie takich kar, jakie zostały określone w ustawie. Natomiast funkcja afirmacyjno-motywująca ma za zadania wskazać pożądane standardy zachowania oraz poprzez sankcje motywować do ich przestrzegania.
Funkcja prewencyjno-wychowawcza ma, poprzez wymierzanie sprawiedliwości w sprawach karnych, oddziaływać wychowawczo na obywateli. Kompensacyjna oznacza z kolei, iż poprzez odpowiedni system środków karnych, prawo musi umożliwić skazanemu staranie się o zadośćuczynienie pokrzywdzonej osobie. Represyjny charakter prawa karnego oznacza natomiast, że głównym celem kary jest zaspokojenie społecznego
poczucia sprawiedliwości związane z dokonaniem czynu zabronionego.
Więcej materiałów dotyczących prawa karnego można znaleźć na: https://www.profinfo.pl/prawo/
Nadesłał:
admin11
|
