2008-01-08
Cukrzyca typu 2, ze względu na gwałtowny wzrost zachorowalności jest uznawana za epidemię XXI wieku. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 100 milionów chorych w krajach rozwiniętych, a w 2010 roku liczba ta wzrośnie do około 220 milionów. Również w Polsce cukrzyca stanowi poważny problem .

Cukrzyca typu 2, ze względu na gwałtowny wzrost zachorowalności jest uznawana za epidemię XXI wieku. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 100 milionów chorych w krajach rozwiniętych, a w 2010 roku liczba ta wzrośnie do około 220 milionów. Również w Polsce cukrzyca stanowi poważny problem zdrowotny. Cukrzyca jest chorobą znaną od tysiącleci, a jej pierwsze opisy sięgają czasów starożytnych. Jednak jeszcze sto lat temu cukrzyca należała do rzadkich schorzeń.

Obecnie natomiast stanowi olbrzymi problem zdrowotny charakteryzujący społeczeństwa wysoko uprzemysłowione. Dlaczego więc w ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowań na cukrzycę typu 2? Zanim odpowiemy na to pytanie, spróbujmy podać definicję cukrzycy. Cukrzyca, według definicji podanej przez Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (ADA), jest to grupa chorób metabolicznych, charakteryzująca się hiperglikemią (czyli podwyższonym poziomem cukru we krwi), wynikającą z defektu dotyczącego wydzielania insuliny bądź jej działania lub z istnienia obu defektów jednocześnie. Przewlekle utrzymujący się podwyższony poziom cukru we krwi prowadzi do uszkodzenia oraz nieprawidłowej funkcji wielu narządów - zwłaszcza serca, naczyń krwionośnych, nerek, nerwów i narządu wzroku. Większość przypadków cukrzycy (ok.85-90%) to cukrzyca typu 2, która dotyczy populacji ludzi dorosłych.

Wiadomo, że dużą rolę w powstawaniu cukrzycy odgrywają czynniki genetyczne, ale również duże znaczenie przypisuje się czynnikom środowiskowym. Wśród nich, główną rolę odgrywa brak aktywności fizycznej, który dotyczy coraz młodszych grup społecznych, siedzący tryb życia, łatwy dostęp do pożywienia i spożywanie nadmiernej ilości pokarmów. Mówi się o tzw. coca- kolonizacji społeczeństw. Występowanie cukrzycy typu 2 wiąże się z otyłością. Około 80-90% przypadków choroby jest skojarzonych z otyłością. Chory z cukrzycą typu 2 to najczęściej pacjent otyły, z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami gospodarki lipidowej, objawami choroby niedokrwiennej serca czy dną moczanową. Mówimy o tzw. zespole metabolicznym, gdzie obserwujemy współistnienie zaburzeń gospodarki węglowodanowej (cukrzyca lub upośledzona tolerancja glukozy) z nadciśnieniem tętniczym, chorobami serca, zaburzeniami lipidowymi.

Wiadomo, że cukrzyca prowadzi do poważnych następstw, jakie mogą być więc objawy sugerujące jej wystąpienie? Bardzo trafny opis objawów cukrzycy podał Areteusz z Kapadocji, który pisał: "Chory nie może przestać pić, ani oddawać moczu. Jeżeli wstrzymuje się od picia, usta są spieczone, ciało suche, trzewia palą, dokuczają nudności, niepokój, palące pragnienie i wkrótce umiera". Te najbardziej typowe objawy cukrzycy - wzmożone pragnienie, nadmierny apetyt oraz częste oddawanie moczu są charakterystyczne dla zaawansowanej cukrzycy. Często jednak znacznie wcześniej pojawiają się objawy mniej charakterystyczne jak zakażenia dróg moczowych, zaburzenia widzenia, ogólne osłabienie, czyraki, zmiany grzybicze, owrzodzenia stóp. W starszym wieku mogą pojawić się zaburzenia snu, osłabienie pamięci, nietrzymanie moczu, nadmierna senność. Jeśli więc takie objawy występują, należy niezwłocznie ocenić poziom cukru we krwi. Należy jednak pamiętać, że u wielu chorych cukrzyca typu 2 przebiega bezobjawowo przez wiele lat i jest rozpoznawana w trakcie przypadkowo wykonywanych badań. U kogo należy więc wykonywać badania w kierunku cukrzycy typu 2? Według standardów wydanych przez Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne w 2003 roku badania w kierunku cukrzycy powinny dotyczyć:

1/ wszystkich dorosłych po 45 roku życia, szczególnie jeśli wskaźnik masy ciała - BMI* przekracza 25kg/m2; jeśli wynik badania jest prawidłowy, to badanie powinno być powtórzone po 3 latach;

2/ u osób w młodszym wieku, jeśli BMI przekracza 25kg/m2 i występują dodatkowe czynniki ryzyka

• siedzący tryb życia
• krewny I stopnia chory na cukrzycę (rodzice, rodzeństwo)
• wcześniej stwierdzana nieprawidłowa tolerancja glukozy
• nadciśnienie tętnicze (powyżej 140/90mmHg)
• wywiad choroby serca i naczyń
• zaburzenia gospodarki lipidowej ( stężenie triglicerydów powyżej 250mg% i frakcji HDL - cholesterolu poniżej 35mg%)
• u kobiet wywiad cukrzycy ciężarnych

Wczesne wykrywanie cukrzycy ma bardzo istotne znaczenie, ponieważ pozwala to zapobiec rozwojowi przewlekłych powikłań, które w znacznym stopniu pogarszają komfort i jakość życia.

*BMI - body mass index (wskaźnik masy ciała), który wyliczamy w oparciu o wzór :

BMI = masa ciała (kg)/ wzrost (m)2

BMI kg/m2 - 19- 25 - prawidłowa masa ciała

Nadesłał: klaudia777