Darowizna - Prezenty daję i dostaję
W związku ze świętami, urodzinami czy imieninami często obdarowujemy się nawzajem prezentami. W większości przypadków nie niesie to za sobą żadnych obowiązków podatkowych, w części przypadków obdarowany musi zapłacić podatek.
Zdarza się jednak, że i darczyńca powinien dopełnić pewnych obowiązków, w niektórych zaś przypadkach ich dopełnienie może zwolnić obdarowanego z podatku.
Z okazji Bożego Narodzenia obdarowujemy się upominkami. Mogą one rodzić obowiązki podatkowej. Tłumaczenie, iż otrzymaliśmy je od Świętego Mikołaja, w związku z czym nie jest to darowizna (nie ma on bowiem zdolności do czynności prawnych), nie spodoba się w urzędzie skarbowym.
W przypadku nie złożenia deklaracji podatkowej SD-Z1 (ulga nielimitowana dla najbliższych) skutkiem będzie opodatkowanie prezentu powyżej wartości limitu 9637zł. Niezgłoszenie innej darowizny spowoduje, że nie będzie się przedawniać zobowiązanie podatkowe, a obowiązek zapłaty podatku powstanie w przypadku powołania się przed urzędem na darowiznę (albo w przypadku wykrycia jej przez US). Jeżeli w wyjaśnieniach do urzędu skarbowego powołamy się na otrzymany prezent (darowiznę), która powinna była zostać przez obdarowanego zgłoszona do opodatkowania wcześniej, wówczas zapłaci on od niej podatek 20%.
Niezgłoszenie w rozliczeniu rocznym PIT prezentu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych skutkuje podaniem nieprawdziwych danych w zeznaniu.
Brak deklaracji podatkowej czy podaniem w nim niepełnych, nieprawdziwych informacji, może stanowić przestępstwo albo wykroczenie karne-skarbowej, w zależności od kwoty uszczuplenia.
Zawsze można jednak deklarację skorygować, unikając w ten sposób kary, albo dokonać tzw. czynnego żalu - zawiadomienia na piśmie o swoim czynie (również unikając kary). Deklarację można złożyć po terminie, narażając się na niewielką zapewne karę za zwłokę, ale unikając kontroli i postępowania podatkowego. Podatek z odsetkami za zwłokę zapłacimy jednak w każdym wypadku.
Sprawdź, co i jak trzeba zrobić dając albo otrzymując prezenty:
Komu daję | Co powinniśmy zrobić |
małżonkowi - mamy wspólność majątkową - płacę ze wspólnych pieniędzy | Taki prezent to jedynie symbol. Prawnie stanowi on współwłasność małżonków już od chwili jego zakupu. Jego przekazanie małżonkowi nie jest zatem darowizną czy innym przysporzeniem, a jedynie przekazaniem posiadania współwłaścicielowi. Na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki. |
dziecku małoletniemu | To, co jest dziecku potrzebne do życia, nauki, zabawy to świadczenia alimentacyjne, wolne od podatku dochodowego. Jedynie większe prezenty, samochody, nieruchomości, papiery wartościowe, prezenty, które nie są dziecku należne jako świadczenia alimentacyjne, podlegają ocenie na zasadach niżej opisanych. Na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki, jeżeli są to świadczenia alimentacyjne. |
dziecku (nie świadczenie alimentacyjne) wnukowi (innym zstępnym) rodzicom, dziadkom (innym wstępnym) pasierbom, ojczymowi, macosze, bratu, siostrze także małżonkowi w innej sytuacji, niż wyżej wymieniona | W przypadku, gdy wartość prezentów (darowizn) w ciągu ostatnich pięciu lat przekracza 9637zł, wówczas obdarowany zapłaci podatek od spadków i darowizn (od nadwyżki ponad tę kwotę). Jeżeli jednak złoży w urzędzie skarbowym deklarację SD-Z1 w terminie 1 miesiąca od otrzymania prezentu, nie zapłaci podatku. W przypadku pieniędzy dla uniknięcia podatku potrzeba jeszcze wpłaty czy przelewu na konto. Dokonanie darowizny u notariusza (np. nieruchomości) znosi obowiązek złożenia SD-Z1 (notariusz przekazuje akty notarialne do urzędu). Przy tej uldze nie ma limitów kwotowych - obejmuje to darowiznę każdej wartości. Gdy wartość prezentu w ostatnich pięciu latach nie przekracza 9637zl, nic nie trzeba robić, na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki podatkowe. |
synowej, zięciowi, teściom | Gdy wartość prezentu w ostatnich pięciu latach nie przekracza 9637zl, nic nie trzeba robić, na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki podatkowe. Jeżeli przekracza - obdarowany zapłaci podatek od spadków i darowizn. W ciągu miesiąca powinien złożyć deklarację w podatku od spadków i darowizn. Uwaga - spotyka się praktykę darowizny łańcuszkiem (np. matka córce, a córka mężowi). W ten sposób można skorzystać z wyżej opisanej ulgi nielimitowanej. Jednak darowizna z poleceniem dokonania kolejnej darowizny, aby uzyskać zwolnienie w związku ze stopniem pokrewieństwa, to obejście prawa. Jako że są składane druki SD-Z1, urząd skarbowy może dojść prawdy, szczególnie gdy wszystkie osoby mieszkają w obszarze właściwości jednego urzędu skarbowego. |
siostrzenicy, siostrzeńcowi, bratankowi (zstępnym rodzeństwa) wujkowi, cioci, stryjowi, stryjence (rodzeństwu rodziców) zstępnym i małżonkom pasierbów małżonkom rodzeństwa i rodzeństwu małżonków małżonkom rodzeństwa małżonków, małżonkom innych zstępnych | Gdy wartość prezentu w ostatnich pięciu latach nie przekracza 7276zl, nic nie trzeba robić, na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki podatkowe. Jeżeli przekracza - obdarowany zapłaci podatek od spadków i darowizn. W ciągu miesiąca powinien złożyć deklarację w podatku od spadków i darowizn. |
innym osobom | Gdy wartość prezentu w ostatnich pięciu latach nie przekracza 4902zl, nic nie trzeba robić, na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki podatkowe. Jeżeli przekracza - obdarowany zapłaci podatek od spadków i darowizn. W ciągu miesiąca powinien złożyć deklarację w podatku od spadków i darowizn. |
mojemu pracownikowi zatrudnionemu przeze mnie zleceniobiorcy albo wykonawcy dzieła | W takim przypadku prezent będzie darowizną jedynie wtedy, gdy strony łączą więzy towarzyskie, rodzinne itp. W przypadku osób zatrudnionych prezenty przekazane osobom zatrudnionym przez właściciela firmy są dla nich przychodem ze stosunku prawnego, w ramach którego są zatrudnieni (wynagrodzenie ze stosunku pracy, z umowy zlecenia, z umowy o dzieło). Trzeba potrącić zaliczkę PIT, składki ZUS itp. - które obdarowany musi wpłacić w gotówce. Warto więc do prezentu dołożyć odpowiednią kwotę pieniędzy na pokrycie tych należności przez darczyńcę. Prezenty nietrwałe (np. kwiaty) albo nie mające żadnej praktycznej wartości rynkowej nie wiążą się z powstaniem obowiązków podatkowych. |
podwładnemu czy szefowi | Jeżeli dajesz prezenty w firmie, w której pracujesz, to takie prezenty traktowane są jako darowizny. Jeżeli stron nie łączą więzy pokrewieństwa czy powinowactwa, stosować należy zasady odnoszące się do darowizn na rzecz innych osób. Gdy wartość prezentu w ostatnich pięciu latach nie przekracza 4902zl, nic nie trzeba robić, na obu stronach nie ciążą żadne obowiązki podatkowe. Jeżeli przekracza - obdarowany zapłaci podatek od spadków i darowizn. W ciągu miesiąca powinien złożyć deklarację w podatku od spadków i darowizn. |
kontrahentowi - osobie fizycznej | W takim przypadku prezent będzie darowizną jedynie wtedy, gdy strony łączą więzy towarzyskie, rodzinne itp. W przypadku osób obcych prezenty od kontrahenta są dla nich przychodem z działalności gospodarczej. Należy naliczyć VAT od przekazania towaru (można odliczyć VAT przy zakupie). Jeżeli jednak prezent nie ma charakteru jedynie reklamowego, ale reprezentacyjny (wartość, szczególny charakter), wóczas taki wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. Obdarowany ujmuje prezent jako przychód z działalności gospodarczej. Nie odliczy VAT. |
pracownikowi kontrahenta | W takim przypadku prezent będzie darowizną jedynie wtedy, gdy strony łączą więzy towarzyskie, rodzinne itp. W przypadku osób zatrudnionych prezenty przekazane osobom zatrudnionym przez właściciela firmy są dla nich przychodem z tytułu świadczeń reklamowych. Jeżeli wartość świadczenia jednorazowo nie przekracza 100zł, wówczas występuje zwolnienie z podatku dochodowego. Jeżeli wartość świadczenia jednorazowo przekroczy 100zł, darczyńca nie odprowadzi zaliczki na podatek dochodowy, ale obdarowany powinien wykazać przychód w swoim PIT rocznym w ramach tzw. przychodów z innych źródeł i zapłacić podatek dochodowy wg skali podatkowej. Przekazujący odlicza VAT przy zakupie i nalicza przy przekazaniu. Jeżeli jednak prezent nie ma charakteru jedynie reklamowego, ale reprezentacyjny (wartość, szczególny charakter), wóczas taki wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. |
klientowi w sklepie | Zwykle gratisy w sprzedaży premiowej są po prostu rabatem naturalnym (w jakiejś cenie ktoś otrzymuje więcej danego artykułu). Nie są to więc prezenty sensu stricto. Jednak czasem istotnie w sklepach rozdawane są dodatkowe przedmioty, nagrody w sprzedaży premiowej. W takim wypadku będą one wolne od podatku dochodowego, jeżeli jednorazowo wartość świadczenia nie przekracza 760zł. Jeżeli wartość świadczenia jednorazowo przekroczy 760zł, przekazujący nie odprowadzi zaliczki na podatek dochodowy, ale obdarowany powinien wykazać przychód w swoim PIT rocznym w ramach tzw. przychodów z innych źródeł i zapłacić podatek dochodowy wg skali podatkowej. Można odliczyć VAT przy zakupie. Przy rabacie naturalnym VAT został zawarty w cenie łącznej |
Uwaga ! Prezenty i darowizny
Warto pamiętać, że nie każdy prezent to darowizna. Darowizna to świadczenie pod tytułem darmym, gdzie darczyńca nie oczekuje dodatkowego efektu w postaci korzyści reprezentacyjnych czy reklamowych.
Nadesłał:
sp
|