Silna i nieustępująca potrzeba oddawania moczu, częste wizyty w toalecie, nawet w nocy, pieczenie w okolicy cewki moczowej, ból w podbrzuszu, parcie na pęcherz, obecność krwi 

w moczu, gorączka, bolesne oddawanie moczu to najbardziej charakterystyczne objawy
ZUM – zakażenia układu moczowego, które należy do najczęstszych zakażeń bakteryjnych występujących u ludzi. Najbardziej narażone na to schorzenie są kobiety.

U kogo występuje zakażenie układu moczowego? 

Zakażenie układu moczowego występuje 10 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn, ze względu na budowę anatomiczną cewki moczowej. Najbardziej narażone na ZUM są kobiety aktywne seksualnie, kobiety w ciąży albo po menopauzie. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się także osoby cierpiące na cukrzycę, kamicę nerkową lub mające wadę anatomiczną układu moczowego. Liczba zachorowań jest duża: 40-50% kobiet zachoruje na zakażenie układu moczowego w ciągu swojego życia. Schorzenie znacznie utrudnia pacjentom normalne funkcjonowanie m.in. przez częstą konieczność wizyt w toalecie.

Co jest najczęstszą przyczyną zakażenia układu moczowego?

Najczęstszą przyczyną jest zakażenie bakterią Escherichia coli – występuje ona w prawie
90% występujących przypadków. Bakterie, które przedostaną się do pęcherza moczowego lub nerek namnażają się i mogą powodować zakażenia.

Kiedy mówimy o nawracających zakażeniach układu moczowego?

Bardzo powszechne są nawroty tego schorzenia. Ocenia się, że 30% wszystkich pacjentek doświadcza kolejnego zakażenia w ciągu 6-12 miesięcy od pierwszego incydentu. Nawracające zakażenia układu moczowego to sygnał, że bakteria nie została wyeliminowana do końca i zaatakowała ponownie. Im częściej następują nawroty tym większa może być  różnorodność drobnoustrojów wywołujących ponowne zakażenie i tym bardziej niebezpieczne są powikłania. Do potwierdzenia diagnozy konieczne jest wykonanie przez pacjenta badania ogólnego moczu i jego posiewu. W badaniu ogólnym moczu zwykle stwierdza się niewielki białkomocz, leukocyturię, niekiedy wałeczki leukocytarne. W posiewie moczu - najczęściej  obecność E. coli.

Jakie są powikłania nieleczonego lub źle leczonego ZUM?

Kobiety często leczą zakażenia układu moczowego „domowymi sposobami”, stosując ciepłe kąpiele wodne z szałwią czy też pijąc sok żurawinowy. Jednak efektem leczenia „na własną rękę” lub nie podejmowania terapii zakażenia układu moczowego może być uszkodzenie dróg moczowych lub nerek, niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze, sepsa, a u kobiet
w ciąży - zagrożenie przedwczesnym porodem lub poronieniem. U osób z przewlekłym schorzeniem nerek każde zakażenie układu moczowego pogarsza ich funkcję.

Jakie są metody leczenia ZUM?

Większość ostrych, niepowikłanych przypadków leczy się przy pomocy antybiotyku. Wzrasta jednak oporność bakterii na leki, czego skutkiem jest coraz większe ograniczenie możliwości skutecznego leczenia zakażeń bakteryjnych oraz zwiększenie kosztów leczenia. Leczenie zakażeń wywołanych przez bakterie antybiotykooporne stanowi duże wyzwanie: dotychczas stosowane antybiotyki przestają być skuteczne, a lekarze muszą dobierać inne. Sytuacja ta może spowodować, że właściwe leczenie pacjenta zostanie opóźnione lub, co więcej, może prowadzić do wystąpienia powikłań. W związku z tym zalecana jest racjonalizacja leczenia przez uzupełnienie terapii lekiem immunostymulującym, który wykazuje działania wspomagające jak również profilaktyczne.

Czym są leki immunostymulujące?

Leki immunostymulujące wzmacniają układ odpornościowy (naturalne mechanizmy obronne organizmu). Zmniejszają liczbę nawrotów zakażenia i potrzebę przyjmowania antybiotyków, łagodzą objawy oraz ograniczają ryzyko wystąpienia poważniejszych chorób. Na polskim rynku dostępny jest preparat, który wzmacnia odporność swoistą przeciw najczęstszym patogenom powodującym ZUM. Przeciwwskazaniem do zastosowania tego typu preparatów są ostre choroby zakaźne, czynna gruźlica, wrodzone i nabyte zaburzenia odporności oraz leczenie immunosupresyjne i choroby autoimmunologiczne.

Jak można zapobiegać nawracającym zakażeniom układu moczowego?

Kobiety, u których stwierdzono ponad trzy przypadki zakażenia pęcherza moczowego
w ciągu roku, powinny podjąć działania profilaktyczne. Dostępny jest na rynku preparat immunostymulujący zawierający zabite komórki bakterii Escherichia coli lub ich fragmenty, produkt ten  jest  więc bezpieczny dla człowieka i nie może stanowić źródła infekcji. Preparat nie wchodzi w interakcje z innymi lekami i nie niszczy flory bakteryjnej. Terapia może być stosowana u osób dorosłych i dzieci w wieku powyżej lat czterech.

Pamiętajmy! Nie należy lekceważyć żadnych objawów ze strony układu moczowego. Jeśli pojawią się dolegliwości należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Właściwa terapia, uwzględniająca działania profilaktyczne, umożliwi całkowity powrót do zdrowia.

Więcej informacji na stronie www.urozdrowie.pl

SŁOWNIK POJĘĆ:

Układ moczowy – składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej.  Zadaniem układu moczowego jest  usuwanie zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii oraz regulacja ilości wody w organizmie.

ZPM – Zapalenie pęcherza moczowego – stan zapalny pęcherza, najczęściej wywołany czynnikami bakteryjnymi. Najważniejsze objawy to: ból, nadmierna częstotliwość oddawania moczu oraz zmiany w moczu.

ZUM – Zakażenie układu moczowego – zakażenia dowolnego odcinka układu moczowego, którego główną przyczyną są bakterie. Najczęściej występuje zakażenie pałeczką okrężnicy (Escherichia coli) oraz gronkowcem saprofitycznym (Staphylococcus saprophyticus).

NZUM – Nawracające zakażenie układu moczowego – stwierdza się u pacjentów, którzy
w ciągu roku przebyli minimum 3 zakażenia układu moczowego. Najczęściej nawrót choroby występuje w ciągu pół roku od wystąpienia pierwszego incydentu.

Pałeczka okrężnicy (Escherichia coli/E. coli) - jest najczęstszym patogenem zakażenie układu moczowego (80-90% przypadków). Bakteria należy do grupy pałeczek jelitowych.

Gronkowiec saprofityczny (Staphylococcus saprophyticus) – druga co do częstości bakteria wywołująca zakażenie układu moczowego.

Lekooporność – zjawisko oporności organizmu na leki, które powoduje brak skuteczności terapii. Wywołana jest m.in. nadużywaniem antybiotyków lub niewłaściwym
ich stosowaniem.

Leukocyturia – obecność leukocytów (białych krwinek) w moczu.

Polakisuria – częstomocz – jeden z objawów ZUM, polegający na częstym oddawaniu moczu, zwykle małymi porcjami.

Nykturia – jeden z objawów ZUM, oddawanie moczu w porze nocnej. Za normę uważa się jednorazowe oddanie moczu w ciągu nocy.

BIBLIOGRAFIA:

1.       Ostre i przewlekłe zakażenie dróg moczowych – diagnostyka i leczenie; Acute and chronic urinary tract infection – diagnostic and treatment; Jacek Przybyła, Marek Sosnowski.

2.       Oral immunotherapy of redcurrent urinary tract infection „A double-blind placebo controlled multicenter study”. C.C. Schulman, A.Corbusier, H. Michiels and h.J.Taenzer from the Department of Urology, Erasmus University of Brussels, Belgium.

3.       Zakażenie układu moczowego, A. Kupiłaś; Katedra i Klinika Urologii w Zabrzu, artykuł ukazał się w Przeglądzie Urologicznym 2006/7/4 (38).

4.       Zakażenie dróg moczowych wśród kobiet, D. Robak-Chołubek, M. Sobstel. J. Tkaczuk-Włach, G. Jakiel, artykuł ukazał się w Przeglądzie Menopauzalnym 2008/4.

5.       www.antybiotyki.edu.pl, Odpowiedzialne stosowanie antybiotyków, 17.01.2012.

6.       www.urozdrowie.pl

Dodatkowe informacje:
Sylwia Olczak
PRIMUM PR, e-mail: s.olczak@primum.pl, tel. 608 501 207

Ewa Zachariasz
PRIMUM PR, e-mail: e.zachariasz@primum.pl; tel. 501 227 695

Magdalena Bober
Gedeon Richter Marketing Polska Sp. z o. o., e-mail: m.bober@gedeonrichter.com.pl;

 tel. 695 808 230