2011-04-23
Dolina Karpia obejmuje obszar historycznego zagłębia hodowli karpia na Ziemi Oświęcimsko-Zatorskiej znanego już w średniowieczu. Stawy hodowlane zajmują obszary setek hektarów rozciągając się w dolinie Wisły, Skawy i Wieprzówki. "Dolina Karpia" to również program przyrodniczej oferty turystycznej.

Dolina Karpia - jest nową nazwą terenów obejmujących dawne zagłębie hodowli karpia na ziemi oświęcimskiej oraz zatorskiej które znane było już w średniowieczu. Stawy hodowlane w Dolinie Karpia zajmują obszary setek hektarów rozciągając się w dolinie Wisły, Skawy i Wieprzówki. Dolina Karpia to również program, który obejmuje kilka połączonych ze sobą działań, mających na celu stworzenie spójnej oferty turystycznej opartej na dostępnych zasobach środowiska naturalnego.

Przyroda Doliny Karpia

Struktura stawów, ich historia oraz sposób prowadzenia gospodarki rybackiej na stawach zatorskich decydują o ich niezwykłej bioróżnorodności przejawiającej się m.in. występowaniem rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków (ślepowrona, czapli purpurowej, bąka, bączka, hełmiatki, zielonki, sieweczki obrożnej, wąsatki i rybitwy białowąsej) oraz roślin (kotewki orzecha wodnego i grzybieńczyka wodnego). Doliny Soły, Skawy i Wisły oraz okoliczne nieczynne żwirownie wpływają na zwiększenie różnorodności siedlisk lęgowych jak i żerowiskowych tych gatunków. Tym samym cały ten system siedlisk tworzy wyjątkowo atrakcyjne miejsce dla ptaków jak i ich obserwowania przez praktycznie cały rok. Zmieniające się warunki w każdej porze roku sprawiają, że ptaki - łącznie 314 gatunków, w tym 180 lęgowych czyli więcej niż w większości parków narodowych! - są obecne w różnych miejscach, ale w sumie blisko położonych. Tym samym sezon turystyczny (ornitologiczny) w tym rejonie trwa od wczesnej wiosny do późnej jesieni, a nawet zimą na niezamarzającej Wiśle gromadzą się znaczne koncentracje ptaków. Chlubą i znakiem rozpoznawczym tego terenu jest ślepowron - ptak, którego niemal cała populacja krajowa skupia się w okolicach Zatora, Oświecimia oraz Skoczowa. Swoje ostoje znalazły tu takie wymierające w naszym kraju gatunki roślin jak m.in.: oczeret sztyletowaty, nadwodniki, kotewka orzech wodny czy grzybieńczyk wodny. Szczególnie dwa ostatnie z wymienionych gatunków występują tu bardzo licznie stając się florystycznym symbolem Ziemi Oświęcimskiej.

Ścieżki rowerowe

Dlaczego rowery? Ponieważ Kotlina Oświęcimska to miejsce, przez które biegnie Europejska trasa rowerowa R4 z Wiednia do Odessy oraz GREENWAY. Jest to powierzchnia płaska (230m n.p.m.), ale otaczają ją wzniesienia: na północnym wschodzie Garb Tenczyński, którego wzniesienia przekraczają 350 m n.p.m., a na południu góry - Beskidy, które będziemy mogli podziwiać ujeżdżając tereny Podgórza Wilamowickiego. Płaski charakter tego tektonicznego obniżenia Północnego Podkarpacia podkreśla jeszcze jeden obszar, wchodzący w skład Kotliny Oświęcimskiej - jest to Równina Pszczyńska. Dno kotliny znajduje się na wysokości 230m n.p.m. Na 70% obszaru jest w miarę płasko i najbardziej odpowiednim sprzętem na taką okazję jest rower trekkingowy. Węższe opony nie są problemem - większość tras wykorzystuje w miarę gładki asfalt lub wspaniale wyjeżdżone drogi utwardzone. Różnice wysokości nie osiągają więcej niż 150 m, ale im bardziej na południe tym większe wzniesienia terenu (~360m). Jadąc z górki w tych okolicach osiąga się około 40km/h. Opisane szlaki mają za zadanie połączenie najatrakcyjniejszych miejsc Kotliny Oświęcimskiej siecią połączeń rowerowych, wpisanych w trasy o znaczeniu europejskim przez nią przebiegających - EuroVelo R4 i GREENWAYEM, a po drodze znajduje się wyjątkowy ośrodek wypoczynkowy w Zatorze.

Proponowane szlaki rowerowe

• Szlak Doliny Karpia (Czerwony) Trasa: Osiek Górny-Piotrowice-Stawy Bugaj-Łowiczki-Stawy Rudze-Grodzisko-Bachowice-Tłuczań -Wielkie Drogi-Brzeźnica
• Szlak Greenways (zielony) Greenways Kraków-Morawy-Wiedeń to szlak dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego tworzony w oparciu o sieć tras rowerowych, pieszych, wodnych, konnych oraz edukacyjnych ścieżek tematycznych. Główną jego osią jest 700-kilometrowa trasa rowerowa, która łączy zabytkowe miasta i miasteczka, a także cenne przyrodniczo, krajobrazowo i kulturowo tereny wiejskie. Począwszy od Jury Krakowskiej, przez Ziemię Pszczyńską, Śląsk Cieszyński i Beskidy, szlak przedostaje się na Morawy Południowe, gdzie pośród winnic dociera do Dolnej Austrii. Zielony szlak Kraków-Morawy-Wiedeń stanie się w przyszłości najdłuższą aleją drzew w Europie. Z okazji Środkowoeuropejskiego Dnia Drzewa (20 października) dzieci i młodzież ze szkół na szlaku posadziły już ponad 5000 drzew - lokalnych gatunków, takich jak jabłoń, rajska jabłoń, wiśnie, czereśnie, jarzębinę, wiązy, brzozy i dęby. Trasa: Cieszyn-Wola-Harmęże-Oświęcim-Gromiec-Mętków-Babice-Kwaczała-Regulice-Kraków
• Greenways (niebieski), łączący opisany powyżej szlak Kraków-Morawy-Wiedeń ze Szlakiem Bursztynowym (Kraków-Przejście graniczne Winiarczykówka koło Lipnicy Wielkiej) Trasa: Oświęcim-Dwory II-Las-Zator-Grodzisko-Woźniki-Witanowice-Tomice-Wadowice-Klecza Dolna-Klecza Górna-Stryszów. Ścieżki przyrodnicze

Atrakcyjność okolic Zatora związana jest przede wszystkim z różnorodnością tutejszych krajobrazów. Na niewielkim obszarze współwystępują: Dolina Skawy z podgórską rzeką i fragmentami lasów łęgowych, zbiorniki pożwirowe z roślinnością szuwarową oraz pagórkowaty teren Górek Bachowskich porośnięty buczyną. Atutem tego miejsca są również ciekawe historycznie miejscowości jak: Zator, Graboszyce czy Grodzisko, oraz niedaleko pole namiotowe.

Ścieżka przyrodnicza "Górki Bachowskie - Buczyna"

• Trasa: Grodzisko-Laskowa-Grodzisko
• Długość trasy: 6,5 km

Ścieżka przyrodnicza prowadzi polnymi i leśnymi drogami przez pagórkowaty teren Pogórza Wilamowickiego, z licznymi dolinkami o stromych stokach i głęboko wypreparowanych dnach. Niektóre z dolinek mają charakter suchych jarów, a niektórymi płyną strumienie. Początkowo trasa biegnie grzbietem wzniesienia, dając możliwość podziwiania panoramy Beskidu Małego i Makowskiego. Dalej ścieżka wiedzie do bukowego lasu i przechodząc brzegiem jarów, doprowadza do sędziwego buka o rozmiarach pomnikowych. Schodząc w dół leśną drogą trasa mija niewielkie stawy z roślinnością wodną i szuwarową oraz płaty chronionego skrzypu olbrzymiego, by dotrzeć w końcu do punktu zwrotnego w Laskowej. Powrotna trasa wznosi się wąwozem, którego zbocza porastają drzewa o ładnie wyeksponowanych systemach korzeniowych. Przechodząc w polną drogę ścieżka przyrodnicza wiedzie z powrotem w kierunku Grodziska. Na odcinku tym roztaczają się widoki na Dolinę Skawy i Zator.

Ścieżka przyrodnicza "Rzeka Skawa"

• Trasa : Grodzisko - koryto Skawy
• Długość trasy: 1km

Ścieżka przyrodnicza prowadzi przez główne ekosystemy otoczenia podgórskiej rzeki stwarzając możliwość bezpośredniej obserwacji tego coraz rzadszego w naszym kraju środowiska. Początkowo trasa biegnie przez fragment łęgu - lasu charakterystycznego dla dolin rzecznych. Dalej przez zarośla wierzbowe (tzw. wikliny nadrzeczne) doprowadza do żwirowej łachy położonej tuż nad Skawą. Lewa (południowa) odnoga ścieżki przyrodniczej prowadzi przez las łęgowy, wzdłuż potężnych topoli czarnych do stanowiska rzadkiej i chronionej paproci - pióropusznika strusiego.

Ścieżka przyrodnicza "Zbiorniki pożwirowe"

• Trasa: Grodzisko - Zator
• Długość trasy: 6,5 km

Ścieżka prowadzi przez teren silnie przekształcony przez człowieka w wyniku wydobywania żwirów. Obecnie jednak tylko liczne zbiorniki wodne i brak lasu przypominają czasy eksploatacji. Pierwszą atrakcją ścieżki jest pokonanie kładki na rzeczce Wieprzówce. Dalej trasa biegnie w kierunku północnym między brzegami kolejnych zbiorników pożwirowych, a korytem rzeki Skawy aż do lasu, gdzie rosną pokaźnych rozmiarów dęby. Ścieżka przechodzi przez las i dociera do Zbiornika Piastowskiego - skąd już tylko krok do Zatora. Na północnym krańcu zbiornika znajdują się tablice edukacyjne poświęcone przyrodzie "Doliny Karpia" - Noclegi małpolskie.

Nadesłał: kraskairena