Na świecie coraz bardziej popularne są tzw. domy pasywne, w których montowana jest nowoczesna stolarka. I choć są nieco droższe od domów tradycyjnych, to ich budowa jest bardziej opłacalna. Jednak, aby miała sens musi być spełnionych kilka warunków – odpowiednie usytuowanie budynku na działce, jego bryła, zacienienie, właściwy rozkład pomieszczeń, dobór okien. Energooszczędność w takim domu jest uzależniona od prawidłowego rozkładu pokoi oraz oświetlenia światłem naturalnym. Podstawowe elementy techniczne powinny zostać dobrane w taki sposób, aby energia dostarczana z ciepła wydzielanego przez ludzi, energię słoneczną i system wentylacyjny wystarczyła do ogrzewania budynku o każdej porze roku. Od tego, jak dom zostanie zaprojektowany, jakie zostaną dobrane jego poszczególne elementy składowe, izolacja, materiały czy stolarka, zależy całościowe jego funkcjonowanie i niskie koszty użytkowania.

Nowoczesna stolarka a tradycyjna

Budując dom zakładamy, że ma być energooszczędny i zapewniać wygodę domownikom. Należy zatem wziąć pod uwagę nowoczesną stolarkę okien i drzwi, które nie będą przepuszczać ciepła. Co prawda jest ona nieco droższa od stolarki tradycyjnej, ale taki wybór gwarantuje niskie koszty utrzymania i brak konieczności ich zmiany w krótkim czasie. Można również pozwolić sobie na zaprojektowanie większej powierzchni przeszklonej, np. w salonie, ponieważ nie musimy się obawiać, że zmniejszy się ciepło w pomieszczeniu.

Nowoczesna stolarka okien i drzwi odróżnia się od tradycyjnej pod wieloma względami. Posiada dobre parametry izolacyjne i jest bardziej trwała. Nowa konstrukcja ram charakteryzuje się zwiększonym współczynnikiem izolacji cieplnej, większą szczelnością okien, lepszymi okuciami i uszczelkami, większą liczbą szyb, innym rodzajem szkła, ramek dystansowych, powłok lub folii. Należy zwrócić uwagę zwłaszcza na folie, ponieważ mają one za zadanie zmniejszenie strat cieplnych domu oraz przepuszczenie większej ilości światła i energii słonecznej do jego wnętrza. Nowoczesne okna mają łatwiejszy mechanizm otwierania i są po prostu bardziej estetyczne. Czy można je zamontować w tradycyjnym domu? Tak, ale należy pamiętać, że to zależy od systemu ogrzewania i stanu izolacji pozostałych jego elementów.

Najpierw projekt…

O zapotrzebowaniu energetycznym domu najlepiej myśleć na etapie wyboru projektu. Późniejsze zmiany są kosztowne i nieefektywne. Jeżeli zakładamy stolarkę do nowo budowanego domu, najlepiej przestrzegać parametrów określonych w projekcie. Okna są tylko jednym z elementów wpływających na zapotrzebowanie energetyczne domu i zmiana samych okien rzadko przynosi oczekiwane efekty. Jeżeli wymieniamy stolarkę w starszym domu, inwestowanie w okna o bardzo wysokich parametrach izolacyjnych jest uzasadnione w przypadku, gdy wykonujemy jednocześnie modernizację izolacji termicznej, wentylacji i czasami systemu ogrzewania.

Obecnie okna i drzwi, nawet te o nie najwyższym współczynniku izolacji, mają znacznie lepsze parametry od okien produkowanych wiele lat temu i mogą spełnić swoje zadanie za znacznie niższą cenę. Stosując tego typu okna w domach tradycyjnych, nie będziemy mieli tak dużych korzyści z oszczędności energii, jak w domach pasywnych. Energooszczędność to nie jedyna ich zaleta. Biorąc pod uwagę ich sztywniejszą konstrukcję, i co się z tym wiąże, większą trwałość, na pewno zaoszczędzimy na późniejszej,  kolejnej wymianie okien.

Potem wybór

Dobór stolarki nie jest w żaden sposób związany z rodzajem materiałów izolacyjnych, lecz z wartością izolacji takich przegród, jak ściany, podłogi czy dach. Zastosowanie bardzo szczelnych okien dla przegród o słabej izolacji przyniesie niewielkie korzyści. Natomiast zamontowanie okien o słabych parametrach izolacyjnych zniweluje nasze wysiłki w przypadku dobrze izolowanych przegród zewnętrznych.

Poziom szczelności powinien być uzależniony od rodzaju stosowanej wentylacji. Jeżeli decydujemy się na wentylację mechaniczną (kontrolowaną) potrzebne są bardzo szczelne okna, aby uniknąć strat cieplnych. W przypadku wentylacji grawitacyjnej (niekontrolowanej) nie ma sensu kupować i dopłacać za ich rozszczelnienie (nawiewniki w oknach). Budynek powinien być pokryty izolacją z każdej strony po to, aby energia nie wydostawała się na zewnątrz. Jeden źle dobrany element spowoduje, że powstanie miejsce, przez które ucieka energia. Trzeba koniecznie pamiętać o tym, że izolacje termiczne (w tym okna), wentylacja oraz ogrzewanie domu muszą być traktowane jako jeden system i nie wolno robić żadnych zasadniczych zmian w pojedynczym jego elemencie bez odpowiednich zmian w pozostałych segmentach.

Dodatkowe elementy

Decydując się na budowę domu, należy wziąć pod uwagę również elementy, które są ostatnio coraz bardziej popularne. Styropiany z dodatkiem grafitu mają większy współczynnik przenikania ciepła i pozwalają na lepszą izolację termiczną. Wełna drzewna posiada dobrą izolację akustyczną, ponadto jest trwała i odporna na zawilgocenie. Jednak należy liczyć się w obu przypadkach z poniesieniem wysokich kosztów zakupu. Natomiast folia metalizowana jest szczelna, jednak nie można jej zastosować bez wentylacji mechanicznej oraz w połączeniu z niektórymi materiałami izolacyjnymi i konstrukcyjnymi.

Nowoczesne okna oraz drzwi dla budownictwa energooszczędnego oraz domów pasywnych wyróżniają się lepszą ceną oraz jakością w porównaniu z poprzednimi latami. Mniejsze koszty ogrzewania domu z pewnością zrekompensują większe nakłady finansowe poniesione na  jego budowę i przyczynią się do  komfortu jego mieszkańców.

Autorem publikacji jest Andrzej Rojek,
prezes warszawskiego przedsiębiorstwa budowalnego Eko-Budmex.