Jakie podłoże na plac zabaw?
Zamawiając budowę placu zabaw należy uwzględnić to na jakim podłożu ma on się znajdować. Jest to ważna kwestia ze względu na bezpieczeństwo dzieci gdyż podłoże na placu zabaw musi pełnić określone funkcje związane z amortyzacją upadku. Kwestia ta jest również określona w odpowiedniej normie.
Place zabaw budowane wiele lat temu niezależnie od wielkości zazwyczaj znajdowały się na trawie, która z czasem została wydeptana wskutek użytkowania urządzeń i pozostała zbita gleba. Raczej mało spotykanym przypadkiem jest również uzupełnianie ubytków trawy przy urządzeniach. Administratorzy i osoby odpowiedzialne za utrzymanie i bezpieczeństwo placów zabaw zdają się nie zwracać uwagi na tą kwestię lub po prostu nie zdają sobie sprawy z niezgodności jakie występują. Zazwyczaj firmy, które specjalizują się w budowie placu zabaw nie zajmują się jednocześnie powierzchnią pod plac zabaw choć mają obowiązek w dokumentacji produktu określić jakie podłoże jest dopuszczalne a jakie nie do montowanych urządzeń zabawowych. Rodzaj dopuszczalnego podłoża jest określony w normie PN-EN 1176 z 2009 roku i jest uzależniony od krytycznej wysokości upadku z urządzenia. W zależności od tej wysokości plac zabaw może znajdować się na powierzchni trawiastej lub glebowej, piaskowej, żwirowej, korowej, wiórowej oraz innych materiałów zgodnych z wymogami normy m.in. sztuczna nawierzchnia gumowa. Przez krytyczną wysokość upadku należy rozumieć maksymalną wysokość z jakiej dziecko może spaść a nie wysokość całego placu zabaw. Przykładowo zestaw zabawowy składający się z wieży z dachem, podestu ze zjeżdżalnią oraz wejścia na ten podest posiada krytyczną wysokość upadku równą wysokości górnej krawędzi podestu a nie wysokości daszku, który nie stanowi elementu służącego do zabawy.
Nawierzchnię trawiastą oraz glebową można stosować jeśli krytyczna wysokość upadku z urządzenia jest równa bądź mniejsza niż 1m. Nawierzchnia trawiasta posiada wystarczające właściwości amortyzujące upadek dla niewielkich urządzeń zabawowych. Zazwyczaj wystarcza dla takich urządzeń jak bujaki na sprężynie czy huśtawki wagowe oraz zjeżdżalni, których część startowa znajduje się poniżej 1m. Tak jak wspomniałem wyżej nawierzchnia trawiasta ma to do siebie, że wraz z zwiększeniem intensywności użytkowania urządzenia wydeptuje się i należy nieużytki uzupełniać lecz posiada również wiele zalet. Zazwyczaj łatwo zauważyć i usunąć z jej powierzchni zanieczyszczenia, bawiące się dzieci nie brudzą się tak jak w przypadku nawierzchni sypkich oraz zadbana trawa prezentuje się estetycznie. W przypadku trawy po ulewnych deszczach woda nie stanowi problemu, gdyż bez przeszkód wsiąka i nie występuję błoto.
Piasek jest również często stosowaną nawierzchnią przy placach zabaw. Jednak trzeba zwrócić uwagę by był to odpowiedni piasek oraz o odpowiednich właściwościach. Wielkość ziaren piasku stosowanego jako podłoże pod placem zabaw powinna się mieścić w przedziale od 0,2 do 2mm. Natomiast minimalna grubość powierzchni powinna wynosić przynajmniej 20cm dla krytycznej wysokości upadku mniejszej bądź równej 2m oraz odpowiednio 30cm dla wysokości mniejszej bądź równej 3m. Identyczne parametry grubości i wysokości upadku stosuje się w przypadku powierzchni żwirowej, z tym że żwir pod placem zabaw powinien posiadać ziarna w wielkości od 2 do 5mm. Na placu zabaw powierzchnia piaskowa i żwirowa może przysporzyć kłopotów ze względu, że znajdujące się zanieczyszczenia mogą zostać zasypane w podłożu. Nawierzchnie sypkie jak sama nazwa wskazuje rozsypują się i trzeba regularnie kontrolować ich grubość pod urządzeniami zabawowymi. Ponadto dzieci łatwo się brudzą i wnoszą potem żwir i piasek do pomieszczeń a po ulewnych deszczach podłoże zmienia się w błoto. Zaletą jest to, że piasek oraz żwir można stosować do większych placów zabaw.
Nawierzchnie wiórowe oraz korowe są dość rzadko spotykane jednak posiadają wiele zalet jako podłoże pod plac zabaw. Mianowicie nie rozsypują się tak jak piasek i żwir, bawiące się dzieci mniej się brudzą a woda bez przeszkód swobodnie przesiąka przez warstwę podłoża. Wióry oraz korę można stosować do krytycznej wysokości mniejszej bądź równej 2m jeśli ich grubość wynosi przynajmniej 20cm oraz odpowiednio do wysokości mniejszej bądź równej 3m jeśli grubość podłoża wynosi przynajmniej 30cm. Wielkość wiórów powinna się mieścić w przedziale od 5 do 30mm, natomiast kory w przedziale od 20 do 80mm. Taka ziarnistość sprawia też, że zanieczyszczenia łatwiej usunąć z powierzchni podłoża pod placem zabaw. Estetycznie taka forma podłoża prezentuje się znacznie lepiej niż piasek czy żwir. Wióry i kora posiadają odpowiednie właściwości amortyzujące chroniące dzieci przed upadkiem z placu zabaw i można tą formę podłoża stosować do większych urządzeń zabawowych jednak ze względu na wielkość ziaren jest to dość szorstki materiał.
Nawierzchnie sztuczne coraz częściej stosuje się na placach zabaw, szczególnie w programie Radosna Szkoła. W zależności od rodzaju nawierzchni można ja stosować praktycznie do wszelkiego rodzaju placów zabaw. Nawierzchnia gumowa posiada znakomite właściwości amortyzujące upadek. Jeśli posiada odpowiednio wykonany spad nie zatrzymuje się na niej woda. Zaletą jest to, że nie trzeba uzupełniać ubytków jak w przypadku nawierzchni sypkich, kory, wiórów czy nawet trawy. Większe zanieczyszczenia bez problemów można usunąć z powierzchni. Mały problem istnieje, jeśli na powierzchnie gumową wniesie się błoto z obszaru położonego poza placem zabaw gdyż stosunkowo ciężko się czyści podłoże gumowe. Szczególnie jeśli są to jasne kolory nawierzchni ubrudzenia błotem są widoczne i o ile nie stwarza to zagrożenia dla bezpieczeństwa to ma jednak wpływ na estetykę całego placu zabaw. Największą wadą jest jednak cena takiego podłoża a najwyższa jest za kolory pomarańczowy i niebieski, czyli te stosowane w programie Radosna Szkoła. Odpowiednie położenie nawierzchni wymaga wynajęcia odpowiedniej firmy specjalizującej się w tej kwestii a nie zawsze firma, która zajmuje się budową placów zabaw wykonuje jednocześnie nawierzchnię.
Z szeregu dostępnych typów nawierzchni na plac zabaw podczas wyboru najpierw należy określić wielkość upadku z urządzenia zabawowego. Raczej mało spotyka się urządzeń zabawowych z wysokością upadku powyżej 3m, gdzie należy już stosować specjalne nawierzchnie gumowe. Wybierając nawierzchnię na plac zabaw poza wysokością należy uwzględnić również inne czynniki, indywidualnie dla każdego placu zabaw.