Kiedy wysłać pracownika do specjalisty medycyny pracy ?
W Polsce medycyna pracy to, obok kardiologii i onkologii, jedna z najbardziej deficytowych specjalizacji – tylko 4 lekarzy tej specjalności przypada na 100 tysięcy mieszkańców. Tymczasem ich pole aktywności zawodowej jest bardzo szerokie i obejmuje różnorodne działania.
Zgodnie z ustanowionymi regulacjami prawnymi badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz profilaktyczna opieka zdrowotna nad zatrudnionymi są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez pracodawcę z podstawową jednostką służby medycyny pracy. Wydatki poniesione w związku z wykonywaniem badań profilaktycznych są zaliczane do kosztów uzyskania przychodu pracodawcy.
- Przed dopuszczeniem nowego pracownika do stanowiska pracy należy przeprowadzić wstępne badania lekarskie, które wykonuje lekarz medycyny pracy na podstawie pisemnego skierowania od pracodawcy. Ze względu na warunki stanowiska pracy przyszły pracownik może także otrzymać skierowanie do odpowiedniego specjalisty i na badania pomocnicze. Zakres wstępnych, okresowych i kontrolnych badań pracowników i częstotliwość profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami niezbędnej z uwagi na warunki pracy określa stosowne Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.06.1996r (Dz.U Nr 69 poz 332). Jeśli wyniki badań są prawidłowe, pracownik otrzymuje zaświadczenie o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku – mówi lek. med. Teresa Tomasik-Michałek, specjalista medycyny pracy z Centrum Medycyny Profilaktycznej w Krakowie.
Badania profilaktyczne muszą wykonywać wszystkie grupy zawodowe, natomiast stanowiska pracy są traktowane w indywidualny sposób i pracownicy kierowani są do specjalistów oraz pracowni diagnostycznych w zależności od występujących na nich zagrożeń.
- Istotnym polem działania specjalisty medycyny pracy są choroby zawodowe. Powstają one w następstwie czynników szkodliwych lub uciążliwych takich jak czynniki fizyczne, toksyczne, biologiczne lub pyły przemysłowe występujące na poszczególnych stanowiskach pracy – dodaje lek. med. Teresa Tomasik-Michałek.
Jak podaje Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, dominujące w Polsce choroby zawodowe to: przewlekłe choroby narządu głosu (8 stwierdzonych przypadków na 1000 zatrudnionych), pylice płuc (7 osób na 1000 zatrudnionych), choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa (ponad 6 na 1000 zatrudnionych) oraz obustronny trwały ubytek słuchu
(3 na 1000 zatrudnionych). Najwyższe współczynniki zachorowalności zostały odnotowane w branży górniczej, przetwórstwie przemysłowym, a także rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie.
Regularne wykonywanie badań profilaktycznych to z jednej strony obowiązek pracodawcy, z drugiej jednak szansa na utrzymanie stałego, zdrowego zespołu i uniknięcie wielu wypadków w pracy.
Specjalizacja medycyny pracy obejmuje szeroki zakres zadań, które regulują zarówno Kodeks Pracy art. 229 , ustawa o służbie medycyny pracy z dnia 27.06.1997 (Dz.U. Nr 96 poz.593) obowiązującą od dnia 01.01.1998 oraz ustawa o zmianie ustawy o służbie medycyny pracy z dnia 17.10.2008r. (Dz.U.Nr 220 poz 1416) obowiązująca od dnia 28.12.2008r. Więcej informacji na temat prawa obowiązującego w zakresie medycyny pracy można również znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Joanna Kowalczyk