Najczęstszą przyczyną złego funkcjonowania kominka jest niewłaściwy komin, a ściślej przewód dymowy. Ciąg w takim przewodzie może nie wystarczać do tego, by spaliny były skutecznie usuwane na zewnątrz.

Dym i sadze cofają się wtedy do pomieszczenia, zamiast wypływać ku wylotowi komina, ogień przygasa i z kominka zaczyna się dymić. Natomiast za mocny ciąg powoduje zbyt szybkie spalanie się drewna.

Jak powstaje ciąg w kominie
Naturalny ciąg kominowy jest wynikiem różnicy gęstości spalin w kominie i powietrza na zewnątrz budynku. Gorące spaliny z kominka są lżejsze od powietrza i unoszą się do góry. Im wyższa temperatura spalin, tym szybciej się unoszą i tym większy ciąg kominowy. Jednak z powodu zmieniającej się temperatury otoczenia wielkość naturalnego ciągu kominowego zmienia się w ciągu roku. Zimą jest najsilniejszy, a latem najsłabszy.

Ciąg kominowy mierzy się w paskalach (Pa) lub w starych jednostkach - milimetrach słupa wody (mm H2O). Zachodzi między nimi następująca zależność: 1 mm H2O = 9,82 Pa, czyli około 10 Pa.

Wkład lub kaseta kominkowa będą działały właściwie, gdy ciąg w przewodzie dymowym będzie wynosić 10-30 Pa. Tę wartość może za pomocą specjalnego urządzenia określić fachowiec instalujący kominek.

Dobry komin, czyli jaki
Podstawą sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania kominka jest poprawnie zaplanowany i zbudowany przewód dymowy. Dobry komin o właściwym ciągu spełnia następujące warunki:

• Ma odpowiedni przekrój i wysokość - min. 14×14 cm (murowany z cegły) lub średnicę 15 cm (ceramiczny bądź stalowy), gdy pole przekroju otworu paleniska jest mniejsze niż 0,25 m2, i odpowiednio 14×27 cm lub średnicę 18 cm, gdy pole przekroju otworu paleniska jest większe niż 0,25 m2.
• Przekrój komina powinien być jednakowy na całej jego długości, a komin - przebiegać pionowo, bo wszelkie zmiany trasy oraz przewężenia powodują zaburzenie ciągu.
• Wysokość komina mierzona od miejsca podłączenia przewodu dymowego nie może być mniejsza niż 4 m. Ważne jest również wyprowadzenie wylotu komina na odpowiednią wysokość ponad połać dachu.
• Jest odporny na wysoką temperaturę i szczelny - komin powinien być zbudowany z takich materiałów, jak cegła pełna, elementy ceramiczne lub dwupłaszczowe rury stalowe z izolacją termiczną (elementy ceramiczne i rury stalowe muszą mieć atesty potwierdzające ich zastosowania kominkowe). Sporo problemów dostarczają kominy murowane, w których niedokładnie wypełniono spoiny w ściankach pomiędzy przewodami, w wyniku czego komin dymowy zasysa powietrze z sąsiednich przewodów wentylacyjnych, zmniejszając ciąg w kominku. W takiej sytuacji, aby uszczelnić komin, najlepiej zamontować w nim wkład ze stali kwasoodpornej.
• Ma dobrą izolacje cieplną - ciąg w kominie jest tym lepszy, im komin jest cieplejszy. Dlatego, aby zapobiec nadmiernemu wychłodzeniu się spalin, zaleca się budowę komina wewnątrz domu. Jeśli jednak trzeba będzie instalować komin w ścianie zewnętrznej, należy go dobrze ocieplić. Natomiast w istniejącym domu, gdy jedynym wyjściem pozostaje dobudowa komina zewnętrznego, najlepszym rozwiązaniem jest wybór komina dwuściennego z warstwą izolacji termicznej z wełny mineralnej.

Sposoby na słaby ciąg
Nie zawsze trzeba rozbierać niesprawny komin i budować nowy. Czasami wystarczy zastosować specjalne urządzenia wspomagające ciąg oraz zwrócić uwagę, czy do kominka dopływa wystarczająca ilość powietrza i czy palimy dobrym drewnem.

Nasady kominowe - służą do ochrony komina przed zawiewaniem wiatru, który przydusza wylot spalin. Prowadzi to do zaniku ciągu i może być przyczyną dymienia kominka. Do takich sytuacji dochodzi najczęściej w domach usytuowanych w II i III strefie obciążenia wiatrem, a więc na terenach górskich i w pasie nadmorskim. Ale nie tylko: podobnie jest wtedy, gdy dom stoi w sąsiedztwie wysokich drzew lub budynków, bądź gdy wylot komina znajduje się poniżej kalenicy.

Do kominów dymowych z kominka polecane są nasady samonastawne, czyli obracające się pod wpływem wiatru w kierunku, z którego wieje. Wykorzystują one jego energię w sposób dynamiczny, czyli ustawiają się w kierunku wiejącego wiatru, osłaniając swoją czaszą wylot przewodu kominowego i wytwarzając po jego zawietrznej stronie podciśnienie proporcjonalne do prędkości wiejącego wiatru. Zwróćmy również uwagę na materiał, z którego zrobione są nasady. Powinny być wykonane ze specjalnej kwasoodpornej stali. Nasada wykonana z blachy cynkowanej nie wytrzyma na takim kominie dłużej niż jeden sezon grzewczy. Najczęściej ulega przepaleniu lub rdzewieje i zamiast wspomagać ciąg, blokuje wylot dymu. Nasada nie może też zatykać się sadzą, co eliminuje nasady obrotowe, w których mogłaby się ona osadzać między ustawionymi blisko siebie łopatkami.

Pamiętajmy jednak, że żadna nasada kominowa nie wytworzy, ani nie wzmocni ciągu w kominie, gdy nie ma wiatru.

Mechaniczne wyciągi spalin - zapewniają odpowiedni ciąg kominowy niezależnie od wymiarów i wysokości komina, usytuowania budynku, wahań temperatury otoczenia i rodzaju opału. Wyciągi umieszcza się na wylocie spalin komina dymowego. Wykonuje się je z odpornego na korozję odlewu aluminiowego ze specjalną powłoką wykończeniową lub z blachy kwasoodpornej. Spaliny są zasysane przez otwór znajdujący się w podstawie wentylatora i poprzez obracający się wirnik wyrzucane na zewnątrz. Każdy producent wyciągów kominowych oferuje również specjalnie dopasowane sterowniki ręczne lub elektroniczne, które regulują pracę wentylatora.

Ręczna regulacja polega na zmianie położenia pokrętła na panelu sterownika, co powoduje zmianę obrotów wentylatora. Podczas rozpalania kominka wentylator powinien pracować z maksymalną wydajnością, a później - do utrzymania właściwego ciągu - obniżamy obroty tak, aby wartość wydajności spadła do około 30 procent.

Natomiast sterownik elektroniczny umożliwia automatyczną pracę wyciągu. Czujnik temperatury umieszczony w kominie wyłącza wyciąg, gdy wygaśnie ogień. A jeśli po rozpaleniu kominka użytkownik zapomni go włączyć, czujnik zadziała automatycznie, gdy temperatura w kominie przekroczy 40°C.
Uwaga! Wyciąg spalin musi być podczas pracy kominka zawsze włączony.

Właściwa wentylacja
Przyczyną wadliwego działania kominka może być źle działająca wentylacja. Potrzebuje on bowiem dużych ilości powietrza do spalania drewna. Przyjmuje się, że kominki zamknięte, czyli z kasetą lub wkładem, potrzebują około 6-8 m3 powietrza na godzinę. W starszych domach powietrze napływało przez nieszczelności w oknach. Teraz, gdy mamy szczelne okna, skutecznym sposobem na zapewnienie dopływu powietrza do spalania jest doprowadzenie go z zewnątrz specjalnym kanałem od dołu kominka. Można też zrobić otwór nawiewny z przepustnicą w ścianie zewnętrznej i doprowadzić powietrze rurą w pobliże kominka. Rurę należy ocieplić i obudować na przykład płytą g-k lub płytkami betonu komórkowego. Jeśli takiego kanału nie ma, zostaje uchylenie okien na czas palenia w kominku. Inaczej grozi nam zadymienie całego domu przez kanały wentylacyjne.

Palenie suchym drewnem
Drewno do kominka powinno być przede wszystkim suche, czyli takie, które od momentu ścięcia było sezonowane przez 15-18 miesięcy. Wtedy jego wilgotność nie przekracza 15%. Natomiast drewno wilgotne "wędzi się" zamiast palić, powodując osmalenie szyb kominka oraz wydzielanie zwiększonych ilości sadzy. Używanie wilgotnego drewna znacznie obniża temperaturę spalania, czego następstwem jest osłabienie ciągu.

Do kominka najlepiej używać drewna z drzew liściastych, takich jak grab, jesion, brzoza, dąb. Drewno iglaste - nawet suche - nie jest odpowiednie, bo zawiera dużo żywicy, która podczas palenia dymi i osadza w kominie duże ilości sadzy.

Sposób na za duży ciąg
Słaby ciąg to nie jedyny problem, jaki może wystąpić w przewodzie odprowadzającym spaliny z kominka. Może bowiem dojść do sytuacji odwrotnej, czyli ciągu zbyt silnego. Ma to miejsce najczęściej wtedy, gdy komin jest za wysoki, lub jego przekrój jest za duży w stosunku do wielkości paleniska. Inną przyczyną mogą być zużyte uszczelki, w wyniku czego kaseta lub wkład stają się nieszczelne. Wtedy powietrze do spalania jest zasysane dodatkowo przez te nieszczelności, co powoduje bardzo szybkie spalanie drewna. Do regulacji zbyt dużego ciągu wykorzystuje się moderator ciągu. Montuje się go w okapie kominka, na odcinku przyłączeniowym do komina. Trójnik, na którym zamontowany jest moderator, musi mieć więc taką samą średnicę jak odcinek przyłączeniowy. Aby był możliwy dostęp do moderatora, należy w okapie kominka przewidzieć otwór rewizyjny.