Mimo że wiele kwiatów pięknie pachnie, nie wszystkie da się uprawiać w doniczkach. Tym bardziej należy cenić te, którymi możemy się cieszyć w domu na co dzień.

Trzon zestawu stanowią gatunki, które w naszym klimacie mogą przebywać pod gołym niebem jedynie w czasie ciepłych miesięcy. Ogrodnicy poszerzają go o rośliny, które tradycyjnie rosną w ogrodach, a w mieszkaniach pełnią funkcję sezonowej ozdoby. Uprawiane w szklarniach okazy zaczynają kwitnąć pod koniec zimy i głównie wtedy trafiają do sklepów. Umilają nam czas oczekiwania na prawdziwą wiosnę.

Wszystkim, którzy lubią intensywny słodki zapach, można polecić cytrusy, gardenie, hoje, lilie, hiacynty, jaśminy i stefanotisy. Z kolei delikatniejszy aromat mają krynki, eucharisy, niektóre odmiany oleandrów, narcyzów i goździków.

Ulotna woń
Rośliny o wonnych kwiatach najlepiej kupować, gdy mają dużo nierozwiniętych pąków. Pachną wówczas słabo, bywa, że nawet niewyczuwalnie. Dopiero gdy zaczną rozwijać płatki, intensywnie roztaczają swój aromat. U hiacyntów już po dwóch, trzech dniach woń się zmienia lub znacznie słabnie. Im dłuższy jest więc okres zawiązywania nowych kwiatów, tym lepiej.

Żeby rośliny jak najdłużej wytwarzały pąki, powinny stać w bardzo jasnym, ale niezbyt ciepłym miejscu (do 18°C). Korzystnie działa nocne obniżenie temperatury o kilka stopni, dlatego służy im wieczorne uchylanie okna. Trzeba jednak pamiętać, że wydelikacone szklarniowe okazy, szczególnie stefanotisów, jaśminów i gardenii, wymagają ochrony przed gwałtownymi zmianami warunków, ponieważ pod wpływem szoku mogą zrzucić zarówno pąki, jak i liście. Rośliny nie powinny więc na przykład stać w silnym prądzie zimnego powietrza. Wszelkie zaniedbania, szczególnie brak wilgoci w podłożu, a także w powietrzu, powodują podobną reakcję. Hiacynty, narcyzy oraz goździki nie są aż tak wrażliwe i można je na noc wynosić do pomieszczenia, gdzie panuje temperatura bliska zera.

Rośliny doniczkowe wiosną rozpoczynają wzrost, nie należy im zatem odmawiać zasilania. W czasie kwitnienia korzystnie działają na nie nawozy dla roślin kwitnących lub na bazie biohumusu. Zbyt duże dawki azotu sprzyjają bowiem rozwojowi części zielonych kosztem nowych pąków. Bardziej delikatne

gatunki bywają zasiedlane przez szkodniki, głównie przędziorki i wciornastki. Zaatakowane liście kolejno żółkną i opadają. Żeby pozbyć się intruzów, należy umieścić w doniczce doglebowy środek owadobójczy, na przykład Provado Combi Pin czy Tarcznik.

Rośliny cebulowe można później uprawiać w ogrodzie, jednak trzeba je zasuszyć i dopiero jesienią wysadzić na rabacie. Goździki sprzedawane w doniczkach są zwykle gatunkami krótkowiecznymi i nie warto ich dłużej trzymać.

W odpowiedniej dawce
Trzeba pamiętać, że woń, która nam wydaje się miła i delikatna, dla innych domowników może być zbyt intensywna, a nawet przykra, zwłaszcza gdy rośliny wydzielają ją przez długi czas. Bardzo intensywny aromat roztaczają na przykład hiacynty oraz lilie. W dodatku te ostatnie sieją mnóstwem pyłku, który może uczulać i, niestety, brudzić ubrania oraz meble. Jeśli obawiamy się siennego kataru, warto z pękających pąków usuwać pylniki. Gatunki o białych kwiatach najintensywniej pachną wieczorami, więc lepiej nie ustawiać ich w sypialni, a jeśli już, to uchylać wieczorem okno, by nie obudzić się z bólem głowy. Nocne schładzanie działa także korzystnie na rośliny, bo przedłuża ich kwitnienie.

Cytrusy
Do domowej uprawy poleca się zwłaszcza cytrynę (Citrus limon) 'Ponderosa' zwaną skierniewicką, która rodzi większe owoce niż te ze sklepu. Kwitnie chętnie, wiosną i jesienią. Obecnie popularność zyskuje cytrokumkwat (Citrofortunella) o licznych pomarańczowych owocach długości 3 cm. Rośliny te latem dobrze czują się na balkonie, zimą w mieszkaniu mogą cierpieć od suchego gorącego powietrza.

Stefanotis
Stefanotis bukietowy (Stephanotis floribunda) tworzy długie, rzadko ulistnione pędy. Dopiero gdy kilkakrotnie oplotą podpórkę, powstaje efekt gęstej zieleni. Roślina powinna mieć przepuszczalne, stale lekko wilgotne podłoże o kwaśnym odczynie. Zaleca się zasilać ją 1/3 dawki przewidzianej dla innych roślin kwitnących. Zawiązuje owoce podobne do pękatych ogórków. Uzyskane z nich nasiona dobrze kiełkują.

Goździk ogrodowy
Roślina ta (Dianthus caryophyllus) należy do gatunków dwuletnich. Wyjątkowo obficie i długo kwitną kępy odmian mieszańcowych. W doniczkach osiągają wysokość 35 cm (w gruncie są dorodniejsze). Mają różne kolory kwiatów. Na przykład seria Adorable obejmuje 13 odmian o jednolitych lub nakrapianych płatkach (na zdjęciu fioletowa odmiana 'Tess'). W domu roślinom trzeba zapewnić jak najwięcej światła i regularnie je podlewać, by ich torfowe podłoże nigdy nie przesychało.

Hoja piękna
Tak jak wszystkie gatunki tego rodzaju hoja piękna (Hoya bella) ma mięsiste kwiaty podobne do gwiazdek. Możemy ją rozpoznać po charakterystycznych wąskich blaszkach liściowych. Znosi przesuszenie podłoża, zadowala się uniwersalną ziemią i nie szkodzi jej suche powietrze. W sezonie wegetacyjnym hoję wystarcza co miesiąc zasilać nawozem na bazie biohumusu lub wiosną zastosować mineralny nawóz wolnodziałający. Sadzonki pędowe ukorzeniają się łatwo nawet w wodzie.

Jaśmin
W doniczkach uprawia się jaśmin kwiecisty o różowawych pączkach kwiatowych (Jasminum polyanthum) i lekarski (J. officinalis) o całkowicie białych kwiatach. Ich delikatne pędy dorastają do 2 m długości, trzeba więc okręcać je na podpórkach. Rośliny te lubią niezbyt wilgotną, żyzną ziemię o obojętnym odczynie. Podczas wzrostu wymagają obfitego zasilania co tydzień. Po wiosennym kwitnieniu należy je krótko przyciąć - wtedy tworzą gęste liście, a kolejnej wiosny bujnie kwitną. Z odciętych pędów można zrobić sadzonki (ok. 10 cm) i ukorzenić je w wilgotnej mieszaninie piasku z torfem. Zimę jaśminy powinny spędzać w jasnym, chłodnym (ok. 10°C) pomieszczeniu.

Gardenia
Kwiaty gardenii jaśminowatej (Gardenia florida) pachną jak jaśmin. W doniczkach uprawia się jej wolno rosnącą odmianę 'Veitchii' o pełnych kwiatach i zwartym pokroju. Jest wrażliwa na przesuszenie i zalanie podłoża. Należy zatem regularnie, ale umiarkowanie ją podlewać. Ziemia powinna mieć kwaśny odczyn (pH 5-6). Twardą wodę przed użyciem należy więc najpierw zagotować i wystudzić do temperatury pokojowej lub zakwasić 2-3 kroplami cytryny. Zimę gardenia powinna spędzać w chłodnym pomieszczeniu (około 16°C).

Hiacynt
Uprawiane w doniczkach hiacynty to podpędzane odmiany ogrodowe. Ogrodnicy stwarzają im odpowiednie warunki, by zakwitały już na przełomie zimy i wiosny (jeśli robimy to w domu, wydają mizerniejsze kwiaty.) Rośliny warto kupować jeszcze z zielonymi kwiatostanami. Stojąc w cieple, szybko się bowiem rozwijają i przekwitają. Hiacynty muszą mieć dużo światła, w przeciwnym razie są wiotkie i ich główki ciążą ku dołowi. Nie wymagają pieczołowitej opieki - trzeba tylko dostarczać im umiarkowanych ilości wody. Nie warto ich nawozić.