2009-05-21
Od zarania ludzkości złoto inspirowało ludzką wyobraźnię. Najstarsze złote wyroby znaleziono na cmentarzysku pod Warną – pochodziły z epoki neolitu. Złoto znane było Sumerom, Etruskom, Egipcjanom, Azjatom. Wykonywano z niego ozdoby, biżuterię przedmioty kultu religijnego.

Wyroby ze złota znaleziono tam, gdzie była starożytna Mezopotamia. Złoto miało uznanie w Dalekiej Azji - złoty Budda z Bangkoku waży 5,5 ton.

Dech zapiera złota, 11-kilogramowa maska Tuttenhamona, znaleziona w Dolinie Królów nad Nilem. Złote figurki i biżuterię wykonywali Aztekowie i Inkowie. 50 kg złota zużyto na zdobienia w Zamku Królewskim w Warszawie.

Dziś wkraczamy do lat 80-tych, które na początku stanowiły gorący okres historii świata. Na Bliskim Wschodzie rozpoczyna się wojna, w Polsce bunty społeczne doprowadzają do powstania niezależnych związków zawodowych, których działalność jest później brutalnie stłumiona przez reżim komunistyczny. Wojska sowieckie okupują Afganistan. Stany Zjednoczone borykają się z problemami gospodarczymi. Nakręcany jest wyścig zbrojeń między USA i ZSRR, rosną napięcia polityczne.

Niniejsze opracowanie zostało sporządzone na podstawie danych z World Gold Council, Global Insight, US Bureau of the Census.

Lata 1980 - 1982

Rok 1980 - średnioroczna cena złota 615 USD/oz

Ceny złota wzrastają już trzeci rok, bijąc kolejne rekordy. Popyt ze strony przemysłu jubilerskiego jest w dalszym ciągu silny, jednak nie tak, jak dwa lata wcześniej. Wzrastają zakupy banków centralnych powiększające oficjalne rezerwy złota o 230 ton.
W styczniu następuje zaostrzenie sytuacji politycznej pomiędzy USA oraz ZSRR z powodu inwazji wojsk sowieckich w Afganistanie. W dniu 21 stycznia cena złota osiąga historyczny szczyt na poziomie 850 dolarów za uncję, co dziś po uwzględnieniu inflacji odpowiada kwocie 2200 USD. Średnia cena za styczeń wyniosła 677 USD. Później następuje gwałtowny spadek notowań kruszcu i w marcu kosztuje on około 480 USD, co oznacza spadek o 43 proc. w ciągu dwóch miesięcy.
Gospodarka amerykańska boryka się z dużymi problemami - spada tempo wzrostu PKB, inflacja w marcu sięga 15 proc.
W kwietniu Stany Zjednoczone przeprowadzają próbę odbicia zakładników w Iranie, jednak bezskuteczną.
W maju Międzynarodowy Fundusz Walutowy piątą już w tym roku aukcją zamyka czteroletni program wyprzedaży złota. Warto dodać, że w ciągu tego okresu Fundusz sprzedał łącznie 732 tony kruszcu.
We wrześniu wojska Iraku zaatakowały Iran, rozpoczęła się ośmioletnia wojna między tymi krajami. Dało to bodziec dla dalszych wzrostów ceny ropy naftowej, która przekroczyła 30 dolarów za baryłkę. Cena złota wzrasta o około 50 dolarów.
W czwartym kwartale spadł popyt ze strony przemysłu jubilerskiego o 120 ton a inflacja w USA obniżyła się do 13 proc. Ostatecznie w grudniu złoto kosztowało średnio 594 USD.

Rok 1981 - średnioroczna cena złota 459 USD/oz

To był zły rok na rynku złota. Jego ceny spadały z miesiąca na miesiąc. Był to efekt działania wielu czynników, w tym spadku inflacji w USA.
W styczniu Ronald Reagan obejmuje urząd prezydenta Stanów Zjednoczonych, z czym Amerykanie wiążą nadzieję na poprawę sytuacji gospodarczej. Rozpoczyna się nowa era w amerykańskiej gospodarce - reganomika.
20 stycznia po długich pertraktacjach zostają zwolnieni zakładnicy z amerykańskiej ambasady w Teheranie. Za to Stany Zjednoczone odmroziły zagraniczne aktywa Iranu. Następuje poprawa klimatu politycznego. Wyprzedaże rezerw prowadzone przez ZSRR uruchamiają falę wyprzedaży złota. Należałoby jeszcze wspomnieć o styczniowej wypowiedzi szefa Fed, który najchętniej widziałby ceny złota na niższym poziomie.
W wyniku działania wszystkich czynników cena złota spadła w ciągu dwóch miesięcy o 18 proc. do poziomu 500 dolarów.
W lipcu Reagan podpisuje zmiany w prawie podatkowym, które dotyczyły zmniejszenia indywidualnego podatku dochodowego oraz ulg fiskalnych dla przedsiębiorstw. Będzie to skutkować wzrostem deficytu budżetowego.
Fed podnosi stopy procentowe - w czerwcu osiągnęły one poziom 19 proc. Wzrasta zaufanie do dolara i na koniec roku jest on o 10 proc. mocniejszy, licząc na bazie obrotów handlowych. Od czwartego kwartału szybko spada inflacja.
Wskutek działania niekorzystnych dla złota czynników, a także słabego popytu z krajów rozwijających  jego cena spadła w okresie całego roku o 28 proc. osiągając ostatecznie poziom 400 dolarów za uncję.

Rok 1982 - średnioroczna cena złota 375 USD/oz

Następuje poprawa sytuacji gospodarczej w USA, reganomika daje pierwsze pozytywne efekty. Inflacja na początku roku wynosi jeszcze blisko 9 proc. jednak będzie spadać w każdych miesiącach. Silny dolar nie sprzyja popytowi na złoto, które z każdym miesiącem jest tańsze.
W kwietniu w Japonii zezwolono na publiczną sprzedaż złota przez banki i firmy zajmujące się obrotem papierami wartościowymi. W Londynie zostaje uruchomiony rynek obrotu kontraktami terminowymi na złoto na bazie funta szterlinga.
Inflacja w USA spada do poziomu 6,5 proc.. Wzrasta jednak stopa bezrobocia, które osiągnie szczyt 10,8 proc. w listopadzie. Cena złota zniżkuje i w drugiej połowie czerwca jest poniżej 300 dolarów.
Druga połowa roku przynosi znaczące odreagowanie na rynku złota. Od października obrót kontraktami terminowymi na złoto w Londynie jest prowadzony w dolarach. Ożywa popyt spekulacyjny na rynku złota. Ostatecznie rok zamyka się na poziomie 457 dolarów za uncję - to wyżej, niż rok wcześniej.

Jan Mazurek

Główny Analityk

Nadesłał: ap