2009-04-20
Kradzieże dzieł sztuki są na świecie zjawiskiem bardzo częstym. Historia pokazuje, że mimo najlepszych systemów zabezpieczających dzieła znikają z muzeów, galerii i prywatnych kolekcji.

Kradzież dzieł sztuki możemy zaliczyć do przestępczości międzynarodowych o największej skali. Na liście skradzionych artefaktów znajduje się ponad 100 tys. obiektów.

Taka ich ilość pokazuje, jak szerokie jest to zjawisko. Kradzież cennego dzieła sztuki jest zawsze wielką stratą dla społeczeństwa, które zostaje pozbawione możliwości podziwiania unikalnego elementu dziedzictwa kulturowego.

Wiele z najznakomitszych dzieł sztuki nie jest odpowiednio zabezpieczanych. Jest to, z jednej strony podyktowane względami finansowymi, z drugiej strony wynika ze zwykłego zaniedbania instytucji i osób, które za nie odpowiadają. Los skradzionego dzieła sztuki może potoczyć się bardzo różnie, trudno bowiem oczekiwać od złodzieja, że potraktuje skradzione dzieło z należytym szacunkiem. Częstym zjawiskiem jest nieodwracalne uszkodzenie dzieła jeszcze w trakcie samej kradzieży lub też zupełna jego dewastacja.

Ceny dzieł sztuki na czarnym rynku są dużo niższe, niż w sprzedaży legalnej. Uwarunkowane jest to oczywiście dużym stopniem ryzyka z posiadania takiego dzieła, jak również ograniczoną możliwością jego późniejszego odsprzedania. Cała trudność dla złodzieja polega na tym, jak dane dzieło sprzedać z zyskiem. Dlatego też, nierzadko, działają oni na zlecenie. Czasem są to zwykli kryminaliści, ale zdarzają się wśród nich także nawiedzeni kolekcjonerzy, którzy obok chęci zysku, pragnął za wszelką cenę posiadać dane dzieło w swojej kolekcji.

Wydarzenia ostatnich kilku lat pokazują, że najcenniejsze dzieła i zbiory nie są bezpieczne przez złodziejami. Wiele ze skradzionych arcydzieł o światowej randze już nigdy nie da się odzyskać. Jak długo wartość dzieł sztuki będzie wzrastać, tak i skala kradzieży zabytków i cennych dzieł sztuki będzie się zwiększać.

Poniżej prezentujemy 10 największych kradzieży dzieł sztuki w historii z listy FBI:

1969
Caravaggio „Boże Narodzenie"

Obraz Caravaggio „Boże Narodzenie" skradziono z Oratorium San Lorenzo w Palermo. Arcydzieło wycięto z ram żyletkami. Obecnie podejrzewa się, że jest w rękach mafii sycylijskiej. Wartość dzieła szacuje się na 20 mln dolarów.

1990
Vermeer: „Koncert", Rembrant: „Portret pani i pana w czerni", „Burza na Morzu Galilejskim", „Autoportret", Govaert Flinck: „Pejzaż z obeliskiem", Manet "Chez Tortoni"
Z Muzeum Isabelli Stewart Gardner w Bostonie skradziono obrazy o łącznej wartości ponad 300 mln dolarów.

1995
Skrzypce Davidoff-Morini Stradivarius

W październiku 1995 roku z mieszkania słynnej skrzypaczki Eriki Morini skradziono skrzypce Stradivariusa z 1727 warte 3 miliony dolarów.

1999
Cezanne „Widok Auversur-Oise"

Podczas pokazu sztucznych ogni z okazji przełomu tysiąclecia, z Ashmolean Museum w Oksfordzie skradziono obraz Cézanne'a „Widok Auverssur-Oise". Dzieło wyceniono na ponad 3 mln dolarów.

2002
Maxfield Parrish - dwa obrazy

W 2002 roku skradziono dwa obrazy autorstwa Maxfielda Parrisha z galerii w Zachodnim Hollywood. Były to panele z 1914 roku wykonane na zamówienie Gertrudy Vanderbilt.

2002
Vincent van Gogh „Widok morza w Scheveningen", „Kongregacja opuszczająca kościół reformowany w Nuenen"

Z Muzeum Vincenta van Gogha w Amsterdamie skradziono obrazy o łącznej wartości 30 mln dolarów. Złodzieje zostali skazani roku później, jednak obrazów nie odnaleziono.

2003
Dzieła sztuki zrabowane podczas wojny w Iraku

W marcu i kwietniu 2003 rok po splądrowaniu wielu budynków oraz miejsc wykopaliskowych w Iraku, zaginęła cześć eksponatów z Muzeum Narodowego w Bagdadzie. Część odzyskano, ale w dalszym ciągu 700-1000 eksponatów znajduje się na liście zaginionych.

2006
Kradzież z Muzeum Chacara w Rio de Janeiro

W lutym 2006 roku z Muzeum Chacara skradziono cenne obrazy autorstwa Moneta, Picassa, Salvadora Dali oraz wiele innych unikalnych dzieł sztuki.

2007
Autoportret Fransa van Mierisa „Kawalerzysta"

Obraz skradziono z Galerii Sztuki Nowej Południowej Walii w Sydney. Niewielkie płótno o wymiarach 20x16 cm wyniesiono w godzinach otwarcia muzeum. Wartość obrazu szacuje się na ponad 1 milion dolarów.

2008
Cézanne „Chłopiec w czerwonej kamizelce", Degas „Hrabia Lepic z córkami"
Z kolekcji E.G. Buehrlego w Zurychu łupem padły "Portret hrabiego Lepica z córkami" Edgara Degasa, "Maki w pobliżu Argenteuil" Claude'a Moneta, "Kwitnący kasztanowiec" Vincentego van Gogha, "Chłopiec w czerwonej kamizelce" Paula Cézanne'a. Po tygodniu udało się odzyskać dwa spośród skradzionych płócien - "Maki w pobliżu Argenteuil" Claude'a Moneta oraz "Kwitnący kasztanowiec" Vincentego van Gogha.

Ranking 10 największych kradzieży dzieł sztuki (FBI Top Ten Art Crimes ) - źródło: fbi.gov.com

Anna Niemczycka

inwestycje.pl

Nadesłał: ap