2009-09-16
Brakuje dogłębnego zrozumienia roli audytu obecnie i w przyszłości wśród właścicieli firm, inwestorów, menadżerów, pracowników organów nadzoru i biegłych rewidentów – twierdzą uczestnicy debaty okrągłego stołu zatytułowanej „Przyszłość audytu po kryzysie finansowym” zorganizowanej przez ACCA.

Brakuje dogłębnego zrozumienia roli audytu obecnie i w przyszłości wśród właścicieli firm, inwestorów, menadżerów, pracowników organów nadzoru i biegłych rewidentów – twierdzą uczestnicy debaty okrągłego stołu zatytułowanej „Przyszłość audytu po kryzysie finansowym” zorganizowanej przez ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) w Warszawie w dniu 14 września 2009 r. ACCA zainicjowało tę dyskusję ze względu na rosnące zainteresowanie społeczeństwa pracą biegłych rewidentów w obecnym otoczeniu gospodarczym.

Przy okrągłym stole zasiedli przedstawiciele wszystkich stron zainteresowanych grupą zawodową biegłych rewidentów w Polsce, w tym Ministerstwa Finansów, Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Związku Banków Polskich, Polskiego Instytutu Dyrektorów, Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, oraz przedstawiciele dużych firm audytorskich.

Steve Priddy, Director of Technical Policy and Research, ACCA, który pełnił rolę moderatora dyskusji, powiedział: "Silna funkcja rewizyjna buduje zaufanie i przyczynia się do wzrostu efektywności rynków. Obecny kryzys gospodarczy i warunki gospodarcze stawiają wiele wyzwań przed biegłymi rewidentami i przed stronami żywotnie zainteresowanymi ich funkcjonowaniem. Kiedy gospodarkami całego świata wstrząsają skandale korupcyjne w przedsiębiorstwach, warto ponownie przemyśleć rolę audytu w przyszłości; również ważne jest jak ta rola w gospodarce powinna być rozumiana przez społeczeństwo.”

W czasie gorącej dyskusji, uczestnicy okrągłego stołu uzgodnili następujące główne punkty:

1. Za kryzys finansowy nie można obwiniać tylko biegłych rewidentów, ponieważ odpowiedzialność leży również po stronie księgowych, menadżerów, członków zarządów, inwestorów i innych interesariuszy.   Rolą biegłego rewidenta nie jest przewidywanie przyszłości, ale zapewnienie, aby sprawozdania finansowe spółki dawały prawdziwy i rzetelny obraz wyników z poprzednich 12 miesięcy. Z drugiej strony, sprawozdania finansowe faktycznie zawierają wiele założeń dotyczących przyszłości.

2. Obecnie brakuje zrozumienia dla roli audytu, występuje „rozbieżność oczekiwań” pomiędzy tym, co szersze grupy interesariuszy oraz menadżerowie i właściciele firm myślą o biegłych rewidentach a tym, jaka jest faktyczna rola i funkcja audytu i jakie są jego ograniczenia. Spółki często nie dostrzegają wartości dodawanej przez biegłych rewidentów. Uczestnicy debaty okrągłego stołu zgodzili się, że ta pierwsza debata publiczna jest bardzo ważna i że tego rodzaju publiczne dyskusje powinny być organizowane w przyszłości. Należy poszerzać istniejącą w Polsce komunikację w tym zakresie. Wszyscy uczestnicy wyrazili gotowość do dalszej współpracy.

3. Zwolnienie z obowiązku badania ksiąg, jako element zmniejszenia obciążeń administracyjnych, może nie być tak korzystne jak się wydaje. Podwyższenie obecnego progu regulacyjnego może potencjalnie prowadzić do zwiększenia skali korupcji, łapownictwa i prania brudnych pieniędzy.

4. Poprawa jakości edukacji i kształcenia zawodowego specjalistów z branży finansowej pozostaje w Polsce bardzo ważnym tematem, mimo że w ciągu ostatnich 20 lat poczyniono olbrzymie postępy. Istnieje wyraźna potrzeba prowadzenia dalszych badań nad zagadnieniami takimi, jak ekonomika audytu, postrzegana wartość audytu oraz faktyczne sposoby prowadzenia audytu.

Zdaniem Joanny Dadacz, Dyrektora Departamentu Rachunkowości w Ministerstwie Finansów,   „Czy za kryzys finansowy należy obwiniać biegłych rewidentów? Nie tylko ich – można winić inwestorów, menadżerów, księgowych, a nie tylko biegłych rewidentów.  Powiedziałabym raczej, że dzięki biegłym rewidentom kryzys finansowy został po raz pierwszy ujawniony w 2007 r.”

Waldemar Majek, członek ACCA, CIA, Dyrektor Pionu Szkoleń z Audytu w BPP Professional Education, stwierdził: „W swojej pracy biegli rewidenci koncentrują się na danych historycznych, ale wartość aktywów zależy również od przewidywania przyszłych zdarzeń; w sprawozdaniach finansowych występują pewne założenia dotyczące przyszłości. Czy biegły rewident powinien raczej badać długofalowy model biznesowy spółki? Czy biegli rewidenci powinni ściślej współpracować z zarządami i właścicielami spółek?”

Maria Rzepnikowska, Wiceprezes KIBR (Krajowej Izby Biegłych Rewidentów), powiedziała: „Rozmawiając na temat modeli biznesowych biegli rewidenci powinni oceniać modele biznesowe spółek z punktu widzenia związanych z nimi ryzyk. Ich rola powinna polegać nie na ocenie samego modelu biznesowego, ale raczej na ocenie wyników danego modelu.”

Włodzimierz Grudziński, Wiceprezes Związku Banków Polskich podniósł kwestię ekonomiki audytu: „Rolą audytów jest wypełnianie luk w informacjach dostępnych na rynku. Ale kto płaci biegłym rewidentom? Czy zewnętrzne badanie ksiąg powinno być opłacane przez badaną spółkę? Czy może część kosztów powinien pokrywać rządowy organ nadzoru lub klienci badanego banku?”

Dagmara Wieczorek-Bartczak, Dyrektor Departamentu Ubezpieczeniowego Nadzoru Finansowego w Komisji Nadzoru Finansowego , zauważyła: „Niezależność biegłych rewidentów jest bardzo ważna, ale ważne jest również zapewnienie rotacji biegłych rewidentów pracujących dla danej spółki przez dłuższy okres czasu.  W Komisji Nadzoru Finansowego zaczęliśmy więcej rozmawiać z biegłymi rewidentami. Powołaliśmy komitet mający na celu zwiększenie współpracy pomiędzy Komisją a biegłymi rewidentami; odbywamy regularne spotkania poświęcone różnym tematom interesującym dla obu stron.”

Andrzej S. Nartowski, Prezes Polskiego Instytutu Dyrektorów, położył szczególny nacisk na znaczenie dobrego wynagradzania członków komitetów audytu oraz poinformował o wspólnej inicjatywie ACCA i PID dotyczącej sporządzania list wysoko wykwalifikowanych osób wykonujących zawód audytora, którzy byliby kandydatami do komitetów audytu w spółkach.

Daria Kulczycka z Departamentu Analiz Ekonomicznych Polskiej Konfederacji Prywatnych Pracodawców Lewiatan, podkreśliła, że: „Najważniejszymi kwestiami w Polsce są:  jakość profesjonalistów w branży finansowej oraz jakość i przejrzystość prawa podatkowego.  Szkolenie i kształcenie profesjonalistów finansowych jest bardzo ważne.”

Zamykając debatę, Małgorzata Sawicka, dyrektor ACCA w Polsce, powiedziała: „Cieszy nas, że udało się zorganizować debatę na tak wysokim szczeblu. Jak wynikało z wypowiedzi uczestników, ACCA, jako pierwsze podjęło się zgromadzenia przy stole kluczowych decydentów.  Po tych obradach, na podstawie  poruszonych kwestii  i nowych pytań, które pojawiły się podczas dyskusji, ACCA, w ścisłej współpracy ze wszystkim stronami, przygotuje dokument rekomendacyjny opisujący perspektywy rozwoju zawodu biegłego rewidenta w Polsce. Rekomendacje te będą skierowane do samych biegłych rewidentów, do rządu, podmiotów gospodarczych, instytucji edukacyjnych, do samorządów zawodowych, i po raz pierwszy zostaną zaprezentowane publicznie 15 października 2009 r. podczas CFO European Summit”.

Nadesłał: ACCA_Poland