2015-03-24
Chociaż bakterie w układzie pokarmowym kojarzą się przede wszystkim z uciążliwymi dolegliwościami, to niektóre z nich służą ochronie zdrowia. Chodzi o bakterie jelitowe zwane probiotykami, które odpowiadają za unikanie niestrawności, podatności na biegunki i osłabienia systemu odpornościowego.

Dobre bakterie dla prawidłowego trawienia

Mieszane lub pojedyncze hodowle żywych drobnoustrojów w układzie trawiennym na pierwszy rzut oka wydają się  stanowić problem,  w rzeczywistości jednak takim mianem można nazwać probiotyki, które pełnią ważną rolę w procesie trawienia i budowaniu odporności. Przy spożywaniu pokarmu naszemu organizmowi dostarczane są składniki odżywcze, a usuwane są zbędne produkty przemiany materii i toksyny. Następnie trwa proces ich rozkładania i wydalania, w którym czynny udział biorą właśnie probiotyki. Według badań, główną rolę w utrzymaniu prawidłowej pracy układu pokarmowego pełni właściwe utrzymanie równowagi flory bakteryjnej. Oprócz wspomagania procesu rozkładania szkodliwych składników pokarmowych probiotyki pomagają stymulować układ immunologiczny chroniąc jelita przed wchłanianiem szkodliwych bakterii. Zachwiania równowagi mikrobiologicznej może powodować niestrawność, podatność na biegunki oraz osłabienie systemu odpornościowego. Za zaburzenie tej delikatnej flory układu pokarmowego może odpowiadać stres, niewłaściwy sposób żywienia, kuracje antybiotykowe lub podróże zagraniczne związane ze zmianą diety. Probiotyki wykazują również działania lecznicze w różnych zaburzeniach przewodu pokarmowego  powodującym biegunki. Dodatkowo poprawiają perylstatykę jelit poprzez udział w tworzeniu niektórych witamin jak np. K i B12, mogą nawet zapobiegać niektórym działaniom alergicznym. Zróżnicowanie roli i działania i przeznaczenia probiotyków wynika ich mnogości. W jelitach dorosłego mężczyzny możne znajdować się około 1 kg bakterii składających się z ponad 200 różnych gatunków. Wciąż trwają badania dotyczące skutków oddziaływania każdego z nich na stan i funkcjonowanie układu pokarmowego. W ciągu roku taka sama ilość bakterii jaka znajduje się w układzie pokarmowym jest wydalana, dlatego proces uzupełniania probiotyków trwa przez cały czas. Chociaż bakterie jelitowe występują naturalnie w mikroflorze jelita, to przez niewłaściwy tryb życia możemy doprowadzić do ich niedoboru. W jaki sposób możemy uzupełniać je w codziennej diecie?

Nabiał i kiszonki kopalnią probiotyków

Badania skutków i oddziaływania bakterii jelita grubego mają na celu nie tylko określenie, które bakterie mają dobroczynny wpływ na nasze zdrowie, ale również służą produkcji żywności probiotycznej. Chodzi o produkty spożywcze zawierające tzw. żywe, czyli aktywne, kultury bakterii probiotycznych, powstające w żywności za sprawą fermentacji lub dodawania w postaci czystych kultur bakterii jelitowych. Bezpieczeństwo stosowania probiotyków w pokarmach potwierdza dopuszczenie przez prawo ich wykorzystywania w żywności dla niemowląt.  Do produktów codziennego spożycia stanowiących bogactwo żywych kultur bakterii należy zaliczyć jogurty i napoje mleczne fermentowane, zarówno te, które mają na etykiecie informacje o dodawanych probiotykach jak te naturalne. Innym, mniej kojarzonym z probiotykami źródłem pokarmowym bogatym w bakterie jelitowe są kiszonki, a więc kapusta i ogórki kiszone, ale też fermentowane nasiona roślin strączkowych i produkty sojowe. Przy produkcji żywności zawierającej probiotyki muszą być spełnione określone warunki. Bakterie probiotyczne obecne w pokarmie muszą mieć zapewnioną przeżywalność w stanie niezmienionym zarówno w produkcji jak i przechowywaniu  oraz zapewnienie dostarczania drobnoustrojów mogących przetrwać w niekorzystnym środowisku fizjologicznym układu pokarmowego. Największym zagrożeniem dla probiotyków jest kwas żołądkowy, enzymy trawienne i kwasy żółciowe. Jednym z podstawowych sposobów na „ochronę” tych drogocennych dla zdrowia bakterii jest dodawanie do żywności składników nieulegających trawieniu. Chodzi o błonnik pokarmowy zwany też prebiotykami. Stanowi on również pokarm dla bakterii i stymuluje ich rozwój w układzie pokarmowym. Co jednak, gdy uzupełnienie żywności nie wystarczy do zachowania równowagi flory bakteryjnej w jelitach?  

Suplementacja w odbudowie flory i leczeniu probiotykowym

Do probiotyków wspomagających ochronę układu pokarmowego zaliczamy żywe kultury bakterii probiotycznych oraz drożdże probiotyczne. Chociaż jedne i drugie odpowiadają za dostarczenie, rozwój i utrzymanie właściwego poziomu bakterii w mikroflorze jelitowej, to możemy wskazać na pewne różnice pomiędzy nimi. Bakterie probiotyczne dostarczane w pokarmie powodują namnażanie i kolonizację drobnoustrojów, natomiast drożdże pro biotyczne, takie jak  Saccharomyces powoduje natychmiastową obecność kolonii drożdży pro biotycznych w jelitach. Drożdże charakteryzuje również niższy współczynnik ph od bakterii, dzięki czemu mają wyższą odporność na kwasy żołądkowe. W przypadku leczenia antybiotykowego, wywołującego zachwiania w równowadze flory bakteryjnej, żywe kultury bakterii nie są w stanie się rozwijać. Drożdże probiotykowe są natomiast odporne transfer odporności antybiotykowej i mogą być przyjmowane nawet w trakcie stosowania antybiotyków. Żywność i preparaty zawierające bakterie probiotykowe muszą być przechowywane w niskiej temperaturze, czyli np. w lodówce, natomiast preparaty zawierające  drożdże Saccharomyces mogą być trzymane w temperaturze pokojowej. Przykładem preparatów zawierających drożdżaki bogate w probiotyki jest EnetroBiotic i EnteroBiotic Junior dla dzieci. Są to preparaty wykorzystywane w przypadku leczenia biegunek powodowanych zaburzeniami pracy układu pokarmowego, powodowanych leczeniem antybiotykowym oraz tak zwanej biegunki podróżnej, czyli zachwiania mikroflory jelitowej powodowanego gwałtowną zmianą diety towarzyszącej wyjazdom zagranicznym. Te suplementy pomagają również neutralizować działanie patogennych bakterii obecnych w jelicie grubym i dostarczanym w pokarmie i procesie jego trawienia. Neutralizacja polega nie tylko na zwalczaniu toksyn ale również ograniczeniu namnażania patogenów powodujących szkodliwe działania bakterii. Dzięki wysokiej zawartości drożdży pro biotycznych preparat nie musi być przechowywany w lodówce, dzięki czemu stanowi wygodne rozwiązanie dla podróżnych narażonych na szkodliwe zmiany żywienia. Leczenie biegunek poantybiotykowych i infekcyjnych u dzieci i dorosłych to najważniejsze zalety stosowania preparatów i suplementacji probiotykowej. Dla skutecznego zachowania równowagi jelitowej warto wybrać źródło leczenia odporne na niesprzyjające warunki rozwoju o szybkim działaniu. Gwarancją tej charakterystyki będą preparaty bogate w jednostki tworzące kolonie probiotyków pochodzące z drożdży Saccharomyces.

Nadesłał: bskowron