W kwestii odżywiania i rozwoju dziecka warto postępować z zaleceniami lekarzy, którzy wiedzą, co jest najlepsze dla kształtującego się, młodego organizmu, w tym odporności i mózgu. Dobrze wiedzieć, jakiego wsparcia może udzielić pediatra oraz dlaczego warto zaufać ekspertom.

Zalecenia żywieniowe dla niemowląt – przez kogo stworzone, gdzie można ich szukać?

Zalecenia żywieniowe dla niemowląt, inaczej schematy żywienia, to cyklicznie opracowywane przez towarzystwa naukowe, renomowane instytuty czy zespoły ekspertów dokumenty, dotyczące żywienia zdrowych, urodzonych o czasie niemowląt. Do takich opiniotwórczych towarzystw należą między innymi: Sekcja Żywieniowa Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Zalecenia żywieniowe są regularnie, raz na kilka lat aktualizowane i uwzględniają zmieniającą się wiedzę medyczną. O aktualnie obowiązujące schematy żywienia niemowląt, w tym schematy rozszerzania diety, należy pytać pediatrę i/lub lekarza rodzinnego opiekującego się dzieckiem.

Dlaczego rodzice, dbając o prawidłowy rozwój jej dziecka, powinni stosować się do zaleceń pediatry?

Lekarz pediatra posiada wiedzę zdobytą w toku wielu lat nauki i ma obowiązek stałej jej aktualizacji – w oparciu o wyniki prawidłowo zaplanowanych badań naukowych, polegających między innymi na obserwacji dużych grup pacjentów. Pediatria jest dziedziną wiedzy medycznej, która bardzo dynamicznie rozwija się i zmienia. W natłoku zewsząd napływających informacji, dotyczących zdrowia i żywienia dzieci, tylko specjalista jest w stanie ocenić ich wiarygodność. Dlatego właśnie pediatra ma możliwość udzielenia wyczerpujących i zgodnych z aktualną wiedzą zaleceń, dotyczących między innymi wspierania rozwoju małego dziecka.

Czy pediatra może wspierać rodziców w dbaniu o prawidłowy rozwój ich dziecka?

Pediatra powinien wspierać rodziców w dbaniu o prawidłowy rozwój dziecka, w tym jego odporności i mózgu. Wsparcie takie polega przede wszystkim na udzielaniu aktualnych, dokładnych i pełnych informacji na temat tego, co korzystnie stymuluje rozwój dziecka, a co wpływa na ten rozwój negatywnie. Ważne, aby każda mama miała regularny i stały kontakt z pediatrą, do którego ma zaufanie, z którym może porozmawiać na każdy temat i który dobrze zna dziecko, a więc ma możliwość systematycznej oceny jego stanu zdrowia, uwzględniającego również rozwój.

Dlaczego 1000 pierwszych dni życia jest uważane za najważniejszy czas dla rozwoju dziecka, w tym układu odpornościowego i mózgu?

Rozwój dziecka to proces, który zaczyna się już w momencie poczęcia i trwa wiele lat. Najważniejszy czas to 1000 pierwszych dni. W tym okresie zachodzą największe zmiany, jeżeli chodzi o rozwój układu nerwowego. Przykładowo, tylko w ciągu pierwszego roku życia dziecka wielkość jego mózgu zwiększa się prawie trzykrotnie. Dopiero w wieku 5 lat osiąga wagę mózgu osoby dorosłej. Pierwsze 3 lata życia to między innymi również intensywne kształtowanie się układu immunologicznego dziecka. Ten proces może trwać nawet do 12. roku życia!

Jak rodzice mogą wspierać proces rozwoju odporności i mózgu?

Rodzic może wspierać rozwój dziecka, w tym rozwój jego układu nerwowego i immunologicznego, między innymi poprzez prawidłowy sposób żywienia malucha. W ciągu pierwszych 6 miesięcy życia zaleca się wyłączne karmienie piersią. Mleko kobiece pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze, minerały czy witaminy (poza witaminami D i K, które należy suplementować w porozumieniu z lekarzem) u niemowląt w tym okresie życia. W kolejnych miesiącach życia zaleca się wprowadzanie pokarmów uzupełniających, nadal jednak utrzymując karmienie piersią, gdyż mleko mamy jest ciągle bardzo wartościowe. Przynajmniej do ukończenia 2. roku życia warto utrzymać karmienie piersią, przy równoczesnym rozszerzaniu diety o produkty stałe. Rozszerzanie diety zaczynamy od wprowadzania warzyw. Każdą „nowość” wprowadzamy co kilka dni, pojedynczo, w stopniowo zwiększanych ilościach, zaczynając od bardzo niewielkich porcji, uważanie obserwując reakcję dziecka. Nie ma określonej górnej granicy wieku, do jakiego można czy powinno się karmić piersią. Składniki mleka kobiecego wspierające rozwój układu nerwowego i odpornościowego to m.in. długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe (LCPUFA), a szczególnie wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3 (kwas dokozaheksaenowy, czyli DHA, kwas eikozapentaenowy oraz kwas
α-linolenowy).

Jeśli mama nie może karmić piersią – jak pediatra pomoże wybrać mleko modyfikowane, czym się wtedy kieruje?

Niemowlętom, które nie mogą być karmione mlekiem mamy, najlepiej podawać mleko modyfikowane, którego skład jest inspirowany badaniami nad pokarmem kobiecym. Takie mleko powinno zawierać kwas α-linolenowy z grupy omega 3, ważny dla prawidłowego rozwoju mózgu i tkanek nerwowych oraz witaminy szczególnie ważne dla rozwoju odporności – A, C i D. Wiele czynników wpływa na potrzeby żywieniowe niemowląt, dlatego mleko modyfikowane zawsze należy wybierać po konsultacji z pediatrą.

dr n. med. Agnieszka Rudzka-Kocjan, pediatra, ekspert bebiprogram.pl