Zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, których muszą przestrzegać producenci rolni, zużycie środków ochrony roślin powinno być ograniczone - należy je stosować tylko wówczas, gdy rzeczywiście w uprawach występuje określone zagrożenie oraz w ściśle określonej ilości. Skąd jednak wiadomo, że ryzyko zagrożenia konkretnym szkodnikiem dla upraw w danym regionie rośnie? W ocenie sytuacji bardzo pomocnym narzędziem – zarówno dla przedstawicieli Ośrodków Doradztwa Rolniczego, jak i dla rolników – jest Platforma Sygnalizacji Agrofagów.

Platformę Sygnalizacji Agrofagów uruchomiono w 2016 roku i od tego czasu odwiedziło ją ponad 815 tysięcy użytkowników. Na Platformie udostępniane są dane z ponad 350 punktów obserwacyjnych z całej Polski. W każdym z tych punktów prowadzone są obserwacje średnio w sześciu podstawowych uprawach. Rocznie na Platformie zamieszczanych jest około 1000 informacji o pojawiających się zagrożeniach dla upraw rolniczych.

„Z naszych danych wynika, że z zamieszczanych na Platformie Sygnalizacji Agrofagów informacji korzystają zarówno przedstawiciele ODR-ów, firm komercyjnych, jak i rolnicy. Duże zainteresowanie Platformą wynika z jej użyteczności. Monitorujemy uprawy w 350 punktach w całej Polsce i na tej podstawie stale aktualizujemy wyniki dla podległych im obszarów. Dlatego wyszukując zagrożenie dla danego regionu, użytkownik od razu widzi, czy ryzyko wystąpienia danego gatunku agrofaga jest w jego okolicy duże, czy też nie. W portalu można też od razu znaleźć praktyczne wskazówki – metodologie postępowania w przypadku wystąpienia konkretnego szkodnika w danej uprawie” – wyjaśnia dr hab. Anna Tratwal, kierownik Zakładu Monitorowania i Sygnalizacji Agrofagów w Instytucie Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu.

Potrzeba systematycznego monitorowania występowania chorób i szkodników roślin została podkreślona w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 roku, ponieważ jest bardzo ważnym elementem integrowanej ochrony roślin.

„Platforma Sygnalizacji Agrofagów to szczególnie ważne ogniwo, które jest jednocześnie praktycznym przejawem transferu wiedzy do praktyki rolniczej” – wyjaśnia Wiesława Nowak, dyrektor Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. „Rolnicy mogą na bieżąco sprawdzać, jakie zagrożenie danym agrofagiem panuje w ich regionie i wdrażać odpowiednie działania ochronne opisane w metodykach udostępnianych na Platformie. Rolnicy znajdą tam informacje o metodach, terminach i narzędziach dotyczących zwalczania konkretnego gatunku szkodnika. Dzięki temu idea integrowanej ochrony roślin znajduje praktyczne zastosowanie” – dodaje.

Platforma Sygnalizacji Agrofagów jest podzielona na sześć głównych modułów:

1.      Sygnalizacja Agrofagów – moduł, na którym udostępniane są m.in. dane z obserwacji polowych (350 ośrodków w całej Polsce).

2.      Zwalczanie Agrofagów – moduł zawierający opracowania, ulotki i plakaty dotyczące Programów Ochrony Roślin.

3.      Metodyki i poradniki – część zawierająca metodyki integrowanej ochrony roślin uprawnych, sadowniczych, warzywnych i przemysłowych.

4.      Rolnictwo ekologiczne – poświęcone zwalczaniu agrofagów w rolnictwie ekologicznym, w tym metodom biologicznym.

5.      Doradztwo Rolnicze – moduł, w którym zebrane są linki do wszystkich Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego.

6.      Partnerzy projektu.

„Platforma Sygnalizacji Agrofagów ma bardzo duże znaczenie dla prowadzenia integrowanej ochrony roślin w Polsce. Przede wszystkim dlatego, że umożliwia wczesne reagowanie na pojawiające się szkodniki – na początkowym etapie ich ekspansji łatwiej z nimi walczyć. Dzięki szeroko zakrojonym obserwacjom, w ponad 350 punktach w całej Polsce, mamy przekrój sytuacji w rodzimych uprawach i możemy skutecznie reagować na pojawiające się zagrożenia. I – co jest równie istotne – dzięki temu w ostatecznym rozrachunku zużywamy mniej chemicznych środków ochrony roślin, gdyż stosujemy je nie „na wszelki wypadek”, ale tylko wówczas, gdy wiemy, jakie zagrożenie jest obecne w uprawie” – podkreśla prof. Marek Mrówczyński, Dyrektor Instytutu Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu.

Monitoring agrofagów to obraz zagrożeń upraw w czasie rzeczywistym – opóźnienia tych sygnałów mogą dotyczyć najwyżej kilku dni.

Platforma Sygnalizacji Agrofagów (www.agrofagi.com.pl/) to portal stworzony przez Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu we współpracy z Instytutem Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowym Instytutem Badawczym w Puławach. Narzędzie to umożliwia wszystkim zainteresowanym jednostkom administracji państwowej, jednostkom doradczym, naukowym, jak również firmom i organizacjom branżowym oraz rolnikom szeroką i spójną współpracę w obszarze ochrony roślin.