Śląski wrzesień w kinie polskim i niemieckim
|
Muzeum Śląskie zaprasza na wykład dr. Jana F. Lewandowskiego „Śląski wrzesień w kinie polskim i niemieckim”, we wtorek 8 września o godz. 17.00. Wstęp wolny.
Spotkanie towarzyszy wystawie „MAJ - SIERPIEŃ 1939. Ostatnie miesiące pokoju na Górnym Śląsku", którą tego dnia od godz. 16.00 będzie można zwiedzić bezpłatnie. Po wykładzie projekcja filmu „Ptaki Ptakom", w reżyserii w reżyserii Pawła Komorowskiego.
Jan F. Lewandowski pisze: „Temat wykładu to obraz ostatnich dni pokoju i pierwszych dni wojny na Górnym Śląsku na ekranie. Niewątpliwie najbardziej znanym filmem polskim pozostaje w tej materii film „Ptaki ptakom" w reżyserii Pawła Komorowskiego zrealizowany w 1975 roku (premiera w 1976 roku) według powieści Wilhelma Szewczyka. Film nawiązuje do zdarzeń z obrony Katowic we wrześniu 1939 roku, które obrosły legendą.
Natomiast światową karierę filmową zrobiła prowokacja gliwicka, do której filmowcy powracają nieustannie. Zaskakujące, że pierwszy film fabularny „Tu radio Gliwice" zrealizowano już w 1961 roku w enerdowskiej wytwórni DEFA, a pokazywano go także przed laty w polskich kinach i później w telewizji. Niemal dwadzieścia lat później prowokacja gliwicka powróciła na taśmie filmowej i to aż dwukrotnie w 1979 roku: w zachodnioniemieckiej adaptacji filmowej powieści Horsta Bienka „Pierwsza polka" w reżyserii Klausa Emmericha i w polskim filmie telewizyjnym „Operacja Himmler" Zbigniewa Chmielewskiego.
Ponadto w wielu polskich filmach fabularnych pojawiają się epizody z górnośląskiego września 1939 roku.
Interdyscyplinarna ekspozycja „MAJ - SIERPIEŃ 1939. Ostatnie miesiące pokoju na Górnym Śląsku" (czynna do 8 listopada 2009), została przygotowana z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej przybliża atmosferę ostatnich miesięcy przed 1 września 1939 roku. Ukazuje życie codzienne Górnoślązaków zamieszkałych po obu stronach granicy polsko-niemieckiej. Pierwsza część ekspozycji to przedmioty codziennego użytku z 1939 roku. W muzealnych salach zrekonstruowano m.in. kawiarnię z tamtych lat z oryginalnym wyposażeniem (kasa, gramofon, reklamy), pasaż handlowy ze sklepami rożnych branż (księgarnia niemiecka, sklep galanteryjny, fotograficzny, trafika z wyrobami Polskiego Monopolu Tytoniowego), poczty polskie i niemieckie oraz atelier fotograficzne. Ówczesny podział Górnego Śląska symbolizuje polsko-niemiecki posterunek graniczny z oryginalnym słupem granicznym.
O zbliżającej się wojnie przypominają nam wyświetlane filmy dokumentalne: pierwszy przedstawiający ostanie dni przed wybuchem wojny w Europie oraz atak na Polskę, drugi niemiecką fabrykę zbrojeniową realizującą zamówienia dla armii. Możemy także usłyszeć przemówienie polskiego ministra spraw zagranicznych płk. Józefa Becka z 1939 roku, wygłoszone w Sejmie RP 5 maja 1939 roku.
Wśród prezentowanych dokumentów na szczególną uwagę zasługują: budżet miasta Gleiwitz, dzisiejszych Gliwic (Haushaltsfatzung Stadt Gleiwitz für das Rechnungsjahr 1939) przygotowany na rok 1939, a także częściowo odręcznie spisane dokumenty budżetu miasta Beuthen, czyli dzisiejszego Bytomia (1939 rok).
W drugiej części wystawy zgromadzono eksponaty bardziej związane ze zbliżającą się wojną: plakaty, zarządzenia władz, dokumenty organów samorządowych, dokumenty mobilizacyjne, radiotelegram o rozpoczęciu działań wojennych z posterunku w Paśnikach, broń i maski gazowe, dokumenty i fotografie organizacji społecznych, przede wszystkim Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół". Nie zapomniano także o najbardziej znanych śląskich jednostkach wojskowych: 75 pp. z Katowic i 73 pp. z Chorzowa tzw. „Bytomskiemu".
Wystawa to także okazja do zobaczenia filmu „Ptaki Ptakom", w reżyserii w reżyserii Pawła Komorowskiego, według powieści Wilhelma Szewczyka, emitowanego codziennie na ekspozycji.
Nadesłał:
ap
|
