2007-12-15
W ramach ulg rehabilitacyjnej osoby niepełnosprawne oraz osoby, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, mogą odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Skorzystanie z tej ulgi jest jednak obwarowane wieloma warunkami, z którymi warto się zapoznać.

W pierwszej kolejności należy pamiętać, komu odliczenie przysługuje. Z ulgi mogą bowiem skorzystać osoby niepełnosprawne, które posiadają jeden z poniższych dokumentów:

1. orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzja przyznająca rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową, albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenie o rodzaju i stopniu niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Z odliczenia mogą skorzystać, też osoby, na których utrzymaniu następujące osoby niepełnosprawne: małżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice małżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe - jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają 9.120 zł.

Ustawa o PIT zawiera szereg wydatków, które mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Wśród nich znajdują się również wydatki na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Powyższa regulacja dostarcza jednak wielu wątpliwości interpretacyjnych. Podatnicy nie wiedzą bowiem, czy w danych okolicznościach, określone wydatki mogą podlegać odliczeniu, przepisy prawa nie zawierają obowiązującego katalogu indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji. Dlatego też urzędy skarbowe często wydawały interpretacje w tej kwestii, uznając, że odliczeniu podlegają przykładowo wydatki na zakup:

• materaca gryczanego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 27 września 2006r., RO-XV/415/PDOF-386/451/JS/06);
• komputera wraz z oprogramowaniem (Urząd Skarbowy w Ostrołęce, 20 lipca 2006r., US15PO-II-415/14/06/KD; Drugi Urząd Skarbowy w Gdyni, 17 marca 2006r., PW2/415?0014/06; Urząd Skarbowy w Dębicy, 5 grudnia 2005r., PO I 415/36/05);
• ortopedycznego korektora szyjnego (Urząd Skarbowy w Siedlcach, 14 lipca 2006r., 1426/US300/KB/415-34/06);
• koncentratora tlenowego (aparatu do ozonoterapii) (Urząd Skarbowy w Nowym Sączu, 30 czerwca 2006r., PD-1-415-30-06);
• łóżka terapeutycznego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 16 maja 2006r., RO-XV//415/PDOF/207-264/BD/06);
• lampy do światłoterapii (Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu, 6 kwietnia 2006r., PDI/415-26/06, Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach, 30 grudnia 2005r., OG/005/200/PD II/61/2005);
• aparatu słuchowego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 30 marca 2006r., RO-XV/415/PDOF-76/176/AM/06; Drugi Urząd Skarbowy w Gdańsku, 23 stycznia 2006r., PF/415-2/I/06);
• zestawu BALSAN FUTURA do kąpieli perełkowych i ozonoterapii (Urząd Skarbowy w Zamościu, 17 marca 2006r., PO V/415-1/06);
• fotela z masażem (Urząd Skarbowy w Będzinie, 10 lutego 2006r., PDFN/415-55/2005; Urząd Skarbowy w Bielsku Podlaskim, 17 czerwca 2005r., US-I-1/B-415-12/05);
• oprawek okularowych oraz szkieł korekcyjnych (Drugi Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty, 10 lutego 2006r., I/415-6.1 -214/06/ZDB);
• aparatu do magnetoterapii impulsowej (Urząd Skarbowy w Kłodzku, 24 października 2005r., PD-II/415/1-24/A/97/05);
• obuwia zdrowotnego (Urząd Skarbowy Łódź-Widzew, 7 lipca 2005r., IX-005/266/2/Z/K/05);
• peruki (Izba Skarbowa w Poznaniu Ośrodek Zamiejscowy w Pile, 1 lipca 2004r., CD-415-34/04).

Zgodnie natomiast ze stanowiskiem reprezentowanym przez urzędy skarbowe, odliczeniu nie podlegają np. wydatki na zakup:

• artykułów AGD, choćby ułatwiały one wykonywanie czynności życiowych, np. zakupu pralki automatycznej i zmywarki (Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach, 19 grudnia 2006r., OG/005/175/PDII/415-89/06; Pierwszy Urząd Skarbowy w Częstochowie, 10 stycznia 2006r., PPBII/415-17/05), , zakup centralnego odkurzacza (Pierwszy Urząd Skarbowy w Kaliszu, 12 grudnia 2005r., PD-I/415-91/13/05), zakup urządzenia THERMOMIX zastępującego inne urządzenia kuchenne (Pierwszy Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, 28 marca 2006r., PDFN/415-5/06);
• samochodu - odliczone mogą być wydatki poniesione tylko na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, a nie na zakup pojazdu mechanicznego (samochodu) (Izba Skarbowa w Poznaniu, 11 sierpnia 2005r., BD-F/415-16/05/z; Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście, 13 czerwca 2006r., 1449/2CF/415/IP-45/06/GW; Urząd Skarbowy w Nysie, 14 lutego 2006r., PD/415-51/BJ/05);
• materiałów papierniczych, piśmiennych i rysunkowych, np. dla upośledzonego umysłowo dziecka. Urząd Skarbowy w Giżycku (8 lutego 2006r., US-I-1-410-3-45/05) uznał, że materiałów tych nie można ich uznać za sprzęt, urządzenie czy narzędzie techniczne, nie należą one również do wydawnictw i materiałów szkoleniowych i pomimo, iż są konieczne do realizacji programu edukacyjno-terapeutycznego dziecka to nie zostały wyszczególnione jako wydatki rehabilitacyjne podlegające odliczeniu od podstawy obliczenia podatku;
• komputera (Izba Skarbowa w Rzeszowie Ośrodek Zamiejscowy w Krośnie, 18 lipca 2005r., IS.IX/1-415/37/05; Urząd Skarbowy w Tarnowskich Górach, 31 stycznia 2006r., PDII/005-50/415-I/48/05);
• materaca i poduszek "ortopedycznych" (Urząd Skarbowy w Olsztynie, 30 grudnia 2005r., US.VI/I-415-135-III/05);
• pościeli rehabilitacyjnej, ponieważ nie jest ona sprzętem, urządzeniem czy narzędziem technicznym, niezbędnym w rehabilitacji, bądź ułatwiającym wykonywanie czynności życiowych (Izba Skarbowa w Olsztynie, 2 sierpnia 2005r., PBF/005-2-5/05; Izba Skarbowa w Rzeszowie, 6 lipca 2005r., IS.I/2-415/120/04)

Z powyższego zestawienia wydatków, które zostały przez urzędy skarbowe uznane za podlegające odliczeniu i niepodlegające odliczeniu, można wysnuć wniosek, że podstawą odliczenia powinno być posiadanie przez podatnika zaświadczenia lekarskiego wystawionego przez lekarza specjalistę, potwierdzającego, że dane urządzenie, sprzęt czy narzędzie jest niezbędne w rehabilitacji oraz czy będzie ułatwiać wykonywanie czynności życiowych. Możliwe jest bowiem, że jedne urządzenia, np. komputer, mogą podlegać odliczeniu, przez podatników, u których lekarz stwierdzi, że jest to urządzenie niezbędne w rehabilitacji. Możliwość odliczenia jest więc uzależniona od schorzenia na jakie cierpi osoba niepełnosprawna.

W świetle powyższego należy także uznać, że odliczeniu nie będą podlegały wydatki na zakup artykułów AGD, nawet gdyby ułatwiały one wykonywanie czynności życiowych osobie niepełnosprawnej. Odliczeniu nie będą podlegały także wydatki na zakup samochodu, nawet dostosowanego do potrzeb niepełnosprawnego. Odliczone mogą być natomiast wydatki poniesione na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

Urzędy skarbowe wskazują także, że jeden z dokumentów uprawniających do skorzystania z ulgi i potwierdzających prawo podatnika do skorzystania z ulgi, podatnik powinien posiadać w momencie dokonywania wydatku, a nie np. w dniu składania zeznania (Urząd Skarbowy w Kartuzach, 26 kwietnia 2006r., DF/415-11/06/JM; Urząd Skarbowy w Nysie,16 lutego 2006r., PD/415-50/BJ/05; Urząd Skarbowy Łódź-Widzew, 11 lutego 2005r., IX-005/28/2/Z/K/05).

Podatnicy powinni także pamiętać, że odliczeniu od dochodu w kwocie faktycznie poniesionej podlegają wydatki, jeżeli nie były sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Interpretacje PIT.pl obejmują tezy wybranych interpretacji urzędów, izb skarbowych, wyroków sądu oraz pisma Ministerstwa Finansów. Publikacje te nie stanowią porady podatkowej czy prawnej i są wyłącznie odzwierciedleniem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia opisanych przez niego zdarzeń. Pełna treść wybranych interpretacji dostępna jest na stronach internetowych Ministerstwa Finansów.

Nadesłał: sp