2008-06-12
Podatnicy VAT maja często wątpliwości, czy podatek VAT może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Zasadniczo bowiem VAT naliczony podlega odliczeniu od podatku VAT należnego a podatek VAT należny, po pomniejszeniu go o VAT naliczony podlega wpłacie do urzędu skarbowego. W niektórych sytuacjach jednak zarówno podatek VAT naliczony, jak i należny mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Podatek od towarów i usług jest wymieniony w katalogu wydatków, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Podatek VAT naliczony może jednak być kosztem uzyskania przychodu w następujących sytuacjach:

• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,

Z regulacji tych wynika, że w praktyce w każdej sytuacji, gdy podatek VAT nie może zostać odliczony od podatku należnego, to może on stanowić koszt uzyskania przychodów. Prawo do odliczenia VAT przysługuje tylko podmiotom będącymi podatnikami VAT i tylko w zakresie w jakim nabyte towary i usługi mają zostać wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Jeżeli służą one czynnościom zwolnionym z podatku od towarów i usług lub w ogóle niepodlegającym temu podatkowi, prawo do odliczenia podatku naliczonego od ich nabycia nie przysługuje. Ustawa o VAT zawiera także ograniczenia w zakresie odliczania VAT przy nabyciu określonych towarów i usług, np. paliwa do napędu samochodów osobowych, usług hotelarskich i gastronomicznych, czy też wydatków, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Na tej podstawie organy podatkowe wskazują, że u podatników niebędących podatnikami VAT, podatek VAT naliczony niejako automatycznie staje się kosztem uzyskania przychodu, o ile sam wydatek jest takim kosztem, czyli jest poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, 12 kwietnia 2007r., 1471/DPR2/423-4/07/AB).

Podatnicy VAT mają także prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów VAT naliczonego związanego z wydatkami, w stosunku do których ustawa o VAT wprowadza zakaz odliczenia VAT. Dotyczy to np. nabycia paliwa do napędu samochodu osobowego (Urząd Skarbowy w Zamościu, 6 listopada 2006r., PO I-415/16/2006) czy też usług hotelowych (Urząd Skarbowy w Nowym Sączu, 21 lutego 2007r.., PD-3/423-6/07).

Odliczenie VAT nie przysługuje także w zakresie wydatków, które nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wydatkami, które najczęściej budzą wątpliwości podatników w tym zakresie są wydatki na cele reprezentacyjne. Organy podatkowe wskazują, że prawo zaliczenia podatku naliczonego do kosztów uzyskania przychodów dotyczy zarówno wydatku, który stanowi koszt uzyskania przychodów jak i wydatku, który kwalifikowany jest jako nie stanowiący kosztu uzyskania przychodów. Decydujące znaczenie ma cel poniesienia wydatku. Jeżeli ponoszone przez podatnika wydatki dotyczą reprezentacji to są co do zasady ponoszone w celu uzyskania lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i dlatego mogą stanowić koszty podatkowe (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, 14 maja 2008r., IP-PB3-423-302/08-2/ECH; Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, 27 marca 2008r., ILPB3/423-47/08-2/EK; Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 17 marca 2008r., ITPB3/423-60/08/MT). Sam wydatek w kwocie netto nie może być więc kosztem podatkowym, ale VAT naliczony, niepodlegający odliczeniu może stanowić koszt uzyskania przychodu.

Organy podatkowe wskazują także, że jeżeli podatnik ma prawo do odliczenia VAT, ale z niego nie skorzysta, to taki VAT naliczony nie może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 28 lutego 2008r., IBPB3/423-354/07/PP/KAN-2605/07).

Podatek VAT należny może być kosztem podatkowym w przypadku:

• importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,

Zgodnie z przepisami ustawy o VAT opodatkowaniu podlegają także nieodpłatne przekazania towarów i nieodpłatne świadczenie usług na cele inne niż związane z działalnością przedsiębiorstwa podatnika. W takich okolicznościach podatnik musi wystawić fakturę wewnętrzną i wykazany w niej VAT należny potraktować podobnie, jak VAT należny wykazany w zwykłych fakturach sprzedażowych. Jeżeli nieodpłatne przekazanie lub zużycie będzie dotyczyło reprezentacji i reklamy i zostanie opodatkowane podatkiem VAT, to podatek ten będzie mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, 11 maja 2007r., 1472/ROP1/423-96/07/RM).

Organy podatkowe wskazują jednak, że VAT należny musi być związany z „reprezentacją" lub „reklamą". Nie wszystkie nieodpłatne przekazania towarów stanowią jednak przejaw „reprezentacji" lub „reklamy". Zdaniem organów podatkowych „reklamą" nie jest np. wydanie nagród w ramach sprzedaży premiowej, dlatego VAT należny naliczony od tych nagród nie może stanowić kosztu podatkowego (Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 22 lutego 2008r., ITPB3/423-220/07/MT; Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie, 21 lipca 2006r., 1472/ROP 1/423-164/233/06/DP).

Kosztem może być także kwota podatku VAT, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji - w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o podatku VAT.     Interpretacje VAT.pl obejmują tezy wybranych interpretacji urzędów, izb skarbowych, wyroków sądów oraz pisma Ministerstwa Finansów. Publikacje te nie stanowią porady podatkowej czy prawnej i są wyłącznie odzwierciedleniem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia opisanych przez niego zdarzeń. Pełna treść wybranych interpretacji dostępna jest na stronach internetowych Ministerstwa Finansów

Nadesłał: sp