Zmysłowa podróż do krainy smaków
Dietetycy w Polsce biją na alarm: nasze dzieci żywią się chipsami, hamburgerami i wysoko słodzonymi napojami gazowanymi. To ich ulubione smaki, innych właściwie nie znają. Jak zmienić ich przyzwyczajenia żywieniowe? Nie jest to skomplikowane działanie. Wystarczy pokazać jak różnorodne smaki ma nasze jedzenie, jak wiele ciekawych odkryć może czekać na dzieci w podróżach po kulinarnym świecie.
Okazją, by dziecko w wieku 9-12 lat zostało poszukiwaczem i odkrywcą są Warsztaty Smaku, czyli Zmysłowa Podroż po krainie świadomego poznawania kuchni wszystkimi zmysłami. To autorski program przygotowany przez Slow Food Convivium Wielkopolska. Podczas warsztatów dzieci nie stają się kucharzami,tylko smakoszami. Zaczynają nie tylko postrzegać inne smaki, zapachy, odczuwać bodźce zmysłowe, ale też doceniać dobre jedzenie.
Na warsztatach smaku specjaliści ze Slow Foodu uczą jak interpretować różne bodźce zmysłowe, aby właściwie rozpoznać i docenić walory żywności. Tłumaczą jak zrozumieć mechanizmy, poprzez które owe bodźce wchodzą w interakcje, co prowadzi do wielozmysłowego poznawania świata. Przeprowadzają ćwiczenia połączone z degustacjami angażującymi wszystkie zmysły uczestników, kojarzą to co znane z tym, co dopiero poznają poprzez proste i złożone zadania. Nowo nabyte umiejętności powinny uczynić uczestników bardziej świadomymi konsumentami. Nikt nie stara się nauczyć dzieci gotowania, bo
najważniejsze jest pokazanie smaków potraw i produktów.
- Chcemy rozbudzić ciekawość rozumienia niektórych emocji, jakie towarzyszą przy wyborze żywności - mówi Marek Gąsiorowski, lider Sloow Food Convivium Wielkopolska. - Podczas warsztatów rozwijamy świadomość wyborów dotyczących odżywiania, a ich uczestnicy nabywają umiejętności przewidywania efektów dokonywanych wyborów dotyczących żywności. Sloow Food nie wartościuje co jest dobre, a co złe jeżeli chodzi o żywienie. My uczymy co jest dobre.
Warsztaty smaku nie są więc kolejną lekcją, którą uczeń musi przyswoić. To zabawy, ćwiczenia, smakowanie, czerpanie radości, wymiana doświadczeń i to wszystko na temat kuchni i jedzenia. Warsztaty dostarczają różnorodnych wrażeń. Promują wyjątkowość i różnorodność doświadczeń każdego uczestnika.
Nie osądzają, nie szeregują i nie podają uniwersalnych reguł. Promują indywidualność. Jak ważne oddziaływanie na smak mają różne bodźce płynące z otoczenia świadczyć może doświadczenia przeprowadzane podczas warsztatów. Dzieci jedzą w pomieszczeniu gdzie gra głośna muzyka. Potem degustują to samo w ciszy dochodząc zgodnie do wniosku, że w
hałasie nie wiedziały tak do końca co jadły. Gwar rozpraszał i nie pozwalał na skupieniu się jedynie na smaku. Jednoznacznie stwierdziły, że prawdziwy smak potraw mogły wyczuć dopiero w momencie konsumpcji w ciszy.
Na podroż po krainie zmysłów składa się z 6 modułów tematycznych:
- Spójrz, nie dotykaj
- Odkrywamy aromaty
- Tekstura i konsystencja
- Chrup czy trzask
- Doznania podniebienia
- Świadome postrzeganie multisensoryczne
Po całym cyklu warsztatów trwającym dwanaście godzin dzieci dużo chętniej próbują i
smakują różne produkty. Uczą się posługiwać zmysłami w ich ocenie. Nabywają umiejętności odkrywania smaków, zapachów, kolorów jedzenia. I co najważniejsze świetnie się bawią.
- Dzięki warsztatom stałem sięsmakoszem- mówi 9-letni Kacper.
- I oto nam m.in., chodzi - mówi, prowadząca te zajęcia pani Maria - Nasze warsztaty mają uczyć dzieci jak interpretować różne bodźce zmysłowe aby właściwie rozpoznawać i doceniać walory żywności. Wydaje nam się, że cel jaki postawiliśmy przed sobą został osiągnięty. Dzieci nauczyły się podstawowych zasad dotyczących smakowania, zdobyły wiedzę o swojej wrażliwości węchowej. Nauczyły się określać w jaki sposób konsystencja pokarmu wpływa na odczucie przyjemności z jedzenia oraz poznały znaczenie dotyku w odbiorze wrażeń sensorycznych. Dzieci przekonały się, że bodźce dźwiękowe pomagają wzbogacić docierającą do mózgu informację sensoryczną o pokarmie oraz nauczyły się rozróżniać cztery podstawowe smaki (słodki, słony, gorzki i kwaśny) a także izolować je z
pozostałych zmysłów, w szczególności zapachu. Nabyły umiejętność wyszukiwania i rozpoznawania smaku glutaminianu sodu, smaku "umami". W efekcie uczestnicy nabyli umiejętność rozróżniania własnych doznań multisensorycznych i ocenienia poziomu ich intensywności. W trakcie zajęć rozwijały także umiejętności współpracy i pracy zespołowej.
Slow Food Wielkopolska do końca roku szkolnego przeprowadzi kilka cykli warsztatów w szkołach gmin wielkopolski. Z tymi ciekawymi zajęciami miały okazję zapoznać się już dzieci z gmin wchodzących w skład LGD Światowid.
Dzieci wykazują dużą aktywność na zajęciach z radością poznając nowe smaki i realizując
wszystkie eksperymenty. Uczestnicy dzielą się informacjami o przyzwyczajeniach żywieniowych w ich rodzinach. Pojawiały się głosy, że są to "takie lekcje na których się nie nudzą". W dwóch szkołach, dzieci z własnej inicjatywy przygotowały i wręczyły prowadzącym na zakończenie cyklu warsztatów smaku laurki z podziękowaniem. Znamienne jest to, że każda z tych szkół obsługiwana była przez inny zespół prowadzących.
Dziecko, które nie boi się smakować i próbować nie będzie żywić się chipsami i colą. Jego posiłki będą różnorodne i zdrowe. Dzięki uczestnictwu w warsztatach, to dziecko stanie się świadomym smakoszem, a nie zmuszanym do jedzenia nielubianych rzeczy maluchem.