– Jeśli chcemy odgrywać znaczącą rolę w europejskiej i globalnej gospodarce, nie możemy skupiać się wyłącznie na krajowym rynku – musimy odważniej wchodzić na rynki zagraniczne, także pozaunijne. Starcie z zagraniczną konkurencją to najlepszy sposób na weryfikację oferty, strategii biznesowej i w konsekwencji, dalszy rozwój firm – mówi Andrzej Arendarski, prezes Krajowej Izby Gospodarczej.

Polskie firmy coraz śmielej radzą sobie na zagranicznych rynkach. Według danych NBP, pod koniec 2013 roku stan aktywów polskich podmiotów z tytułu zagranicznych inwestycji bezpośrednich wynosił 50,7 mld euro. – W ostatnich latach coraz częściej możemy słyszeć o ekspansji polskiego biznesu. Firmy z branży surowcowej, spożywczej, IT śmiało wchodzą na zagraniczne rynki podejmując bez kompleksów konkurencyjną walkę. Zakup kanadyjskiej Birchill Exploration przez spółkę Orlenu, udziały PGNiG w norweskich złożach – to tylko niektóre przykłady z ostatnich miesięcy. Cieszy także fakt, że do grona inwestorów dołączają kolejne branże i reprezentujące je duże firmy, takie jak np. PKP Cargo, które finalizuje przejęcie czeskiej spółki Advanced World Transport. To pierwsza w historii tego typu akwizycja zagraniczna przeprowadzona przez podmiot z Grupy PKP i miejmy nadzieję, że stanie się impulsem do kolejnych inwestycji – mówi Andrzej Arendarski.

Potwierdza to Andrzej Dycha, wiceminister gospodarki, który przekonuje, że polscy przedsiębiorcy coraz lepiej radzą sobie na rynkach zagranicznych, szczególnie Unii Europejskiej. Zwiększa się także zainteresowanie rynkami Dalekiego Wschodu i Azji.

Zdaniem Rafała Baniaka, wiceministra Skarbu Państwa, ekspansja zagraniczna to potrzeba chwili, która coraz częściej okazuje się niezbędnym elementem we wzroście wartości przedsiębiorstw. – Spółki z udziałem Skarbu Państwa coraz częściej inwestują zagranicą. Przyczynia się to znacząco do poprawy ich wartości, dywersyfikacji działalności oraz wzrostu zatrudnienia. Łączna szacunkowa wartość inwestycji zagranicznych spółek kluczowych z udziałem Skarbu Państwa to 30 mld zł – mówi Rafał Baniak.

O ile duże przedsiębiorstwa coraz lepiej radzą sobie w działalności międzynarodowej, sektor małych i średnich przedsiębiorstw wciąż koncentruje się na bliskich, bardziej bezpiecznych rynkach lub w ogóle nie myśli o wychodzeniu poza granice. Komisja Europejska od wielu lat zwraca uwagę na fakt, że zbyt mała liczba europejskich MŚP prowadzi działalność zagraniczną. Z przeprowadzonych kilka lat temu na zlecenie KE badań wynika, że zaledwie 25 proc. MŚP oprócz działalności krajowej prowadzi działalność w przynajmniej jednym innym kraju UE. Tych, które działają poza UE, jest zaledwie 13 proc. Jednocześnie podkreśla się, że firmy prowadzące działalność międzynarodową odnotowują wzrost nawet w trudnych okresach dla gospodarki. Europejskie firmy działające również poza UE należą do najbardziej innowacyjnych i konkurencyjnych.

Pozytywną rolę działalności zagranicznej na produktywność i innowacyjność firm podkreślili również autorzy raportu „25+ Jak zapewnić Polsce kolejne 25 lat sukcesu? Od podwykonawcy do kreatora" opublikowanym po IV Kongresie Innowacyjnej Gospodarki. Ich zdaniem, konieczne jest efektywne funkcjonowanie infrastruktury, która wspiera procesy internacjonalizacji. Chodzi m.in. o wsparcie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw.  Zdaniem Krajowej Izby Gospodarczej, obok wspierania innowacji, konieczne jest zakończenie prac na jednolitą i spójną strategią promocyjną polskiej gospodarki. Podejmowane do tej pory działania przez różne instytucje, choć same w sobie cenne, nie przynoszą efektu synergii.

Jedną z bardziej aktywnych polskich firm jest największy towarowy przewoźnik kolejowy PKP Cargo. Tylko w ciągu ostatnich kilku miesięcy podpisał umowę nabycia 80 proc. udziałów w czeskiej spółce AWT, jednym z największych prywatnych przewoźników kolejowych w Europie, zawarł współpracę z HZ Cargo, chorwackim narodowym towarowym przewoźnikiem kolejowym i zakupił pozostałą część udziałów w PS Trade Trans, polskim spedytorze kolejowym.

– Jesteśmy drugim towarowym przewoźnikiem kolejowym w UE, ale mamy znacznie większe ambicje. Dużą szansą dla nas jest obsługa przewozów w trójkącie trzech mórz – Bałtyckiego, Adriatyckiego i Północnego, poszerzona o usługi około-logistyczne. To nasz kierunek rozwoju, chcemy zmienić się w europejskiego operatora logistycznego. Oczywiście, żeby zrealizować te cele potrzebujemy przede wszystkim stabilności w zakresie kosztu dostępu do infrastruktury, zarówno w Polsce, jak i zagranicą, a także stabilności legislacyjnej i tu widzimy duże pole do współpracy – mówi Łukasz Hadyś, członek zarządu PKP Cargo ds. finansowych.

KIG podkreśla, że duży potencjał rozwoju współpracy zagranicznej polskich firm tkwi na rynkach pozaunijnych. – Choć trudniejsze m.in. z powodu różnic kulturowych i czasem bardziej ryzykowne finansowo, powinny stać się przedmiotem większego zainteresowania ze strony polskich firm. Przede wszystkim dlatego, że w najbliższych latach to tzw. rynki wschodzące będą napędzać wzrost światowego PKB – mówi Andrzej Arendarski. Prezes KIG, podkreśla pozytywną rolę Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Spraw Zagranicznych czy Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, które mocno angażują się w programy wsparcia internacjonalizacji polskich firm, także na rynkach trzecich. Krajowa Izba Gospodarcza już od 25 lat aktywnie wspiera nawiązywanie relacji handlowych przez polskie firmy, organizując każdego roku kilkadziesiąt misji handlowych, spotkań B2B oraz wystąpień targowych polskich firm. W działaniach promocyjnych KIG skupia się przede wszystkim na rynkach pozaunijnych.

Zachętą dla sektora MŚP do odważniejszego wchodzenia na zagraniczne rynki mogą być sukcesy polskich dużych firm. –  Dobry przykład idzie z góry. Duże polskie przedsiębiorstwa powinny służyć radą i doświadczeniem mniejszym firmom. Warto także pamiętać, że sukcesy większych firm tworzą pozytywny klimat i powiększają zaufanie zagranicznych partnerów do polskiego biznesu. Warto to wykorzystać – podkreśla prezes KIG.