2010-02-20
Bolesław Chrobry był pierwszym koronowanym królem Polski – to informacja, którą można znaleźć w każdym podręczniku do historii. Ale już nie z każdego podręcznika dowiedzieć się można, że to na denarze wybitym za czasów Chrobrego w 1000 r. pojawia się po raz pierwszy w dziejach nazwa naszego kraju.

Wiedzy takiej z pewnością dostarcza numizmatyka, która jest źródłem wielu historycznych faktów i ciekawostek. Jej źródłem jest również kolekcja numizmatów „Najcenniejsze Monety Polskie", kolekcja replik przygotowana przez Skarbnicę Narodową.

Kolekcja „Najcenniejsze Monety Polskie", przygotowana przez Skarbnicę Narodową, to srebrne repliki polskich monet, od czasów Mieszka I aż po ostatniego króla Rzeczpospolitej - Stanisława Augusta Poniatowskiego. Kolekcję rozpoczynają repliki denara Bolesława Chrobrego i talara Zygmunta III Wazy.

Denar Bolesława Chrobrego to jedna z najbardziej zagadkowych monet w polskiej numizmatyce. Jej wybicie związane było ze Zjazdem Gnieźnieńskim w 1000 r. Do dnia dzisiejszego przetrwało zaledwie kilkanaście egzemplarzy oryginalnego denara. Moneta ta wzbudza wiele kontrowersji wśród historyków i numizmatyków. Wizerunek ptaka, który widnieje na awersie monety jest przedmiotem trwającego od lat sporu o to, czy jest to pierwowzór naszego godła państwowego. Większość osób dostrzega na awersie wizerunek orła. Historycy zaś i numizmatycy opowiadają się za pawiem lub gołębiem. Na innych monetach europejskich tego okresu, zwłaszcza czeskich, był przedstawiany właśnie paw.

Zarówno na awersie jak i na rewersie monety widnieje napis „Princes Polonie" - Książę Polski.

Łacińskie słowo ‘Polonie' na tej monecie to pierwsza w historii wzmianka nazwy naszego kraju. Takie określenie nie wystąpiło do tamtego momentu w żadnym innym źródle. Co ciekawe wyraz ten zapisany został z małym błędem. Prawidłową formą było ‘Poloniae' - wyjaśnia Wiesław Kopicki, ekspert numizmatyczny.

Rewers monety, oprócz napisu „Princes Polonie" przedstawia krzyż nitkowy typu anglosaskiego.

Krzyż stanowi tu symbol Chrystusa i religii chrześcijańskiej. Podkreśla opiekę Boga nad Państwem, a przede wszystkim nad jego władcą - dodaje Wiesław Kopicki.

Drugim numizmatem rozpoczynającym kolekcję „Najcenniejsze monety polskie" jest replika talara Zygmunta III Wazy z 1632 r. Była to ostatnia moneta wybita za czasów tego władcy. Talar został wybity przez mennicę toruńską, która słynęła z wysokiej jakości swoich wyrobów.

Numizmaty z okresu panowania Zygmunta III Wazy uważane są za jedne z najpiękniejszych w polskiej numizmatyce. Jest to związane z zakazem wybijania małych monet, który wprowadził Sejm w 1627 r. Dominowały wówczas srebrne półtalary i talary, a to dawało mincerzom możliwość wykazania się umiejętnościami na większej powierzchni monety - opowiada Wiesław Kopicki.

Kompozycja awersu i rewersu talara uważana była za wzorcową i do dziś zachwyca kolekcjonerów. Awers przedstawia ukoronowaną półpostać króla z mieczem w jednej i jabłkiem królewskim w drugiej dłoni. Wokół umieszczona jest tytulatura. Na rewersie talara widoczny jest herb Torunia - mur o trzech basztach z półotwartą bramą. Herb trzymany jest przez anioła, który symbolizuje opiekę nad miastem.

Zarówno denar Bolesława Chrobrego, jaki i talar Zygmunta III Wazy stanowią niezwykle rzadkie numizmaty i przedmiot pożądania zarówno muzeów, jak i kolekcjonerów. Kolekcja „Najcenniejsze Monety Polskie" przygotowana przez Skarbnicę Narodową daje możliwość skompletowania serii replik tych rzadkich i praktycznie niedostępnych monet. Stanowi również źródło wiedzy na temat historii Polski.

Do każdej repliki polskiej monety dołączone są informacje zawierające opis okresu panowania danego władcy, z czasów którego pochodziła moneta. Informacje te ilustrowane są portretami polskich władców, wykonanymi na podstawie rysunków Jana Matejki. Całość stanowi ciekawe i oryginalne źródło wiedzy historycznej - wyjaśnia Adam Zieliński, dyrektor zarządzający Skarbnicy Narodowej.

Specyfikacja numizmatów z kolekcji „Najcenniejsze monety polskie"

Średnica: 40 mm

Metal szlachetny: srebro najwyższej próby 999/1000

Waga: 20g

Rok emisji: 2009

Kraj emisji: Polska

Jakość: najwyższa jakość mennicza (stempel lustrzany)

Cena „Denara Bolesława Chrobrego": 99 zł

Cena „Talara Zygmunta III Wazy": 99 zł

Limitacja: 9500 kolekcji

Skarbnica Narodowa Sp. z o.o. należy do europejskiej grupy Samlerhuset Group BV. Samlerhuset Group jest wiodącym europejskim dystrybutorem monet i medali okolicznościowych, z siedzibą główną w Amsterdamie i filiami w: Danii, Estonii, Finlandii, Czechach, Holandii, Norwegii, Polsce, Szwecji, Chinach oraz Wielkiej Brytanii. Samlerhuset Group jest oficjalnym dystrybutorem około 45 mennic z całego świata. Samlerhuset Group została mianowana oficjalnym dystrybutorem na Europę monet wyemitowanych z okazji Igrzysk Olimpijskich w Vancouver (2010) i Londynie (2012).

Nadesłał: ap