2013-04-25
Zysk przestał być jedynym celem nowoczesnych firm. Aby zdobyć przewagę konkurencyjną, zbudować wizerunek wiarygodnego i zaufanego partnera, a także współpracować z otoczeniem na bazie wzajemności, firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw podejmują szereg działań

opierających się na zrównoważonym rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu.

Kiedy w 1985 roku Anita Roddick, szefowa firmy Body Shop, podjęła się akcji ratowania wielorybów, nikt nie przypuszczał, że wywrze tak znaczący wpływ na zmianę toku myślenia firm na całym świecie. Okazało się, że celem biznesu nie jest jedynie zysk, jak przekonywał Milton Friedman, ale również działalność na rzecz społeczeństwa. Firmy dostrzegły konieczność angażowania się w działania CSR-owe (z ang. Corporate Social Responsibility), widząc, że odpowiedzialność społeczna biznesu to również gwarancja ich prawidłowego rozwoju. Z czasem zaczęły one obejmować różnorodne obszary, nie tylko zewnętrzne, takie jak np. ochrona środowiska, ale również wewnętrzne. Zaczęto wprowadzać w firmach tzw. dobre praktyki mające na celu poprawę efektywności zarządzania w firmie i ochronę praw pracowniczych. W Polsce korporacje oraz małe i średnie przedsiębiorstwa zauważyły wagę CSR-u dopiero kilka lat temu, wpisując go w swoje cele strategiczne.

CSR-owy przewodnik, czyli norma ISO 26000

 Coraz więcej firm w Polsce interesuje się normą ISO 26000. Prace na nią trwały przez kilka lat, by ostatecznie ogłosić ją w 2010 roku. Norma jednak nie jest rodzajem certyfikatu, a etyczną wykładnią CSR-u określającą  wartości i idee, jakie firma podejmuje się dobrowolnie wypełniać. Z racji wysokiego prestiżu i globalnego zasięgu Międzynarodowej Organizacji Standaryzacyjnej norma ISO 26000 ma szanse stać się najbardziej powszechną na świecie wykładnią społecznej odpowiedzialności biznesu. 

Przedsiębiorstwo, akceptując normę, zobowiązuje się do przestrzegania praw człowieka, normalizacji relacji w pracy, ochrony środowiska naturalnego i jego bezpośrednich zasobów, prawidłowej relacji z konsumentami, czy też zaangażowania na rzecz społeczności lokalnej. Niezwykle istotny jest dla firmy taki sposób zarządzania, aby uwzględniała interes społeczny i zasady etyczne. Jest on nierozerwalnie związany z poszanowaniem praw pracowniczych, społecznych czy brakiem dyskryminacji. Jeżeli firma chce być postrzegana jako stosująca uczciwe praktyki rynkowe, powinna uwzględnić w swoich działaniach etyczne zachowanie wobec konkurencji, partnerów czy dostawców oraz poszanowaniu praw własności. Dobre praktyki z tego obszaru, wychodząc daleko ponad podstawowe obowiązki wynikające z przepisów prawa. Zachowanie takie powinno mieć również na uwadze warunki pracy i opiekę społeczną, bezpieczeństwo i higienę pracy, rozwój społeczny, potrzebę prowadzenia stałego dialogu społecznego oraz utrzymywania otwartych i uczciwych relacji z podmiotami współpracującymi. 

Dobre praktyki powinny być także ukierunkowane na dbałość o jak najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz podejmowanie wszelkich kroków zmniejszających poziom zużycia zasobów naturalnych, będących wynikiem działalności operacyjnej firmy. Przykładem takiego działania jest warszawska firma HANDMAN, która już kilka lat temu skutecznie wprowadziła zasady ograniczania zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszania ilości odpadów budowlanych, zarówno dla własnych pracowników jak i partnerów zewnętrznych.   

Nie mniej ważne są relacje z konsumentami, stosowanie uczciwych praktyk w zakresie marketingu i rzetelnej informacji, a także prawidłowe warunki umów. W ramach tego obszaru ważna jest również edukacja rynku, zaangażowanie w kwestie ochrony zdrowia, bezpieczeństwo konsumentów, jakość obsługi oraz rozpatrywania reklamacji. Na firmie spoczywa także obowiązek wspierania społeczności lokalnej i jej projektów w takich obszarach, jak edukacja i kultura, zdrowie, rozwój oraz dostęp do technologii. – Wdrożenie normy ISO 2600 to wręcz obowiązek nowoczesnego przedsiębiorcy. Tego typu kodeks postępowania kreuje markę i jednocześnie wskazuje drogę, jaką powinien przebyć przedsiębiorca, aby jego firma była postrzegana nie tylko jako efektywnie zarządzana, ale również praktykująca etyczne działania, w tym na rzecz innych. Na podstawie zdobytego przez kilka ostatnich lat doświadczenia sporządziliśmy własny kodeks postępowania, który idealnie odwzorowuje wartości wskazane w projekcie normy – mówi Katarzyna Filip, Wiceprezes spółki HANDMAN, która jako jedna z pierwszych firm w kraju rozpoczęła aktywne wprowadzanie normy.   

 Korzyści dla wszystkich

Społeczna odpowiedzialność biznesu nie musi oznaczać ponoszenia dodatkowych lub wysokich kosztów. Wręcz przeciwnie – prowadzi często do oszczędności np. poprzez ograniczanie zużycia różnych surowców i materiałów. Dzięki zastosowaniu CSR-owej wykładni, firma tworzy skuteczny mechanizm prowadzenia biznesu oraz wartość dodaną. W ten sposób stymuluje innowacyjność, buduje nie tylko przewagę konkurencyjną, ale także zaufanie wśród interesariuszy, w tym szczególnie wśród swoich konsumentów i klientów. Akceptacja warunków normy ISO 2600 stanowi także swoistego rodzaju gwarancję, że bez względu na zmiany zachodzące w firmie, ta niezmiennie będzie przestrzegać zasad, do których się zobowiązała. Firmy, dla których istotna jest społeczna odpowiedzialność biznesu, zdają sobie sprawę, że reputacji kupić nie można, trzeba na nią zapracować.

Autorem publikacji jest Karolina K. Kuzia,
uczestniczka programu „Anioł Ekonomii Społecznej” stworzonego przez UNDP (Agendę ONZ w Polsce), Dyrektor Zarządzająca firmą doradczą UnitedCast Entertainment Ltd. Oddział w Polsce. 

Nadesłał: Paweł Kajetanowicz