2013-10-16
Problem recyklingu jest ostatnio bardzo żywy w Polsce z powodu tzw. „ustawy śmieciowej”, o czym była mowa w jednym z wcześniejszych artykułów dla dopoznania.pl

Problem recyklingu jest ostatnio bardzo żywy w Polsce z powodu tzw. „ustawy śmieciowej”, o czy była mowa w jednym z wcześniejszych artykułów dla dopoznania.pl. Każdy Polak jest zobowiązany teraz do segregowania śmieci, które mają być poddane procesowi recyklingu. O tym, w jaki sposób odnowić pozornie już zużyte rzeczy opowie Jagna Frederiksen, ekspert portalu dopoznania.pl

Od dawna interesuje mnie obieg wtórny rzeczy. Już jako dziecko robiłam biżuterię ze starych drucików, blaszek, koralików..

Wydaje mi się, że najdoskonalszym sposobem powtórnego wykorzystania przedmiotów jest właśnie dizajn recyklingowy, czyli nadawanie rzeczom nowego znaczenia, odnawianie ich, przerabianie.

W recyklinu przemysłowym towary muszą zostać posegregowane ze względu na materiały, z jakich zostały wykonane, oddzielone od siebie i oczyszczone np. z elementów łączących, zszywek, gwoździ. Każdy rodzaj materiału wymaga oddzielnego przetworzenia, najczęściej w innej fabryce.

W dizajnie recyklingowym wykorzystywane są najczęściej całe elementy. Jest to niemal idealny rodzaj recyklingu. Nie trzeba zużywać czasu i energii na segregację. Dobry przykład stanowi walizka, przedmiot który dizajnerzy potrafią w całości wykorzystać, żeby przerobić go na  fotel czy  sofę. W procesie recyklingu przemysłowego, chcąc zrobić z walizki coś użytecznego, musielibyśmy rozłożyć ją na elementy podstawowe. Osobno plastik, osobno różne tekstylia, części metalowe.

Magia śmieci

Wzornictwo ze „śmieci” to tworzenie niepowtarzalnych, oryginalnych rozwiązań we wnętrzach, rozwijanie kreatywności, pomysłowości. Trzeba się bardzo natrudzić, by wyczarować interesującą formę z przedmiotu, który wcześniej służył zupełnie innym celom. Niewątpliwie jest w tym coś magicznego.

Ze zużytych materiałów mogą powstać elementy domu. Od drobnych form zdobniczych, przez lampy, meble, podłogi, ściany, sufity aż po całe budynki. Wykorzystać można zużyte drewno, z różnych materiałów zrobić konglomerat, cegłę rozbiórkową, korek, tekturę, szkło, metale.

Do dizajnu recyklingowo idealnie nadaje się drewno i tekstylia. Są to materiały, których nie sposób odyskać w pierwotnej formie. Można z nich natomiast tworzyć unikatowe oraz powtarzalne formy wzornicze. Drewno pomalowane i nasączone różnymi farbami nie nadaje się do spalania, ale świetnie sprawdza się przy produkcji np. mebli. Tekstylia są trudnym materiałem do recyklingu i większość odpadów tekstylnych trafia na wysypiska śmieci.

 

Rozwiązywanie problemów

 

Wiele uczelni angażuje się w rozwiązywanie problemów związanych z recyklingiem. Studenci mają bardzo dużo twórczych i świeżych pomysłów.

Studenci Royal College of Art w Londynie bardzo angażują się w projekty związane z recyklingiem. Jeden ze studentów Jrumchai Singalavanij zajął się problemem przemysłowych odpadków tekstylnych. Wiekszość tych odpadków trafia na wysypiska śmieci. Tylko w Wielkiej Brytanii każdego roku ponad 2 miliony ton materiałów zwiększa obszar wysypisk..

Singalavanij opracował nową technikę przerobu odpadków przemysłu włókienniczego w użyteczne materiały. Wykorzystuje ona przerobione tekstylia do produkcji wykończeń stołów, siedzisk i poduch.

 

Inny student, kształcący się na tej samej uczelni, zajął się problemem tymczasowego ogrodzenia, które pozostało w Londynie Olimpiadzie w 2012 r. Ogrodzenie z 15000 arkuszy sklejki pomalowanej na niebiesko zastąpiono ogrodzeniem trwałym, a sklejka stała się odpadem. William Shannon stworzył z tego materiału różne, proste wzorniczo formy, które łatwo mogą być powielone przez ludzi bez szczególnych zdolności konstrukcyjnych czy dizajnerskich. Zbudował krzesła, stołki, a nawet łodzie. Lecz na tym jego pomysły się nie kończą.  Stworzył też plany ruchomego zakładu, fabryki mebli, która miałaby objeżdżać place budowy i miejsca, w których znajduje się sporo zużytych i niepotrzebnych materiałów. Mogłyby one zostać później przerobione na potrzeby lokalnej społeczności przy pomocy narzędzi i sprzętu pochodzącego z mobilnej fabryki.

 

Nieco bardziej dojrzałym eksperymentatorem jest Dan Phillips z Teksasu w USA. Od ponad 12 lat zajmuje się on budową domów z materiałów pochodzących wtórnego obiegu. Gromadzi je z rozbiórek, wysypisk, z tego, co udaje mu się znaleźć na własną rekę. Phillips konsultuje swoje projekty z konstruktorami i  instalatorami. Powierzchnie buduje z elementów powtarzalnych. Po 12 latach zyskał już dużą wiedzę architektoniczną i pomaga budować domy innym ludziom. Radą służy mu też żona, która jest projektantem. Dzięki niej domy Dana Phillipsa mają estetyczny wygląd.
Problemem tego typu budownictwa może być zachowanie reżimu estetycznego. Łatwo pogubić w natłoku form i materiałów. W przypadku tej techniki trudno jest uzyskać spójny estetycznie obiekt. Ważne, by nie przenosić śmietnika z jednego miejsca w drugie i stworzyć przestrzeń na nowo, w sposób estetyczny i czytelny.

Twórcze wykorzystanie śmieci

Zaprezentuję kilka przykładów twórczego użycia śmieci, czyli przedmiotów czy materiałów, które normalnie zostałyby wyrzucone do kosza, ale dzięki kreatywności projektantów (nie zawsze profesjonalnych) są prezentowane niezliczonej rzeszy odbiorców w internecie.

Wybór przykładów jest bardzo trudny, bo jest ich naprawdę mnóstwo. Niektóre są niezwykle pomysłowe, inne bardziej praktyczne.

Detale, wyposażenie, ozdoby

Projektant Jerry Kott zajmuje się wytwarzaniem lamp z kolorowego szkła. Tworzy nie tylko lampy, ale też wazony, kielichy, misy i inne przedmioty użytkowe. Tnie kolorowe butelki i zestawia w nowe, bardzo interesujące kształty.

Duet projektowy Castor w swojej ofercie ma m.in. klosze lamp ze zużytych świetlówek. ilka czy kilkanaście świetlówek tworzy walec, w środku którego umieszczona jest żarówka, dając interesujący efekt przytłumionego światła.

Części rowerowe są wdzięcznym tworzywem do wyrobu różnych przedmiotów. Na zdjęciu przykład zegaru skonstruowanego z  koła od roweru, a obok zegar, który powstał z fragmentu koła zębatego.

Stoły, ławy

Części rowerowe są wdzięcznym tworzywem do wyrobu różnych przedmiotów – dwa koła rowerowe przykryte szklanym blatem na konstrukcji z metalowych rurek tworzą piękny delikatny stolik. Przeciwieńswem którego jest masywny, drewniany stół z nogami ze ze zużytych narzędzi.

Ciekawym przykładem jest produkcja (bo chodzi o wytwarzanie na szeroką skalę) ław, stołków, hookerów z deskorolek . Bracia Jason i Adam Podlascy wpadli na pomysł wykorzystania zużytych deskorolek do produkcji siedzisk. Jeden z braci przyniósł do domu zepsutą deskorolkę, a drugi wpadł na pomysł, żeby ją przerobić. Od tej pory kupują oni deskorolki w parkach skateboardowych i produkują oryginalne siedziska.

Fotele

Wspominałam wcześniej o wykorzystaniu walizek. Południowoafrykańska dizajnerka Kate Thompson produkuje sofy, fotele, a także stołki i stoliki ze zużytych walizek oraz kufrów.  

Turecki kolektyw projektowy MayBeProduct w swoim projekcie również wykorzystał walizki. Z plastikowych toreb podróżnych stworzył bardzo ładną linię siedzisk wykończonych pasiastym materiałem.

Fotele można też skonstruować z ram rowerowych, jak zrobił to projektant John Wuegand-FORSONAS, bądź wykorzystać łuski po nabojach, jak Alexander Reh w fotelach o nazwie Fully loaded. W USA łuski po nabojach są tworzywem łatwo dostępnym – ich pozyskanie umożliwia duża ilość strzelnic, znajdujących się na terenie kraju. Wygodne wydają się być fotele zrobione z korków od wina, mniej wygodny fotel Panda Chair zaprojektowany przez Belen Hermose z płyt CD.

 

Meblościanki, regały, szafki

Bardzo interesujący, indywidualny mebel można wykonać samemu, składając w jedną całość różne szuflady, skrzynki i półki. Profesjonalnie zajmuje się tym niemiecka firma Schubladen. Dorabia ona obudowy, wnętrza wypełniając starymi szufladami. Nawet stare kasety możemy wykorzystać w twórczy sposób – jako okładzinę mebla.

 

Małe, filigranowe mebelki powstały z plastikowych skrzynek z dodatkiem drewnianych nóg z recyklingu i bletem ze sklejki oraz oparciem ze starego krzesła.

Indywidualny wyraz wnętrza

Wszystkie te przykłady pokazują, że dzięki dizajnowi recyklingowemu możemy wnętrzu ndać zupełnie niepowtarzalny klimat. Możemy być również pewni, że nie spotkamy identycznych mebli czy dodatków w innych mieszkaniach.

Domy

Prawdziwie oryginalny efekt uzyskamy, budując cały dom z materiałów recyklingowych. Wspomniany wcześniej Dan Phillips tworzy powierzchnię domu – ściany, sufity i  podłogi w całości z elementów powtarzalnych. Np. cały sufit dizajner wykończył pociętymi ramkami obrazków, które udało mu się otrzymać z magazynu, gdzie pozbywano się starego towaru. Mozajki na ścianch tworzy np. z kapsli. Dewno rozbiórkowe używa do budowy ścian, pokryć dachowych oraz podłóg.

Innym przykładem jest domek zbudowany ze szklanych butelek. Za budulec często służą plastikowe butelki – wypełnione zaprawą pełnią one  rolę cegieł.

Bardzo interesującym pomysłem były szklane cegły, zaprojektowane przez Alfreda Heinekena. W latach 60. podczas pobytu na Karaibach zauważył on, że plaże zaśmiecone są butelkami po piwie i równocześnie odnotował, że lokalna społeczność boryka się z brakiem materiałów do budowy domów. Wymyślił proste, acz genialne rozwiązanie – butelki do piwa w kształcie cegieł. Można było je układać jak cegły i budować z nich domy. Niestety, pomysł się nie przyjął.

Zachęcam Państwa do twórczych poszukiwań i rozwijania kreatywności swojej oraz najbliższych. Podstawowe narzędzia z pewnością znajdziecie Państwo w domu – nożyczki, taśmy, kleje, sznurki. Można zaczynać od razu. Najlepiej zgromadzić najczęściej używane w domu opakowania i z nich stworzyć coś użytecznego.

 

Jagna Frederiksen, ekspert DOPOZNANIA.PL – architekt i projektant wnętrz z wieloletnim doświadczeniem. Chce, aby klienci mówili o swoich pragnieniach o wymarzonej przestrzeni. Słucha, obserwuje, podsuwa propozycje, niech się przetrawią... przemyślą i przetransformują w nowe rozwiązania. Jej klienci biorą udział w procesie twórczym. Niech wizja klienta, przetworzona przez wyobraźnię polską, skandynawską, europejską spełni się i stanie ich wymarzonym miejscem do życia.

www: architekcipoznan.com.pl | e-mail: jf@architekcipoznan.com.pl |

 

m: 795 505 496

 

 

Nadesłał: dopoznania