Jak wynika z badania* przeprowadzonego przez Huawei CBG Polska, aż 90% Polaków uważa, że stan psychiczny może wpływać na kondycję serca. W dodatku zdaniem ponad połowy ankietowanych negatywne emocje mogą dosłownie „złamać” komuś serce! Czy to prawda? Jak uniknąć długotrwałego stresu i złagodzić skutki codziennych problemów? Psychiatrka Maja Herman pomaga zrozumieć, jak psychika oddziałuje na zdrowie serca i udziela kilku praktycznych wskazówek, jak o nie zadbać.

Jak psychika wpływa na serce

Mózg zarządza organami naszego ciała, regulując, w jaki sposób mają działać w danym momencie. Emocje, takie jak złość czy strach, budzą ośrodki stresu. Stres odbierany jest przez organizm jako sygnał do mobilizacji lub zagrożenie, co uruchamia układ współczulny. Powoduje to serię reakcji biochemicznych i mechanicznych, obejmujących m.in. uwalnianie hormonów stresu (kortyzolu, epinefryny), które działają na poszczególne narządy i zwiększają przepływ krwi do określonego obszaru ciała. Serce musi więc pracować szybciej, mocniej i intensywniej. Powszechnie używamy wyrażenia „w mojej głowie szumi, kiedy się denerwuję”. A szumi, ponieważ zwiększony przepływ krwi przez tętnice szyjne powoduje, że możemy rzeczywiście usłyszeć pulsowanie krwi w uszach.

Zdrowy organizm jest w stanie samodzielnie regulować tę reakcję, gdy przyczyna stresu (zewnętrzna lub wewnętrzna) zostanie usunięta. W przeciwnym wypadku problem może narastać – więcej krwi w mózgu oznacza na przykład większy niepokój, a większy niepokój to większe pobudzenie i informacja do serca, aby jeszcze bardziej przyspieszyć jego bicie.

Czy można dosłownie złamać komuś serce?

Aż 54% Polaków wierzy, że tak! Ich zdaniem silne emocje mogą mieć fizyczny wpływ na mięsień sercowy. Kolejne 22% ankietowanych uważa, że „złamane serce” ma wpływ wyłącznie na stan psychiczny danej osoby. Natomiast 27% respondentów wskazało, że nie da się „złamać” czyjegoś serca. Która odpowiedź jest poprawna?

Zespół złamanego serca istnieje i może objawiać się ostrym bólem, zupełnie jakby „pękło nam serce”. Na podstawie parametrów, takich jak ciśnienie krwi czy zaburzenia rytmu serca możemy dowiedzieć się, że mamy do czynienia z pełnoobjawowym syndromem. Odczuwać go mogą osoby, które doświadczyły silnego stresu o podłożu emocjonalnym lub fizycznym. Przyczyną może być więc np. rozstanie z partnerem, strata kogoś bliskiego, mocny ból lub ekstremalny wysiłek fizyczny.

Co „złamie” serce kobiety, a co mężczyzny?

Przykłady stresu emocjonalnego, który z większym prawdopodobieństwem „złamie serce” kobiety, to: separacja lub porzucenie, nagła śmierć, negatywne wiadomości o bliskich osobach, kłótnia, wystąpienie publiczne, utrata własności czy wypadek samochodowy. Z drugiej strony przykładami sytuacji, które z większym prawdopodobieństwem „złamią” męskie serce, są: ekstremalny wysiłek fizyczny, zabieg chirurgiczny, zaostrzenie chorób przewlekłych, zdrada i porzucenie przez partnera.

Jak uniknąć „złamanego” serca?

Wszystko zmienia wiedza o tym, jak działa mózg i serce oraz że są ze sobą nierozerwalnie związane. Serce może „pękać”z nadmiaru emocji, ale na szczęście emocje można kontrolować. Radzenie sobie z bieżącymi, stresującymi lub ekscytującymi sytuacjami to ważny aspekt dbania o zdrowie serca.

– Dlatego powinniśmy regularnie chodzić na spacery, wysypiać się, zachowywać równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, medytować, a także zdrowo się odżywiać. Ale czy stosujemy to wystarczająco w praktyce? Kiedy zostaje osiągnięta granica, w której moje ciało może nadal funkcjonować i regulować swoje działanie, a kiedy nie? Słuchaj siebie i swojego ciała. Medycyna nie rozwinęła się jeszcze na tyle, aby możliwe było monitorowanie pracy mózgu w prosty i dostępny dla każdego sposób. Ale możesz monitorować serce. Dbaj więc o peryferyjne elementy tego mechanizmu tak, aby centrum dowodzenia (czyli mózg) funkcjonowało prawidłowo – komentuje psychiatrka, Maja Herman.

Zdrowe nawyki i profilaktyka

Najlepszą metodą zmotywowania się do obniżania poziomu stresu jest regularne monitorowanie stanu zdrowia kardiologicznego  i budowanie zdrowych nawyków. Wczesne wykrywanie chorób ma ogromne znaczenie, a dostęp do prostego i dokładnego sprzętu diagnostycznego jest tu nieoceniony. Przykładem takiego urządzenia jest Huawei Watch D – pierwszy smartwatch z funkcjami pomiaru ciśnienia tętniczego i analizy EKG z certyfikatami CE dla urządzenia medycznego. Oznacza to, że pomiary są dokładne i wiarygodne, przez co zdrowie serca można mieć pod większą kontrolą. Taki zegarek jest też świetnym asystentem treningowym, motywuje do regularnego ruchu oraz pomaga lepiej się wysypiać.

* Badanie zostało przeprowadzone przez Instytut Badawczy Pollster metodą CAWI. Próbę badawczą wybrano jako reprezentatywna dla osób w wieku 18–65 lat. Zastosowano stratyfikowany dobór losowy, w podziale na miejsce zamieszkania, grupy wiekowe oraz płeć. Próba badawcza obejmuje 550 osób. Badanie zostało przeprowadzone przy użyciu profesjonalnych narzędzi i metodologii.