Będą to przede wszystkim badania nad inżynierią oprogramowania oraz rozwojem AI. Dzięki synergii działań jednostek, polscy naukowcy będą mieli możliwość prowadzenia projektów R&D na najwyższym światowym poziomie oraz wspólnego kształcenia doktorantów w takich dyscyplinach jak informatyka techniczna i telekomunikacja.

Hasła “AI” szukamy dzisiaj w Google pięć razy częściej niż jeszcze rok temu, zapewne pod wpływem doniesień o kolejnych przełomach w rozwoju tej technologii. Ich ostatnie duże nagromadzenie pokazuje jak istotną pozycję zajmuje sztuczna inteligencja w procesie transformacji cyfrowej w najróżniejszych sektorach gospodarki.

W rzeczywistości ten niedawny przełom wiąże się po prostu z pojawieniem się narzędzi pozwalających na korzystanie z narzędzi AI każdemu, także bez umiejętności programowania. Badania nad rozwojem sztucznej trwają od lat, chociaż najwięcej słyszymy w tym kontekście o  osiągnięciach naukowców za granicą. Najwyższa więc pora, by aktywniej na tym polu zaczęto działać również w Polsce, zwłaszcza że swoje wysiłki w tym obszarze intensyfikują czołowi gracze technologiczni jak Microsoft, Alphabet czy chiński Baidu. The Economist wylicza, że do startupów pracujących nad sztuczną inteligencją popłynęło w ubiegłym roku 2,7 mld dolarów. Brytyjski tygodnik porównuje obecną sytuację z wyścigiem z lat 80., kiedy decydowało się, kto pierwszy zbuduje przyjazny dla użytkownika komputer osobisty.

Zarówno wówczas, jak i kilkukrotnie razy później (np. w przypadku mediów społecznościowych czy chmur obliczeniowych) przełomowe technologie wdrażały globalne korporacje poza jurysdykcją państw europejskich, choć często bazując na osiągnięciach wypracowanych w publicznych, najczęściej amerykańskich ośrodkach. W tym kontekście interesująco przedstawiają się starania o  rozwój polskiej AI i wykorzystanie jej w różnych sektorach gospodarki przez IDEAS NCBR oraz zawiązywanie przez to centrum innowacji współpracy z czołowymi polskimi uczelniami wyższymi, jak również uczelniami i ośrodkami naukowymi za granicą, a teraz od niedawna także z Ośrodkiem Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytutem Badawczym.

Na czym polega współpraca obu instytucji

Porozumienie zawarte między IDEAS NCBR a OPI PIB na obecnym etapie ma charakter ramowy i jego szczegóły zostaną wypracowane w toku dalszej współpracy. Jego autorzy już na starcie postawili przez obiema jednostkami następujące cele:

•          rozwój badawczo-naukowy. Obie instytucje zajmą się kształceniem doktorantów w  dyscyplinie informatyka techniczna i telekomunikacja;

•          prowadzenie badań i projektów badawczo-rozwojowych w obszarach inżynierii oprogramowania oraz sztucznej inteligencji;

•          wzajemne, bieżące informowanie o prowadzonych programach badawczych i  zdiagnozowanych potrzebach badawczych.

– Trwa obecnie kalendarzowa zima, ale jeśli chodzi o rozwój i wykorzystanie sztucznej inteligencji, to przeżywamy gorące lato, tzw. AI Summer. IDEAS NCBR chce skorzystać z tej dobrej pogody dla AI jednocząc siły z partnerami o dużych zasobach wiedzy i doświadczeniu, do których niewątpliwie należy OPI. Wymiana informacji i wzajemne wspieranie się w ambitnych projektach badawczych wzmocni atrakcyjność obu instytucji wśród młodych adeptów nauki, zarówno tych poszukujących ciekawych tematów prac doktorskich, jak i tych, którzy chcą wdrażać i komercjalizować rezultaty swoich badań – mówi dr Grażyna Żebrowska, Członkini Zarządu w IDEAS NCBR.

– Ośrodek Przetwarzania Informacji już od dawna aktywnie rozwija sztuczną inteligencję. Cieszę się, że teraz możemy połączyć siły z IDEAS NCBR i wspólnie wspierać polskich naukowców i  przedsiębiorców w zakresie nowoczesnych technologii IT. Mamy dużo do zrobienia. Z raportu OPI „Sztuczna inteligencja: osiągnięcia publikacyjne z nauk ścisłych i technicznych w latach 2010-2021”, który dostępny jest na portalu RAD-on, wynika że Polska jest na wysokim, piątym miejscu wśród państw UE27 pod względem liczby publikacji z zakresu sztucznej inteligencji. Jednak prace polskich autorów charakteryzują się niskim poziomem wpływu – powoływano się na nie średnio o 34 proc. rzadziej niż na podobne prace na świecie (MNCS = 0,66). Dodatkowo, Polska pozostaje także na samym końcu wśród państw UE27 (obok Łotwy i Rumunii), jeżeli uwzględnimy współautorstwo międzynarodowe. W ramach takiej współpracy powstało zaledwie 27 proc. publikacji. Jestem przekonany, że współpraca z IDEAS NCBR pomoże nam poprawić te statystyki – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji.

Współpraca obu instytucji przyczyni się do lepszej integracji środowisk naukowych skupionych na  rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce. Dzięki temu więcej projektów badawczych z obszaru AI będzie miało szansę zyskać swoją kontynuację w postaci praktycznych zastosowań technologii w  administracji czy w biznesie.

IDEAS NCBR Sp. z o.o. to ośrodek badawczo-rozwojowy działający w obszarze sztucznej inteligencji i ekonomii cyfrowej, którego misją jest wsparcie rozwoju tych technologii w Polsce, poprzez stworzenie platformy łączącej środowisko akademickie z biznesowym. IDEAS NCBR Sp. z o.o. powołana została przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju i należy do Grupy NCBR. Naszym celem jest zbudowanie największej w Polsce przestrzeni przyjaznej prowadzeniu innowacyjnych badań, a także kształcenie nowego pokolenia naukowców, ukierunkowanych na praktyczne zastosowanie opracowanych algorytmów oraz ich późniejszą komercjalizację w przemyśle, finansach, medycynie i innych gałęziach gospodarki. Najwyższy poziom merytoryczny realizowanych projektów gwarantuje możliwość współpracy z naukowcami o światowym autorytecie.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) jest agencją rządową od ponad dekady łączącą świat nauki i biznesu. Tworzy odpowiednie warunki do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych. Poprzez współfinansowanie procesów B+R wspiera rodzimych przedsiębiorców, istotnie zmniejszając ich ryzyko biznesowe towarzyszące wdrażaniu przełomowych projektów badawczych. Misją NCBR jest realizacja zadań służących społecznemu i gospodarczemu rozwojowi Polski oraz rozwiązywanie konkretnych cywilizacyjnych problemów jej mieszkańców. NCBR pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej w programach operacyjnych: Inteligentny Rozwój oraz Wiedza Edukacja Rozwój. Realizuje szereg programów krajowych i międzynarodowych, a także projekty związane z bezpieczeństwem i obronnością państwa. Z rocznym budżetem na prace B+R rzędu miliarda euro NCBR jest obecnie największym w kraju i regionie ośrodkiem wspierania rozwoju nauki i gospodarki.

Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB)

Interdyscyplinarny instytut naukowy i lider w tworzeniu oprogramowania systemów informatycznych dla polskiej nauki i szkolnictwa wyższego. Posiada wiedzę o prawie każdym polskim naukowcu, jego projektach czy aparaturze badawczej. Gromadzi, analizuje i tworzy informacje o sektorze badań i rozwoju, wpływając tym samym na kształt polskiej polityki naukowej. OPI PIB tworzy inteligentne systemy informatyczne dla sektora publicznego oraz wykorzystywane w celach komercyjnych.

Główne obszary badań prowadzonych w instytucie to: algorytmy uczenia maszynowego, algorytmy przetwarzania języka naturalnego, analiza sentymentu, sieci neuronowe, odkrywanie wiedzy z danych tekstowych, interakcja człowiek-komputer (HCI), systemy komputerowego wspomagania decyzji, sztuczna inteligencja.

W działalności badawczej OPI PIB stawia na interdyscyplinarność. Instytut prowadzi badania
w siedmiu laboratoriach skupiających specjalistów z wielu dziedzin. Poza ekspertami od technologii informatycznych
w zespole OPI PIB pracują ekonomiści, socjologowie, prawnicy, statystycy i psychologowie. Konfrontacja różnych podejść naukowych sprzyja dogłębnej analizie zagadnień badawczych i napędza innowacyjność.

www.opi.org.pl