2018-11-16
Dzięki wprowadzeniu obowiązkowych szczepień przeciw odrze, niemal zapomnieliśmy o tej niezwykle niebezpiecznej chorobie. Niestety jesteśmy świadkami niepokojącego wzrostu zachorowań na odrę.

Według statystyk jest prawie pewne, że niezaszczepione dziecko na nią zachoruje, a jeden chory może zarazić od 15 do 20 osób, podczas gdy osoba chorująca na grypę zaraża do 3 osób.

Odra jest chorobą zakaźną dróg oddechowych wywoływaną przez wirus odry (Measles virus) należący do rodziny Paramyxoviridae.

- Co istotne, jedynym rezerwuarem wirusa odry są ludzie. Po zetknięciu się z tym wirusem choruje więcej niż 90% podatnych na zakażenie osób, jest to zatem jedna z najbardziej zaraźliwych chorób z jakimi mamy obecnie do czynienia. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia to także jedna z głównych przyczyn zgonów wśród dzieci na świecie - wyjaśnia
dr n. med. Iwona Kozak-Michałowska, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju Synevo.

Zakażenie wirusem odry szerzy się drogą kropelkową i przez bezpośrednią styczność z wydzieliną jamy nosowo-gardłowej chorego. Możliwe jest również przeniesienie zakażenia przez ręce po dotknięciu zabrudzonych wydzieliną z dróg oddechowych przedmiotów lub powierzchni i następnie przeniesienie wirusów na śluzówki nosa i gardła. Odra jest najbardziej niebezpieczna dla dzieci do 5 lat oraz osób z zaburzeniami układu odporności. Co czwarta chora osoba wymaga hospitalizacji. Jeden na 1000 chorych umiera w wyniku powikłań.

Od momentu zakażenia do wystąpienia typowych objawów choroby upływa zwykle 9 - 14 dni, ale już w tym okresie chory zaraża kolejne osoby. Do objawów choroby należy gorączka, katar, męczący i suchy kaszel, ból gardła, zapalenie spojówek oraz światłowstręt. Twarz chorego dziecka wygląda jak po długim płaczu. W jamie ustnej pojawiają się białe wykwity otoczone czerwoną linią (plamki Koplika), a następnie wysypka plamisto-grudkowa. Im pacjent jest starszy, tym przebieg choroby jest cięższy i bardziej dla niego niebezpieczny. Dotyczy to szczególnie pacjentów z chorobami układu krążenia lub obniżoną odpornością.

Około 30% zachorowań przebiega z powikłaniami szczególnie wśród dzieci do 5 lat i dorosłych powyżej 20 lat. Może to być zapalenie ucha środkowego, zakażenie żołądkowo-jelitowe, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, ale najgroźniejsze są powikłania neurologiczne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, podostre stwardniające zapalenie mózgu LESS rozwijające się po wielu latach od przechorowania odry - średnio 5 - 8 lat, ale objawy mogą wystąpić nawet po 15 latach od zakażenia i zakończyć się śmiercią.

Odra jest szczególnie niebezpieczna także w okresie ciąży. Infekcja tym wirusem może zwiększyć ryzyko takich powikłań jak: przedwczesny poród, poronienie czy niska masa urodzeniowa dziecka.

Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny od 1 stycznia do 31 października br. w Polsce zanotowano 144 przypadki odry. W tym samym okresie roku ubiegłego takich zachorowań było znacznie mniej - 59 (w całym 2017 r. w Polsce zanotowano 63 zachorowania). W 2017 roku w europejskim regionie WHO zanotowano ponad 24 tysiące zachorowań, a od stycznia do września 2018 roku - ponad 52 tys. przypadków odry. Epidemiolodzy oceniają, że utrzymujące się rozprzestrzenianie odry w Europie wynika
z niedostatecznej liczby zaszczepionych. Wśród wszystkich zgłoszonych przypadków odry
w 2017 r., które wystąpiły u osób o znanym statusie zaszczepienia, aż 87 proc. dotyczyło osób niezaszczepionych. Wirus odry przestaje się rozprzestrzeniać w populacji dopiero, gdy zaszczepionych jest przynajmniej 95% osób.

Szczepionka przeciw odrze występuje w postaci połączonej jako szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (tzw. MMR). Zawiera żywe, osłabione wirusy (po szczepieniu nie przenoszą się one na inne osoby z otoczenia dziecka). Szczepienie przeciw odrze należy do szczepień obowiązkowych (bezpłatnych) podawanych w Polsce w 13 - 14 miesiącu życia – dawka I oraz
w 10 roku życia – dawka II przypominająca.

Eksperci wskazują, że szczepienie przeciw odrze ma bardzo dużą skuteczność. Wynika to m.in. z bardzo małej zmienności wirusa występującego tylko w jednym serotypie. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki odporność uzyskuje około 95 - 98 proc. zaszczepionych. Podanie drugiej dawki pozwala uzyskać niemal stuprocentową odporność, która utrzymuje się do końca życia.

W diagnostyce laboratoryjnej wykorzystywane są badania serologiczne oraz techniki oparte o biologię molekularną PCR i RT – PCR:

1. badanie serologiczne – oznaczane są swoiste przeciwciała przeciwko wirusowi odry w klasie IgM w surowicy u osoby, która nie dostała szczepionki w ciągu ostatnich 2 - 3 miesięcy. Pojawiają się w ciągu 2 - 3 dni po wystąpieniu wysypki i zanikają po 4 - 5 tygodniach.

Najwyższe stężenie występuje po 7 dniach od wystąpienia wysypki i wówczas jest zalecane pobieranie krwi do badania. Wynik pozytywny badania świadczy o ostrym, aktualnym lub niedawno przebytym zakażeniu. Gdy oznaczenie IgM jest niemożliwe, rozpoznanie potwierdza 4 - krotne zwiększenie miana swoistych przeciwciał IgG w surowicy w odstępie 4 tygodni (w ostrej fazie choroby i w okresie rekonwalescencji). Oznaczanie IgG ma na celu także ocenę statusu immunologicznego. Obecność przeciwciał IgG, mimo niestwierdzonej odry, oznacza, że badany przebył chorobę w przeszłości lub został skutecznie zaszczepiony.

2. badania molekularne wykonywane m.in. we krwi, w wymazach z gardła i w moczu. Najlepiej pobrać materiał w ciągu 1 - 4 dni od wystąpienia wysypki.

Więcej na ten temat na: www.synevo.pl

Nadesłał: Agencja Społem http://agencjaspolem.pl