2013-02-09
Dużo mówi się o polityce prorodzinnej państwa. To ona decyduje o wszelkiego typu możliwościach i przywilejach pracownika-rodzica. Z czego warto korzystać i o czym dobrze wiedzieć? Postanowiliśmy się temu przyjrzeć.

Dni wolne od pracy
 
Urlop macierzyński – z dniem 1. września 2013 roku wejdą w życie nowe przepisy określające urlop macierzyński, jednak skorzystać z niego będą mogły kobiety, które urodzą po 17. marca 2013. Zmiany polegają na wydłużeniu urlopu do 12. miesięcy, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Dokładniej rzecz biorąc, po urodzeniu dziecka, jego matka pozostaje na urlopie macierzyńskim przez 24 tygodnie (w czasie których otrzymuje 100% pensji), a po jego zakończeniu może przejść na urlop rodzicielski, trwający 28 tygodni (w czasie których przysługuje 60% pensji). Dodatkowe 28 tygodni urlopu można będzie podzielić na maksymalnie trzy części, z których każda musi trwać co najmniej 8 tygodni.

 
Do tej pory kobiety, które prowadziły własną działalność gospodarczą lub pracowały na umowę cywilnoprawną (np. o dzieło czy zlecenie), nie mogły liczyć na uprawnienia z tytułu urodzenia dziecka. Nowe przepisy umożliwią im teraz korzystanie z urlopu rodzicielskiego, pod warunkiem, że odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne.
 
W czasie trwania urlopu macierzyńskiego lub rodzinnego, młoda mama będzie mogła podjąć pracę, jednak w wymiarze nie większym niż pół etatu, a zasiłek macierzyński zostanie w takiej sytuacji proporcjonalnie obniżony.
 
Zmianie nie ulegną przepisy mówiące o tym, że w czasie trwania urlopu macierzyńskiego, kobieta nie może zostać zwolniona, a po powrocie do pracy musi mieć zagwarantowaną pracę na dotychczasowym stanowisku, stanowisku równorzędnym lub innym, adekwatnym do jej kwalifikacji zawodowych. Po powrocie z urlopu macierzyńskiego wysokość pensji mamy powinna być adekwatna do wynagrodzeń na tych samych stanowiskach, a nie jak się powszechnie uważa, taka sama jak przed urlopem.
 
 
Urlop ojcowski – pracownik, który został ojcem posiada prawo do osobnego urlopu, który może wykorzystać jedynie w ciągu pierwszego roku życia dziecka. Początkowo urlop ojcowski przyznawany był na 7 dni. W 2012 roku jego wymiar wzrósł do 2. tygodni, natomiast w 2013 roku zostanie on zastąpiony urlopem rodzicielskim, który będzie mógł być dzielony pomiędzy oboje rodziców.  Takie rozwiązanie zrównuje prawa rodziców i pozwala im samodzielnie decydować, w jaki sposób podzielą się opieką nad dzieckiem. Należy pamiętać, że rodzice będą mogli podzielić się urlopem, jednak nie będzie możliwości skorzystania z niego w tym samym czasie.
 
Aby skorzystać z nowego prawa, rodzice muszą zgłosić taką chęć w okresie do 2. tygodni przed spodziewanym porodem. Wówczas jedno z nich będzie otrzymywać 80% wynagrodzenia. W sytuacji, kiedy nie zdecydują się oni na dłuższy urlop przed porodem, ale po wykorzystaniu półrocznego macierzyńskiego stwierdzą, że chcą z udogodnienia skorzystać, przez kolejne pół roku jedno z nich będzie otrzymywało wynagrodzenie w wysokości 60% podstawy (ze względu na wcześniejsze, półroczne pobieranie świadczenia w wysokości 100%) lub odpowiednio wyższe, jeżeli zdecydują się na inny wymiar urlopu (wynagrodzenie liczone proporcjonalnie).
 
 
Zwolnienie lekarskie na dziecko – udziela się go z powodu konieczności opieki nad dzieckiem i jest traktowane jako zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorego. Takie świadczenie przysługuje osobie ubezpieczonej, która nie może wykonywać pracy ze względu na konieczność osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do 8. lat, chorym dzieckiem w wieku do 14. lat lub innym chorym członkiem rodziny (małżonkiem, rodzicem, teściem, dziadkiem, wnukiem, rodzeństwem oraz dziećmi w wieku powyżej 14. lat).

Zwolnienie lekarskie na dziecko może otrzymać zarówno matka, jak i ojciec, jednak zasiłek wypłaca się temu z rodziców, który o niego wnioskuje. W ciągu roku można opuścić maksymalnie 60 dni pracy z powodu takiego zwolnienia. Warunkiem jego otrzymania jest sytuacja, w której żaden inny członek rodziny nie może zapewnić dziecku opieki. Wyjątek stanowi tu przypadek, gdy malec jest w wieku poniżej dwóch lat. Wówczas warunek ten nie musi być spełniony.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80%, a podstawą do jego wypłacenia jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA.
 
 
Opieka nad zdrowym dzieckiem – każdy pracownik ma prawo do dwóch dni zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, wykorzystując ten czas na opiekę nad dzieckiem własnym, dzieckiem współmałżonka, ale również dzieckiem przysposobionym lub wziętym na wychowanie. Zwolnienie to przysługuje zawsze w takim samym wymiarze, bez względu na ilość dzieci w rodzinie, sytuację zawodową drugiego rodzica lub fakt samotnego wychowywania dziecka. Maluch musi być w wieku do 14. lat, przy czym datą graniczną jest dzień urodzin podopiecznego, a nie koniec roku kalendarzowego. W sytuacji, kiedy pracownik świadczy pracę u dwóch pracodawców jednocześnie, może skorzystać z dwóch dni opieki nad zdrowym dzieckiem u każdego z nich. Niewykorzystane dni opieki nie przechodzą na następny rok.
 
Rodzic-pracownik wychowujący dziecko w wieku do lat 4. posiada dodatkowe prawa, których często nie jest świadom. Jeśli pracodawca chce:

• zlecić godziny nadliczbowe,
• zatrudnić w porze nocnej,
• delegować poza stałe miejsce pracy,
• zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy,

musi najpierw uzyskać zgodę pracownika, a w razie odmowy nie może wyciągać konsekwencji. Powyższe prawa przysługują w przypadku posiadania własnego dziecka, przyjętego na wychowanie oraz tych, nad którymi pracownik sprawuje opiekę prawną. Oczywiście pracownik nie musi korzystać z tych przywilejów, zrzekając się ich na stałe lub tylko na potrzeby jednorazowej sytuacji.
 
 
Świadczenia
 
Pracownik będący rodzicem może skorzystać z różnego rodzaju świadczeń:
 
Ulga podatkowa dla rodziców – podczas corocznych rozliczeń podatkowych, rodzice mogą skorzystać z prorodzinnej ulgi podatkowej. W 2013 roku zasady z jej korzystania uległy zmianie, wskutek czego nie będą mogły z niej skorzystać rodziny z jednym dzieckiem, które uzyskują dochody ponad 9,3 tys. zł miesięcznie, czyli 112 tys. zł rocznie. Tymczasem osoby, których dochody będą mniejsze, będą mogły odliczyć od podatku kwotę 92,67 zł miesięcznie. Dla rodzin posiadających dwójkę dzieci nic się nie zmieni, natomiast w przypadku trzeciego dziecka ulga wzrośnie o 50%, a na czwarte i kolejne - o 100%. Zgodnie ze zmianami, kwota ulgi na trzecie dziecko wyniesie 139 zł miesięcznie, a na czwarte i kolejne  185,34 zł. 
 
Ubezpieczenie grupowe – funkcjonuje w wielu firmach, jednak nie każdy się na nie decyduje. Tymczasem warto zorientować się w warunkach korzystania z takiego ubezpieczenia, gdyż jedną ze standardowych sytuacji uprawniających do pobrania świadczenia jest urodzenie dziecka. Kwota świadczenia, jak i warunki skorzystania z niego zależą od umowy, jaką pracodawca podpisze z ubezpieczycielem.
 
 
Fundusze socjalne – służą pracownikom firm, zatrudniających powyżej 20. osób. Każda firma ustala własny regulamin funduszu i sama decyduje o tym, co sfinansują zgromadzone w nim pieniądze. Najczęściej jednak przeznacza się je na:

• paczki mikołajkowe dla dzieci pracowników,
• dofinansowanie na żłobek/przedszkole,
• żłobki/przedszkola pracownicze,
• zapomoga socjalna w przypadku posiadania dzieci wymagających specjalnej opieki lekarskiej lub dla osób samotnie wychowujących dzieci,
• dofinansowanie wypoczynku dziecka.

 
 
 
Sytuacja rodzica-pracownika z roku na rok staje się coraz lepsza. W mediach emitowane są różnego rodzaju kampanie społeczne mające na celu poprawę ich sytuacji zawodowej. Przepisy chronią kobiety w ciąży, ojcom umożliwia się czynny udział w opiece nad nowonarodzonym dzieckiem a mamom powrót do pracy. Przepisy już obowiązują, więc zdaje się, że trzeba teraz wpłynąć na zachowania i praktyki pracodawców. Choć wiele jeszcze trzeba zmienić, by rodzice mogli poczuć się na polskim rynku pracy komfortowo, jednak nie da się ukryć, że jesteśmy na dobrej drodze. 

Źródło: www.czaszdziecmi.pl 

Nadesłał: Czas z dziećmi