2021-01-19
Z roku na rok na całym świecie trend zero waste przybiera na sile. Mimo tego nadal nie jesteśmy w stanie wprowadzić odpowiedzialnej polityki klimatycznej, która chroniłaby przed katastrofalnymi zmianami wpływającymi negatywnie na środowisko.

Polityka klimatyczna tylko na papierze

Minęło już nieco ponad 5 lat od czasu zawarcia przez 195 państw Porozumienia Paryskiego, dotyczącego redukcji emisji gazów cieplarnianych i dającego nadzieję na odwrócenie negatywnych zmian klimatycznych. Wszystko jednak wskazuje na to, że od czasu zawarcia umowy nadal większość państw nie wykazuje działań, które mogłyby zapobiec niepokojącym wzrostom temperatur, a co za tym idzie, spełniać założeń dokumentu. Ranking Climate Change Performance Index[1] poddał ocenie 57 krajów świata oraz Unię Europejską, biorąc pod uwagę cztery kategorie: emisję gazów cieplarnianych, energię odnawialną, wykorzystywanie energii oraz politykę klimatyczną. Polska znalazła się na 48 pozycji, w każdej kategorii została oceniona nisko lub bardzo nisko. Nasz kraj zajął jedno z ostatnich miejsc, biorąc pod uwagę wyłącznie kraje należące do Unii Europejskiej. Czy istnieje realna szansa na poprawę i wzrost ambicji względem celów klimatycznych? Na szczeblu krajowym dobrym przykładem mogą być polscy konsumenci, którzy, jak się okazuje, są coraz bardziej świadomi ekologicznie. 

Polacy podążają za trendem zero waste

Chociaż ranking Climate Change Performance Index nie napawa nas nadzieją na poprawę polityki klimatycznej zarówno w Polsce, jak i na świecie, to jednak na poziomie polskich konsumentów dostrzegalna jest coraz wyższa świadomość tego, co jest korzystne dla środowiska. Dowodem na to są chociażby dane z badania Gumtree.pl na temat ekologicznych nawyków Polaków, pokazujące, że 74% z nas uważa, iż przestrzega na co dzień zachowań zgodnych z trendem zero waste, a 87% deklaruje, że chciałoby żyć zgodnie z naturą [2].

Coraz więcej Polaków dba również o to, żeby nadawać używanym przedmiotom drugie życie. Ponad 20% osób oddaje niepotrzebne już artykuły organizacjom charytatywnym, 19% dzieli się z rodziną, a ponad 8% sprzedaje w Internecie. Niestety jednak prawie 40% ankietowanych przyznaje, że nieużywane już rzeczy po prostu zalegają im w domu lub zostają wyrzucone (25%). Na pytanie, dlaczego nie przekazują tego innym odpowiadali, że nie wiedzą, co mogą z nimi zrobić[3].

Grudniowe badanie zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej [4] dowodzi, że 58% badanych uważa, iż bylibyśmy lepszymi ludźmi, gdybyśmy ograniczyli konsumpcję. Ponadto Polacy zaczynają zwracać uwagę na to od jakich firm kupują produkty, a także o wiele chętniej decydują się na kupno produktu ekologicznego.

- Rosnąca świadomość Polaków w obszarze ekologii to bardzo dobra wiadomość. Już dwa lata temu, kiedy Gumtree.pl przeprowadziło swoje pierwsze badanie, ponad 80% ankietowanych deklarowało, że chcieliby żyć w zgodzie z naturą. Ludzie zauważają problemy ekologiczne, jednak nadal nie wszyscy wiedzą, jak im zapobiec. Pandemia poniekąd wymusiła inne spojrzenie na otaczające nas środowisko i z pewnością skłoniła do pewnych refleksji, które przekładają się na zachowania w duchu eko. Dodatkowo, zaczęliśmy zwracać uwagę na pochodzenie produktów i wspierać nasze rodzime firmy – mówi Katarzyna Merska, Koordynator ds. Komunikacji Gumtree.pl.

Ryzyko związane z pogorszeniem sytuacji kraju pod wpływem pandemii, skłoniło nas do wielu refleksji. Jak dowiodło badanie zrealizowane przez ARC, 42% polskich konsumentów deklaruje, że nie kupuje produktów od firm, które słyną z zachowań nieetycznych, a 39% ankietowanych zwraca większą uwagę na informacje pojawiające się o przedsiębiorstwach. Polacy chcą wspierać rodzime marki, jednak w sposób świadomy bojkotując przy tym firmy źle traktujące swoich pracowników lub takie, które nie mają dobrej opinii.

Lockdown zapobiegł marnowaniu żywności

Obecna sytuacja związana z pandemicznymi ograniczeniami poniekąd wymusiła na Polakach zmianę nawyków zakupowych, a także żywieniowych. Jak wynika z badań zleconych przez firmę McCormick i Federacji Polskich Banków Żywności, pod wpływem pandemii wzrósł odsetek osób planujących zakupy z wyprzedzeniem, z 49% do 54%. Ponadto, 47% ankietowanych przyznało, że chętniej decydują się na większe zakupy „na zapas”, aby nie musieć codziennie być w sklepie. 

Naturalnie pod wpływem spędzania większej ilości czasu w domu wzrosło też zainteresowanie gotowaniem i odkrywaniem swoich kulinarnych talentów. W związku z tym aż 69% ankietowanych przyznało, że zaczęli jeść o wiele więcej oraz częściej przyrządzać jedzenie w domu. Polacy w trakcie pandemii robili przetwory, często mrozili produkty spożywcze oraz szukali rozwiązań pozwalających wykorzystać resztki jedzenia pozostawione w lodówce. Dzięki temu wzrosła świadomość w zakresie niemarnowana jedzenia.

Zmiany nawyków poszczególnych jednostek skoncentrowane na działaniu w duchu zero waste to dobry sygnał, pokazujący, że Polakom nie jest obojętny los naszej planety. Ponadto, rosnąca świadomość patriotyzmu konsumenckiego oraz niwelowanie ilości produkowanych odpadów napawają nadzieją na stały wzrost postaw ekologicznych. Choć społeczeństwo nie jest w stanie wpłynąć na politykę klimatyczną, to jednak nasze działania są krokiem w stronę troski o środowisko.

Nadesłał: AZ_2018