2008-10-24
Zgodnie z przepisami ustaw o PIT i CIT ustalając różnice kursowe podatnicy muszą stosować „faktycznie zastosowany kurs waluty” z konkretnych dni. W praktyce jednak w wielu sytuacjach podatnicy mają wiele problemów z właściwych ustaleniem tych kursów.

Przepisy art. 15a ustawy o CIT i 24c ustawy o PIT zawierają szczegółowy katalog sytuacji, w których powstają dodatnie i ujemne różnice kursowe oraz zasady ich obliczania. Zgodnie z nimi w przypadku uzyskania przychodu lub poniesienia kosztu w walucie obcej różnice kursowe ustala się porównując kurs średni NBP odpowiednio z faktycznie zastosowanym kursem waluty z dnia otrzymania przychodu lub zapłaty kosztu. Różnicę kursową ustala się także pomiędzy wartością otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu z ich wartością w dniu zapłaty lub innej formy ich wypływu, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Różnice kursowe ustala się także pomiędzy wartością kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia (otrzymania) z jego wartością z w dniu jego zwrotu (spłaty), przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,

Jeżeli nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. Kurs faktycznie zastosowany nie powinien różnić się o 5 % od wartość kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty. W przeciwnym razie organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. Jeżeli podatnik nie zmieni wartości kursu lub nie wskaże przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs opierając się na kursach walut ogłaszanych przez NBP.

Znajomość kursu „faktycznie zastosowanego" jest więc niezbędna do określenia różnic kursowych. Problem jednak w tym, że przepisy nie definiują pojęcia faktycznie zastosowanego kursu waluty i w niektórych sytuacjach podatnicy mają wątpliwości, czy taki kurs w ich przypadku występuje. Wątpliwości nie ma, jeżeli ma miejsce faktyczne nabycie lub zbycie waluty (wymiana) - kursem faktycznie zastosowanym jest wówczas kurs, po którym dokonano wymiany walut. Może to być np. kurs kantorowy (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, 5 marca 2008r., IBPB1/415-309/07/MW/KAN-2742/12/07/KAN-1765/02/08), czy też kurs wynegocjowany z bankiem (Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 12 lutego 2008r., ITPB1/415-507/07/WM).

Tym samym można by uznać, że jeżeli nie następuje faktyczne przewalutowanie, to nie ma kursu faktycznie zastosowanego, dlatego należy zastosować kurs średni NBP. Taka sytuacja może wystąpić np. jeżeli waluta obca wpływa na konto walutowe podatnika (np. zapłata należności) i następnie z niego wypływa (uregulowanie zobowiązania w walucie obcej), bez przewalutowania w jakimkolwiek momencie.

Zdaniem organów podatkowych pojęcie kursy faktycznie zastosowanego jest jednak wiele szersze i nie jest on tylko kursem zrealizowanym. Wskazują one, że kurs faktycznie zastosowany to taki, po jakim dokonuje się wyceny w danym dniu transakcji walutowej (przeliczenia waluty obcej). Przy operacjach bankowych do wyceny wartości wpływu waluty obcej na rachunek walutowy w banku i wypływu z tego warunku należy przyjmować kurs bankowy. Jest on kursem faktycznie zastosowanym (Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 13 maja 2008r., ITPB3/423-143/08/AW; Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, 29 kwietnia 2008r., IPPB1/415-136/08-02/TS).

Oznacza to, że w opinii organów podatkowych dla wyceny wpływu walut na konto należy zastosować kurs kupna walut banku (tj. kurs, po którym bank mógłby w danym dniu odkupić walutę od podatnika) a dla wyceny wypływu walut z banku należy zastosować kurs sprzedaży walut danego banku (tj. kurs, po którym bank mógłby w danym dniu sprzedaż podatnikowi waluty).

Taki pogląd jest powszechnie reprezentowany przez organy podatkowe (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, 20 lutego 2008r., ILPB3/423-260/07-2/ŁM; Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, 1 lutego 2008r., ITPB1/415-460/07/HD; Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, 4 grudnia 2007r., IPPB1/415-295/07-4/PJ).

Zdaniem PIT.pl pogląd reprezentowany przez organy podatkowe jest błędny. Nie można bowiem stwierdzić, że kurs, który jest tylko kursem „istniejącym" w danym dniu i w żadnym momencie nie służy do przeliczenia wartości wyrażonych w walucie obcej na PLN, jest kursem „zastosowanym". Uzasadnione wydaje się więc przyjęcie w takich okolicznościach kursu średniego NBP. Biorąc jednak pod uwagę liczne interpretacje przeciwne należy liczyć się z ryzkiem zakwestionowania przez organy podatkowe takiego sposobu ustalania różnic kursowych.

Organy podatkowe uznają także, że jeżeli tabela kursów ogłaszana przez bank, z którego usług korzysta podatnik zmienia się w ciągu dnia - w zależności od godziny, w jakiej bank ogłasza tabelę kursową, to podatnik powinien przyjąć jednolity tryb postępowania dla obliczania podatkowych różnic kursowych, tj. przyjąć jednakową godzinę (np. 12.00), z której to kurs waluty ogłoszony przez bank stanowić będzie kurs faktycznie zastosowany. Wskazują one także, że ta metoda ustalania kursów walut powinna być stosowana przez Spółkę w sposób ciągły (Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, 10 marca 2008r., ILPB3/423-12/08-2/HS).

Zdaniem PIT.pl taki pogląd jest również kontrowersyjny i nie znajduje żadnego potwierdzenia w obowiązujących przepisach, co wydaje się potwierdzać słuszność zastosowania w takich okolicznościach kursu średniego NBP. Dla bezpieczeństwa podatnikom mającym podobne problemy zalecamy uzyskanie wiążącej interpretacji.

Interpretacje VAT.pl obejmują tezy wybranych interpretacji urzędów, izb skarbowych, wyroków sądów oraz pisma Ministerstwa Finansów. Publikacje te nie stanowią porady podatkowej czy prawnej i są wyłącznie odzwierciedleniem stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia opisanych przez niego zdarzeń. Pełna treść wybranych interpretacji dostępna jest na stronach internetowych Ministerstwa Finansów.

Nadesłał: promo