2023-07-13
WIBOR to pojęcie, z którym można spotkać się przede wszystkim w kontekście kredytów hipotecznych. Co warto wiedzieć na temat WIBOR-u i dlaczego kredytobiorcy chcą się go pozbyć? Odpowiedzi na te i inne pytania przedstawimy w naszym artykule.

Czym jest wskaźnik WIBOR?

Na samym początku naszych rozważań dotyczących WIBOR-u wyjaśnimy, co właściwie kryje się pod tym pojęciem. WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to wskaźnik oznaczający koszty pożyczek na polskim rynku międzybankowym (czyli pożyczek, które przeprowadzają pomiędzy sobą banki). Na tej wartości opiera się oprocentowanie kredytów i pożyczek oferowanych przez placówki bankowe.

W jaki sposób ustalana jest stawka WIBOR?

Stawki WIBOR ustalane są w każdy dzień roboczy w ramach procedury zwanej fixingiem, organizowanej przez GPW Benchmark S.A. z siedzibą w Warszawie. W procesie wyznaczania wartości WIBOR bierze udział kilka-kilkanaście największych banków w Polsce, nazywanych dealerami rynku pieniężnego. Podczas fixingu banki przedstawiają propozycje kosztów kredytów dla innych banków. Po zgromadzeniu wszystkich niezbędnych danych obliczana jest średnia arytmetyczna zaproponowanych ofert. Warto wspomnieć, że wskaźnik WIBOR może reagować na zmiany stóp banku centralnego, a także na zmianę uwarunkowań płynnościowych w sektorze bankowym oraz realiów gospodarczych. Kontrolę nad procesem ustalania stawek WIBOR przez banki sprawuje organ nadzoru - Komisja Nadzoru Finansowego.

Dlaczego biorcy kredytów mieszkaniowych chcą się pozbyć WIBOR-u?

WIBOR ma znaczący wpływ na oprocentowanie kredytów, które stanowi sumę aktualnego wskaźnika WIBOR i marży banku. Dotyczy to przede wszystkim wieloletnich kredytów hipotecznych. Kiedy stawka WIBOR wzrasta, kredyty stają się droższe. Gdy natomiast maleje, raty kredytów również ulegają zmniejszeniu. Zmiany wysokości rat kredytów mogą prowadzić do trudności w planowaniu domowego budżetu i niestabilnej sytuacji finansowej kredytobiorców. 

Wady prawne kredytów złotówkowych opartych o wskaźnik WIBOR

Kredyty złotówkowe oparte o wskaźnik WIBOR posiadają pewne wady prawne, które często budzą duże emocje wśród kredytobiorców. Niektóre warunki umów kredytowych są wyjątkowo niekorzystne dla klientów banków. Mowa tutaj przede wszystkim o następujących kwestiach:

1. Cały ciężar ryzyka majątkowego został przerzucony na kredytobiorców. Banki nie ponoszą żadnych negatywnych konsekwencji finansowych związanych ze zwiększaniem się stóp procentowych i rosnącą inflacją.
2. Oparta o pierwotne założenia stopa WIBOR, według której wyliczane jest oprocentowanie kredytów złotowych, nie obciąża banków w żaden sposób. Banki dysponują wystarczającym kapitałem pochodzącym z depozytów, aby sfinansować kredyty i pożyczki. W efekcie każdy wzrost wskaźnika WIBOR zwiększa jedynie zyski banków, które z drugiej strony nigdy nie są przez tę stawkę obciążane. W rezultacie w okresie, gdy raty polskich kredytobiorców zaczęły drastycznie rosnąć, instytucje bankowe:

• odnotowały wzrost zysków o niemal 122% w porównaniu do poprzedniego roku;
• udzieliły mniej kredytów niż w tym samym okresie rok wcześniej;
• odnotowują kolejne zyski, które są proporcjonalne do podwyżek stóp procentowych.

Czy można pozbyć się WIBOR-u?

Opisane wyżej argumenty przemawiają za możliwością podważenia umów kredytowych opartych o wskaźnik WIBOR. Jak zostało już wcześniej wspomniane, w przypadku kredytów złotówkowych z WIBOR-em cały ciężar ryzyka majątkowego spoczywa na barkach kredytobiorców. Jednak zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony konsumentów, przerzucenie niemiarodajnego ryzyka tylko i wyłącznie na konsumenta jest niedopuszczalne. Kontrowersyjnym tematem jest również to, że banki biorące udział w ustalaniu wskaźnika WIBOR mają interes w podwyższaniu jego wartości. Kwestie te sprawiają, że kredytobiorcy coraz częściej szukają sposobów na wycofanie się z umów kredytowych z WIBOR-em. Rozwiązaniem w takich sytuacjach może być złożenie do sądu pozwu przeciwko kredytodawcy.

Pozbycie się stawki WIBOR - co można uzyskać w sądzie?

W przypadku umów kredytowych opartych o wskaźnik WIBOR postępowanie sądowe zmierza do całkowitego unieważnienia umowy oraz rozliczenia się wyłącznie do wysokości początkowo otrzymanego kapitału. Niejednokrotnie (szczególnie jeśli chodzi o starsze umowy kredytowe) oznacza to konieczność niewielkiej wpłaty na rzecz instytucji bankowej i zamknięcia kredytu lub braku jakiegokolwiek zobowiązania i możliwości odzyskania kwoty nadpłaty kapitału. W niektórych sytuacjach możliwe jest również usunięcie z umowy kredytowej samego wskaźnika WIBOR (czyli tzw. odwiborowanie) i obniżenie raty zobowiązania nawet o połowę. Uzyskany wyrok może oznaczać:

• wykreślenie kredytobiorcy z bazy BIK;
• wykreślenie hipoteki;
• całkowite zamknięcie i rozliczenie kredytu.

Podsumowanie

WIBOR to stawka oprocentowania kredytów i pożyczek udzielanych na polskim rynku międzybankowym. Kredytobiorcy coraz częściej szukają sposobów na wycofanie się z niekorzystnych umów kredytowych opartych o WIBOR ze względu na istotne wady prawne tych dokumentów. W przypadku takich osób dobrym rozwiązaniem jest wejście na drogę postępowania sądowego, które może zakończyć się całkowitym unieważnieniem umowy lub usunięciem z niej samego wskaźnika WIBOR.

Więcej informacji na temat stopy WIBOR można znaleźć na stronie internetowej -  https://www.sobotajachira.pl/pomoc-prawna-zlotowkowiczom/.

Źródło fotografii: pixabay.com
Licencja: https://pixabay.com/pl/service/license

Nadesłał: slawek