Kapitał ludzki w firmach finansowych
Czy to rynek rządzi pracownikiem, czy może pracownik rynkiem?
Usługi finansowe to stale zmieniający się sektor, który reaguje na wszystkie zachodzące w środowisku zmiany takie jak regulacje prawne, rosnące oczekiwania klientów – szczególnie znaczące są tutaj preferencje i sposób funkcjonowania pokoleń Y i Z - czy postęp technologiczny, który ostatnimi laty przyspieszył, głównie dzięki prężnie działającym fintechom. Kształt obecnego rynku finansowego wymusza również zmiany w samych strukturach działania instytucji i zarządzania kapitałem ludzkim. Czy inwestycje w pracowników są opłacalne? I kto tak naprawdę rządzi dzisiejszym sektorem finansowym – pracodawcy czy może pracownicy?
Światowy kapitał w liczbach
Najnowsze badania wykazują, że aż 60 proc. prezesów instytucji finansowych na całym świecie wierzy, że do roku 2020 najbardziej wykształceni i zdolni pracownicy będą chcieli pracować dla organizacji, których system wartości jest spójny z ich własnym.[1] Podobne badania przeprowadził Edelman Trust Barometr, którego wyniki pokazują, że sektor usług finansowych nie cieszy się zbyt wysokim poziomem zaufania wśród pracowników. Wyniki te potwierdzają, że przed światowymi rynkami finansowymi stoi poważne wyzwanie, jakim jest odbudowa pozytywnego wizerunku, zarówno wśród potencjalnych klientów jak i przyszły pracowników. Co ciekawe, w przeciwieństwie do krajów Europy Zachodniej, Polska wykazuje się wysokim poziomem zwrotu z inwestycji w kapitał ludzki sektora usług finansowych. Mowa tutaj przede wszystkim o kosztach poniesionych na wynagrodzenia i świadczenia dla pracowników. W 2015 roku wskaźnik ten wyniósł 2,6 proc.
To pracownik rządzi rynkiem?
W Polsce już od kilku lat obserwujemy rosnący trend na model tzw. „rynku pracownika”. Oznacza to, iż poziom dobrowolnych rezygnacji znacznie przewyższa poziom zwolnień podejmowanych z inicjatywy pracodawców. W 2015 roku wskaźnik dobrowolnych zwolnień wyniósł około 10 proc., natomiast tych z ramienia pracodawcy - 7,6 proc. Coraz bardziej rosną oczekiwania pracowników wobec potencjalnych pracodawców – zarówno w kwestiach finansowych jak i warunków pracy. Do tego dochodzi również ograniczona na rynku liczba kandydatów, którzy wykazują się rzadkimi umiejętnościami i kwalifikacjami. Wszystko to sprawia, że procesy rekrutacyjne wydłużają się ( przykładowo w polskich bankach średni czas rekrutacji wydłużył się w ostatnich 5 latach aż o 25 proc., a koszt rekrutacji jednej osoby z zewnątrz organizacji wzrósł o 30 proc.[2]) i są coraz droższe.
„Coraz częściej dochodzi do sytuacji, że to pracownicy dyktują ostateczne warunki współpracy z potencjalnym pracodawcą. Głównym powodem jest to, że pracownicy są coraz bardziej wykształceni i cenią sobie swoje umiejętności – zwłaszcza te, które są niszowe na rynku finansowym. Zauważalne są także coraz większe migracje pracowników. Mając świadomość, że posiadane umiejętności są w cenie, nie boją się oni zmienić dotychczasowej posady na rzecz stanowiska korzystniejszego – zarówno pod względem finansowym jak i rozwojowym” – komentuje Martyna Długoszewska, ekspert ds. wizerunku Loando.pl.
Kobiety w sektorze finansów
Dużym wyzwaniem dla działów zarządzających kapitałem ludzkim jest obecnie wspieranie różnorodności płciowej w środowiskach finansowych. W dalszym ciągu obserwujemy znacznie niższy udział kobiet na stanowiskach kierowniczych. Badania przeprowadzone we wrześniu 2015 roku w ramach raportu PwC: „Kobiety w finansach. Obecność kobiet w polskim sektorze finansowym” wskazują, że na tamten okres kobiety stanowiły niespełna 17 proc. członków zarządów. Procentowy udział kobiet radach nadzorczych firm i instytucji finansowych w Polsce wynosił jedynie 12 proc.
„Rzeczywiście można zauważyć, iż kobiet pracujących w sektorze finansowym jest relatywnie mniej niż mężczyzn. Plus jest taki, że to się powoli zmienia, a umiejętności i wykształcenie kobiet jest coraz bardziej doceniane. Nie bez znaczenia są tutaj programy mentoringowe, które prowadzą do zachowania równowagi w środowisku pracowniczym. Myślę, że w ciągu najbliższych kilku lat te różnice w ilości mężczyzn i kobiet na stanowiskach kierowniczych w firmach finansowych zostaną wyrównane.” – dodaje Martyna Długoszewska, ekspert ds. wizerunku Loando.pl.
[1] Badania w ramach 19. edycji raportu „PwC CEO Survey”
[2]Raport PwC „Zarządzanie kapitałem ludzkim coraz większym wyzwaniem dla firm z sektora finansowego”